Ung thư phổi là một trong những loại ung thư gây tử vong hàng đầu hiện nay, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong số các dạng ung thư phổi, có hai loại phổ biến nhất là K phổi tế bào nhỏ và K phổi không tế bào nhỏ. Việc phân biệt rõ ràng hai loại ung thư này đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và tiên lượng bệnh. Cùng tìm hiểu đặc điểm nổi bật của từng loại để hiểu rõ hơn về căn bệnh nguy hiểm này.

1. Các dạng ung thư phổi thường gặp

1.1. Ung thư phổi tế bào nhỏ

Chiếm khoảng 10 – 15% tổng số ca K phổi, K phổi tế bào nhỏ là một trong những dạng ác tính nhất với tốc độ phát triển rất nhanh. Loại ung thư này có mối liên hệ chặt chẽ với việc sử dụng thuốc lá. Bệnh thường được chẩn đoán khi đã tiến triển nặng và lan rộng sang các bộ phận khác trong cơ thể do đặc tính di căn sớm.

1.2. Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Đây là thể ung thư phổ biến nhất ở phổi, chiếm khoảng 85% các trường hợp mới mắc. Dựa trên đặc điểm mô học, K phổi không tế bào nhỏ được chia thành ba dạng chính:

– Ung thư biểu mô tuyến: Là thể thường gặp nhất trong nhóm K phổi không tế bào nhỏ, chiếm khoảng 40% số ca. Mặc dù có liên quan đến hút thuốc lá, bệnh vẫn có thể xảy ra ở những người không hút, đặc biệt là nữ giới. Khối u thường xuất hiện ở vùng ngoại vi của phổi.

– Ung thư biểu mô tế bào vảy: Gồm khoảng 25 – 30% các trường hợp K phổi không tế bào nhỏ. Dạng này thường hình thành ở trung tâm phổi.

– Ung thư biểu mô tế bào lớn: Ít gặp hơn, chiếm tỷ lệ từ 10 – 15% trong nhóm ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Có 2 dạng K phổi phổ biến thường gặp hiện nay

2. Các giai đoạn của K phổi

Việc phân giai đoạn ung thư phổi dựa trên ba yếu tố chính: kích thước và mức độ xâm lấn của khối u nguyên phát (T – Tumor), mức độ lan đến các hạch bạch huyết lân cận (N – Node), và tình trạng di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể (M – Metastasis). Tùy vào từng loại ung thư phổi, cách phân chia giai đoạn sẽ có điểm khác biệt.

2.1. Giai đoạn của K phổi tế bào nhỏ

Trong lâm sàng, ung thư phổi tế bào nhỏ thường được chia thành hai giai đoạn chính:

– Giai đoạn khu trú: Tế bào ung thư chỉ giới hạn ở một bên phổi và các hạch bạch huyết liên quan (như hạch trung thất hoặc hạch thượng đòn) nằm cùng phía với khối u.

– Giai đoạn lan rộng: Tế bào ung thư đã vượt ra khỏi phạm vi ban đầu, xâm lấn sang phổi đối diện, các hạch bạch huyết phía đối bên, hoặc lan đến các cơ quan khác như gan, xương, não hay tuyến thượng thận.

2.2. Giai đoạn của K phổi không tế bào nhỏ

Ung thư phổi không tế bào nhỏ được chia thành 4 giai đoạn chính, phản ánh mức độ lan rộng của bệnh. Việc xác định chính xác giai đoạn giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và dự báo tiến triển của bệnh.

– Giai đoạn 0 (ung thư tại chỗ): Các tế bào ác tính chỉ tồn tại ở lớp lót trong của phổi hoặc phế quản, chưa xâm lấn mô xung quanh.

– Giai đoạn I: Khối u giới hạn trong một bên phổi, chưa lan sang hạch bạch huyết hay cơ quan khác. G

– Giai đoạn II: Tế bào ung thư đã lan đến hạch bạch huyết cùng bên phổi có u hoặc xuất hiện nhiều khối u trong cùng một thùy phổi, nhưng chưa di căn xa.

– Giai đoạn III: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết trung tâm hoặc các cấu trúc lân cận như thành ngực, khí quản… hoặc có nhiều khối u ở thùy khác của cùng một phổi.

– Giai đoạn IV: Tế bào ung thư đã lan đến phổi đối bên, tràn dịch màng phổi hoặc màng tim, hoặc đã di căn đến các cơ quan ở xa như gan, não, xương.

K phổi không tế bào nhỏ được chia thành 4 giai đoạn chính

3. Có thể phòng ngừa ung thư phổi không?

Mặc dù không có biện pháp nào đảm bảo ngăn ngừa hoàn toàn K phổi, nhưng một số thay đổi trong lối sống và môi trường có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là những khuyến nghị quan trọng:

– Tránh hút thuốc lá: Hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây K phổi, liên quan đến khoảng 80–90% số ca tử vong do bệnh này. Trong thuốc lá có chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó khoảng 70 chất đã được xác định là có khả năng gây ung thư. Do đó, không bắt đầu hoặc ngừng hút thuốc là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa K phổi.

– Tránh hút thuốc lá thụ động: Tiếp xúc với khói thuốc từ người khác (bao gồm thuốc lá thường, xì gà, thuốc lá điện tử…) cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tránh xa các khu vực có người hút thuốc và vận động xây dựng môi trường không khói thuốc là cách bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

– Kiểm tra nồng độ radon trong nhà: Radon là một khí phóng xạ tự nhiên phát sinh từ đất đá, có thể tích tụ trong nhà ở mức nguy hiểm và gây K phổi nếu tiếp xúc lâu dài. Kiểm tra và giảm nồng độ radon (nếu cần) bằng các biện pháp như tăng thông gió, sử dụng hệ thống lọc khí, trám kín các khe hở trong tường hoặc nền nhà… là việc nên thực hiện định kỳ, đặc biệt ở các khu vực có nguy cơ cao.

– Hạn chế tiếp xúc với chất độc công nghiệp: Những người làm việc trong môi trường có khói bụi, hóa chất độc hại như amiăng, asen, niken, crom, cadimi, hoặc bồ hóng cần trang bị thiết bị bảo hộ đầy đủ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình an toàn lao động.

– Tránh phơi nhiễm bức xạ/phóng xạ: Phơi nhiễm với tia phóng xạ trong môi trường sống hoặc làm việc cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc K phổi. Cần tuân thủ các biện pháp bảo vệ cá nhân khi làm việc trong môi trường có nguy cơ cao.

– Giảm thiểu ô nhiễm không khí: Sống và làm việc trong khu vực có không khí ô nhiễm kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ K phổi. Việc sử dụng khẩu trang, hệ thống lọc không khí, hoặc chuyển đến nơi ở có chất lượng không khí tốt hơn là những biện pháp hữu ích.

– Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung rau củ quả tươi, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, hạn chế đồ ăn chiên, nướng, nhiều dầu mỡ và thịt đỏ giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh. Một chế độ ăn uống cân bằng góp phần bảo vệ cơ thể khỏi nhiều loại ung thư, trong đó K phổi.

– Duy trì vận động thể chất đều đặn: Tập luyện thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày không chỉ giúp nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật, bao gồm cả K phổi.

Hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư ở phổi, liên quan đến khoảng 80–90% số ca tử vong do bệnh này

Việc xác định rõ hai loại ung thư phổi phổ biến – ung thư ở phổi tế bào nhỏ và không tế bào nhỏ – giúp nâng cao hiệu quả trong công tác chẩn đoán, điều trị cũng như cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân. Mỗi loại ung thư có đặc điểm riêng về mức độ tiến triển, khả năng di căn và phương pháp điều trị tối ưu. Do đó, nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và hãy tự trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về cách phòng ngừa K phổi để hạn chế tối thiểu rủi ro về bệnh tật.