Lây nhiễm mạnh mẽ, đi kèm với các biểu hiện khó chịu và hoàn toàn có thể tiến triển đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp tương đối “phiền toái”. Vậy, trẻ bị ho gà phải làm sao, để biết câu trả lời cho câu hỏi này, đọc ngay bài viết sau của Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Tổng hợp thông tin cần thiết về ho gà
1.1. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Theo chuyên gia nhi khoa, chỉ có một nguyên nhân sinh ho gà duy nhất là sự xâm nhập và phát triển của trực khuẩn gram âm Bordetella. pertussis tại đường hô hấp. Được biết, trực khuẩn gram âm này chỉ có thể tìm thấy ở người và chỉ có thể gây bệnh cho người. Hiện tại, đã định danh được tất cả 8 thể Bordetella. pertussis. Trong đó, chỉ 3 thể B. parapertussis, B. bronchiseptica, và B. holmesii có khả năng gây các bệnh đường hô hấp.
Bordetella. pertussis có thể gây ho gà cho mọi trẻ. Tuy nhiên, nghiên cứu về yếu tố nguy cơ bệnh lý này, các chuyên gia kết luận: Trẻ có những vấn đề sau, nguy cơ bị ho gà là cao hơn so với bình thường: Chưa được tiêm chủng, thừa cân – béo phì, mắc hen phế quản hoặc COPD hoặc cả hai, có giới tính nữ.
Thừa cân – béo phì là một yếu tố nguy cơ của ho gà
1.2. Triệu chứng
Triệu chứng ho gà rất đa dạng và thường xuất hiện theo giai đoạn phát triển bệnh (Ủ bệnh, khởi phát, toàn phát, lui bệnh). Theo đó:
– Giai đoạn ủ bệnh (9 – 10 ngày, số ít trường hợp có thể là 20 ngày): Chưa thể nhận biết ho gà do nó chưa có biểu hiện rõ ràng
– Giai đoạn khởi phát/giai đoạn viêm long đường hô hấp (7 – 14 ngày): Ho gà có dấu hiệu nhận biết tương tự các bệnh viêm đường hô hấp khác, đó là: Sốt, chảy mũi, hắt hơi, ho húng hắng và ho thành cơn ở cuối giai đoạn.
– Giai đoạn toàn phát (7 – 42 ngày, trường hợp phức tạp có thể kéo dài tới 70 ngày): Ở giai đoạn này, triệu chứng của ho gà đã trở nên đặc trưng. Cụ thể, chúng là những cơn ho rũ rượi, mỗi cơn khoảng 15 – 20 tiếng ho liên tiếp với những tiếng đầu mạnh, những tiếng sau yếu dần. Trong cơn ho, xuất hiện tình trạng chảy nước mắt, nước mũi, ngưng thở, mặt đỏ hoặc tím tái, nổi tĩnh mạch cổ. Cuối cơn ho, xuất hiện tình trạng thở rít như tiếng gà và khạc đờm trong, dính. Trong 2 tuần đầu giai đoạn toàn phát, tần suất các cơn ho là tầm 15 cơn/ngày. Trong những tuần sau, tần suất này thấp hơn.
– Giai đoạn lui bệnh: Tất cả các dấu hiệu nhận biết ho gà đều thuyên giảm và biến mất.
1.3. Biến chứng
Như đã đề cập phía trên, ho gà hoàn toàn có thể tiến triển đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Những biến chứng đó là gì? Ở thời điểm này, các biến chứng ho gà đã được ghi nhận là:
– Viêm phế quản, viêm phổi: Là 2 biến chứng phổ biến nhất của ho gà. Trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng và trẻ miễn dịch – đề kháng kém/suy giảm là những đối tượng dễ biến chứng viêm phế quản, viêm phổi hơn cả. Về thời gian, 2 biến chứng này thường xuất hiện từ tuần thứ 2 của giai đoạn toàn phát. Khi xuất hiện, chúng biểu hiện bằng các tình trạng sốt cao, thở khó, da tái, môi tím,…
Viêm phổi là một biến chứng của ho gà
– Suy hô hấp: Biến chứng này có dấu hiệu nhận biết là: Nổi tĩnh mạch cổ, tăng huyết áp, tăng mạch, phù nề mặt và chi dưới,…
– Tổn thương thần kinh do thiếu Oxy vì suy hô hấp: Có thể xuất hiện trước cả biến chứng viêm phế quản, viêm phổi, ngay ở tuần đầu tiên của giai đoạn toàn phát. Triệu chứng của biến chứng này là sốt cao đột ngột, môi tím, da tái, chân tay lạnh, co giật khu trú hoặc co giật toàn thân,…
– Các biến chứng khác: Viêm não, xuất huyết màng não, xuất huyết kết mạc, tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất, thoát vị trực tràng, sa trực tràng,…
2. Trẻ bị ho gà phải làm sao – Hướng dẫn của chuyên gia
Khi nghi ngờ trẻ bị ho gà, tốt nhất là bố mẹ nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế uy tín gần nhất để trẻ được điều trị sớm. Trước khi việc điều trị chính thức được tiến hành, chuyên gia nhi khoa sẽ thực hiện thăm khám và chẩn đoán xác định có hay không trẻ mắc ho gà. Theo đó, nếu:
– Thăm khám trong thời gian và địa điểm dịch tễ bùng phát ho gà, tiếp xúc gần với ca bệnh đã được xác định, có biểu hiện ho gà (ho kéo dài không cầm được ít nhất 2 tuần, thở rít sau ho, nôn sau ho); trẻ được xác định là bị ho gà trên lâm sàng.
– Có ít nhất một xét nghiệm (nuôi cấy, xét nghiệm PCR, huyết thanh học,…) dương tính với trực khuẩn gram âm Bordetella. pertussis, kể cả những trẻ có kết quả xét nghiệm khác biệt, như: Nuôi cấy dương tính và PCR âm tính, nuôi cấy âm tính và PCR dương tính,…; trẻ được xác định là bị ho gà trên cận lâm sàng.
Đưa trẻ tới cơ sở y tế uy tín gần nhất ngay nếu nghi ngờ trẻ bị ho gà
Về điều trị ho gà, 2 mục tiêu sau luôn luôn phải được đảm bảo: Điều trị nguyên nhân và điều trị triệu chứng.
– Điều trị nguyên nhân: Trẻ có thể sẽ được điều trị nguyên nhân bằng kháng sinh đồ sau: 5 ngày sử dụng Azithromycin (500mg ngày 1, tiếp theo là 250mg ngày 2 đến ngày 5) hoặc 7 ngày, mỗi ngày 2 lần sử dụng Clarithromycin 500mg, hoặc sử dụng 14 ngày, 2 lần mỗi ngày, Trimethoprim – Sulfamethoxazole 960mg (TMP – SMX).
– Điều trị triệu chứng: Chủ yếu là điều trị các cơn ho kịch phát – nguyên nhân chính gây biến chứng, bằng Dextromethorphan.
Trẻ bị ho gà phải làm sao – câu trả lời của chuyên gia là bố mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất để thăm khám và điều trị. Hy vọng rằng với những thông tin được chia sẻ phía trên, bố mẹ sẽ nhận diện nhanh chóng và xử lý đúng đắn ho gà ở trẻ. Nếu còn băn khoăn, liên hệ ngay Thu Cúc TCI để được giải đáp chi tiết mọi thắc mắc, bố mẹ nhé!
