Ung thư thực quản là một trong những bệnh lý ác tính nguy hiểm, thường tiến triển âm thầm và dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Tuy không thể kiểm soát hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh, nhưng việc nhận diện và tránh xa các yếu tố nguy cơ có thể giúp giảm đáng kể khả năng mắc K thực quản. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ những thói quen và tác nhân cần tránh để bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa, đặc biệt là thực quản. 

1. Nắm rõ hiểu biết về ung thư thực quản

Ung thư thực quản là một dạng khối u ác tính phát triển từ các tế bào biểu mô lót bên trong ống thực quản. Căn bệnh này được chia thành hai dạng chính gồm: ung thư biểu mô vảy và ung thư biểu mô tuyến.

Ung thư biểu mô vảy hình thành từ các tế bào dạng biểu bì ở lớp lót thành thực quản, thường gặp ở vùng phần trên và giữa của thực quản.

Trong khi đó, ung thư biểu mô tuyến lại phát triển từ các tế bào tuyến nằm ở phần dưới thực quản, gần vị trí nối với dạ dày.

Ung thư thực quản là một dạng khối u ác tính phát triển từ các tế bào biểu mô lót bên trong ống thực quản

2. Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc và biểu hiện cảnh báo

2.1. Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra K thực quản vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã ghi nhận một số yếu tố nguy cơ có thể góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:

– Tuổi tác cao: Bệnh K thực quản chủ yếu xuất hiện ở người lớn tuổi, đặc biệt là những người từ 50 đến 60 tuổi trở lên.

– Sử dụng thuốc lá và rượu bia: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ K thực quản lên gấp 8 – 10 lần so với người không hút. Thói quen hút thuốc lâu năm sẽ khiến nguy cơ càng cao. Khi kết hợp hút thuốc với uống rượu mạnh, mức độ rủi ro còn tăng đáng kể.

– Cân nặng quá mức và tích tụ mỡ thừa: Những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao thường dễ mắc K thực quản hơn, do mỡ thừa gây áp lực lên dạ dày và làm tăng tình trạng trào ngược.

– Các bệnh lý tại thực quản: Viêm loét thực quản kéo dài, hoặc tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản mãn tính có thể dẫn đến tổn thương niêm mạc thực quản. Những tổn thương này có thể biến đổi thành tình trạng tiền ung thư, ví dụ như Barrett thực quản, và làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư biểu mô tuyến.

– Chế độ ăn thiếu cân đối: Ăn uống thiếu vitamin (như A, B2, C), tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa hoặc thường xuyên sử dụng thực phẩm có chứa nitrosamin – một hợp chất có khả năng gây ung thư – cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.

– Tiền sử ung thư vùng đầu – cổ: Người từng mắc ung thư ở các cơ quan vùng đầu cổ (như miệng, thanh quản, hầu họng…) có nguy cơ cao hơn bị K thực quản so với dân số chung.

2.2. Biểu hiện báo động của ung thư thực quản

Ung thư thực quản có thể tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu và chỉ biểu hiện rõ rệt khi bệnh đã ở mức độ nặng. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà người bệnh cần lưu ý để kịp thời thăm khám và điều trị:

– Khó nuốt (nuốt nghẹn): Đây là triệu chứng xuất hiện sớm và thường gặp nhất. Ban đầu, người bệnh chỉ thấy khó nuốt khi ăn thức ăn cứng, nhưng không đau. Theo thời gian, cảm giác khó nuốt trở nên rõ rệt hơn, đi kèm với đau khi nuốt. Đến giai đoạn muộn, việc nuốt thức ăn lỏng hay thậm chí nước bọt cũng trở nên khó khăn và gây đau đớn.

– Chảy nước bọt liên tục kèm theo hơi thở có mùi hôi, hiện tượng ợ hơi và dễ bị sặc khi ăn uống.

– Sút cân nhanh chóng: Người bệnh có thể bị giảm cân nghiêm trọng do không thể ăn uống bình thường, dẫn đến mất nước và suy kiệt cơ thể.

– Đau ở vùng ngực hoặc lưng: Một số trường hợp có cảm giác đau âm ỉ phía sau xương ức, giữa lưng hoặc lan tới vùng hai xương bả vai.

– Ho kéo dài, rát họng: Người bệnh có thể gặp phải tình trạng ho mạn tính, đau rát vùng họng, thậm chí ho ra máu.

– Buồn nôn và nôn mửa: Cảm giác buồn nôn thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn, cũng là triệu chứng đáng lưu ý.

– Khó thở, khàn tiếng, vướng nghẹn cổ họng: Khi khối u phát triển lớn, có thể gây chèn ép đường thở, làm thay đổi giọng nói, gây cảm giác vướng và tức ở vùng cổ họng.

Lưu ý:

Dù nuốt nghẹn là dấu hiệu điển hình nhất của K thực quản, nhưng triệu chứng đơn lẻ này chưa đủ cơ sở để kết luận mắc bệnh. Việc chẩn đoán chính xác cần được thực hiện qua các phương pháp chuyên sâu như nội soi thực quản, siêu âm qua nội soi, sinh thiết mô nghi ngờ và các kỹ thuật hình ảnh khác nhằm phát hiện tổn thương, xác định vị trí và mức độ xâm lấn của khối u.

Một số trường hợp có cảm giác đau âm ỉ phía sau xương ức, giữa lưng hoặc lan tới vùng hai xương bả vai

4. Các mức độ phát triển của bệnh

Sau khi người bệnh được chẩn đoán mắc K thực quản, việc xác định giai đoạn tiến triển của bệnh là bước quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. K thực quản được chia thành 4 giai đoạn chính như sau:

– Giai đoạn 1: Ở giai đoạn sớm nhất, tế bào ung thư mới chỉ xuất hiện tại lớp niêm mạc bề mặt của thành thực quản, chưa xâm nhập sâu hoặc lan rộng ra các mô lân cận.

– Giai đoạn 2: Tế bào ung thư bắt đầu lan tới các hạch bạch huyết khu vực gần thực quản. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, các cơ quan khác trong cơ thể vẫn chưa bị ảnh hưởng.

– Giai đoạn 3: Khối u đã phát triển sâu hơn vào các lớp cơ và mô quanh thực quản, đồng thời xâm lấn vào nhiều hạch bạch huyết vùng lân cận. Đây là giai đoạn bệnh bắt đầu lan rộng trong khu vực vùng cổ và ngực.

– Giai đoạn 4 (giai đoạn cuối): Tế bào ung thư đã di căn đến các cơ quan xa như gan, phổi, não hoặc xương. Lúc này, việc điều trị tập trung chủ yếu vào kiểm soát triệu chứng và kéo dài thời gian sống.

K thực quản được chia thành 4 giai đoạn chính

Phòng ngừa ung thư thực quản không chỉ nằm ở việc tầm soát sớm mà còn phụ thuộc nhiều vào lối sống và chế độ sinh hoạt hằng ngày. Bằng cách tránh xa các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn uống thiếu lành mạnh hoặc để tình trạng trào ngược dạ dày kéo dài, bạn đã góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Hãy chủ động thay đổi từ hôm nay để bảo vệ thực quản và nâng cao chất lượng cuộc sống.