Ung thư vòm họng là bệnh lý nguy hiểm, có tỉ lệ mắc cao với những người có lối sống thiếu khoa học. Nhận biết các triệu chứng ung thư vòm họng và tầm soát định kỳ giúp người bệnh phát hiện sớm bệnh, có hướng điều trị thích hợp và hạn chế ảnh hưởng sức khỏe.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về ung thư vòm họng
Ung thư vòm họng là bệnh lý ác tính nguy hiểm, thường biểu hiện với các triệu chứng mũi họng và dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý đường hô hấp thông thường khiến người bệnh chủ quan. Ở nước ta, bệnh ung thư vòm họng khá thường gặp, chiếm khoảng 3% tổng số bệnh nhân ung thư được chẩn đoán hàng năm. Trong đó 70% bệnh nhân ung thư vòm họng được phát hiện ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tiên lượng xấu.
Cho đến nay vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân gây ung thư vòm họng. Tuy nhiên các nhà khoa học đã chỉ ra những yếu tố liên quan gồm:
– Môi trường gồm điều kiện khí hậu, tình trạng ô nhiễm, khói bụi cùng thói quen ăn nhiều cá muối, tương, trứng muối, dưa cà muối, uống nhiều rượu bia và hút thuốc lá.
– Virus Epstein Barr (EBV) và HPV.
– Gen di truyền, cụ thể người có người thân trong gia đình mắc ung thư vòm họng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.
Các nhà khoa học cũng chỉ ra nguyên nhân gây ung thư vòm họng không chỉ do 1 – 2 yếu tố mà là tổng hòa của nhiều yếu tố cùng tác động.
70% bệnh nhân ung thư vòm họng được phát hiện ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tiên lượng xấu.
2. 6 Triệu chứng ung thư vòm họng giai đoạn sớm nên đề phòng
Ung thư vòm họng diễn tiến thầm lặng, triệu chứng không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý mũi xoang khác như viêm mũi, viêm xoang, vẹo vách ngăn mũi,… khiến người bệnh chủ quan. Cụ thể các triệu chứng bệnh có thể kể đến:
2.1. Triệu chứng ung thư vòm họng – Đau rát họng, khản tiếng
Đây là biểu hiện chứng tỏ khối u đang phát triển gây tổn thương niêm mạc và các cấu trúc hầu họng gây ra cảm giác đau khi nói hoặc nuốt. Theo thời gian cổ họng đau rát nặng hơn dẫn đến khản tiếng. Các triệu chứng này tuy dễ nhầm lẫn nhưng có thể phân biệt với các bệnh hô hấp khác qua một đặc điểm chung là thường đau ở cùng một bên cổ họng, tăng dần và dùng thuốc không đỡ.
Do đó người có các triệu chứng như trên về đường hô hấp nên chú ý thêm các dấu hiệu phân biệt. Nếu đã tự dùng thuốc điều trị cảm cúm, đau họng,… mà không đỡ, thời gian kéo dài từ 3 tuần đổ lên thì nên đến các cơ sở y tế để tầm soát ung thư vòm họng.
2.2. Ngạt mũi
Biểu hiện điển hình của ung thư vòm họng là ngạt mũi một bên, ngạt từng lúc, có thể kèm theo chảy máu mũi hoặc làm nặng thêm các bệnh hô hấp như nhiễm trùng, viêm mũi. Đây là dấu hiệu khối u phát triển ra phía trước, trực tiếp chèn vào lỗ mũi sau.
2.3. Ho có đờm
Biểu hiện ho khi mắc ung thư vòm họng là ho có đờm, dai dẳng, sử dụng thuốc chữa ho chỉ làm giảm triệu chứng nhất thời.
2.4. Đau đầu
Đau âm ỉ theo từng cơn. Do cơn đau chỉ nhẹ và thoáng qua nên ít làm người bệnh bận tâm.
2.5. Ù tai
Biểu hiện ù tai khi mắc ung thư vòm họng là ù một bên tai, lúc ù cảm giác như nghe tiếng ve kêu bên tai.
2.6. Triệu chứng ung thư vòm họng – Nổi hạch
Bệnh nhân ung thư vòm họng nổi hạch ở cổ, dùng tay sờ vào hai vị trí hạch dưới cằm có thể dễ dàng phát hiện. Những hạch này không nhỏ đi như với bệnh viêm nhiễm thông thường mà phát triển to dần và gây đau nhức.
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh người bệnh không nên đợi đến khi xuất hiện đầy đủ các triệu chứng kể trên mới đến bệnh viện. Chỉ cần phát hiện bất kỳ dấu hiệu tai mũi họng bất thường nào kéo dài và không cải thiện dù đã sử dụng các phương pháp điều trị nội khoa thông thường thì cần đến bệnh viện có chuyên khoa tai mũi họng ngay để kiểm tra.
Đau rát họng, khản tiếng là một trong những biểu hiện điển hình của ung thư vòm họng.
3. Làm sao để đề phòng ung thư vòm họng?
Bất kỳ yếu tố nào gia tăng khả năng mắc bệnh ung thư vòm họng đều được xem là yếu tố nguy cơ. Do đó để đề phòng bệnh, các chuyên gia y tế khuyến nghị mỗi người nên thực hiện những điều dưới đây:
– Bỏ thuốc lá, hạn chế tối đa rượu bia kèm theo duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học
Nguy cơ mắc ung thư vòm họng tăng cao khi vừa hút thuốc vừa uống rượu bia. Trong đó thuốc lá được coi là nguy cơ lớn nhất gây bệnh trước khi yếu tố nguy cơ nhiễm HPV được phát hiện.
Tỉ lệ mắc ung thư vòm họng tăng cao ở các khu vực châu Á, Bắc Phi và Bắc Cực. Vấn đề này có thể liên quan đến chế độ ăn nhiều cá và thịt muối từ khi còn nhỏ. Theo đó, quá trình nấu thực phẩm ướp muối sẽ tạo ra các hóa chất như nitrosamine là một chất gây ung thư.
Trong thời gian gần đây, tỉ lệ mắc ung thư vòm họng đang giảm ở khu đông nam Trung Quốc và Singapore có thể một phần do việc điều chỉnh thói quen ăn uống như giảm tiêu thụ rượu bia, thực phẩm ủ muối như mắm, dưa, cá,…
– Phòng lây nhiễm HPV
HPV (Human Papilloma Virus) có thể lây từ người này sang người khác khi tiếp xúc da trực tiếp. Con đường lây chính của HPV là qua hoạt động tình dục, bao gồm quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn và miệng. HPV có thể lây ngay cả khi người truyền bệnh không có triệu chứng rõ ràng.
Bất kì ai từng quan hệ tình dục đều có nguy cơ nhiễm ít nhất một loại HPV vào một thời điểm nào đó. Những người có nhiều bạn tình có khả năng nhiễm HPV cao hơn. Ngay cả khi một người trì hoãn quan hệ cho đến khi kết hôn hoặc chỉ có duy nhất một bạn tình thì họ vẫn có khả năng nhiễm HPV nếu bạn tình đã bị phơi nhiễm. Tiêm phòng HPV là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất những bệnh gây ra bởi virus này, trong đó có ung thư vòm họng.
– Phòng lây nhiễm EBV
Nhiễm EBV (Epstein Barr Virus) được ghi nhận có liên quan đến sự phát triển của bệnh ung thư vòm họng cũng như một số u lympho. EBV thường được tìm thấy trong các ca ung thư vòm họng không sừng hóa, biệt hóa. Tuy nhiên nhiễm EBV riêng không đủ để gây ra ung thư vòm họng. Các yếu tố khác như đột biến gen hoặc thói quen xấu như hút nhiều thuốc,… có thể gây ảnh hưởng đến cách cơ thể chống lại EBV, từ đó dẫn đến nguy cơ phát triển ung thư vòm họng.
– Tầm soát ung thư định kỳ
Chủ động khám sức khỏe định kỳ cũng như tầm soát ung thư vòm họng khi có khuyến nghị từ bác sĩ là biện pháp phòng ngừa ung thư vòm họng hiệu quả. Trong trường hợp xấu, bệnh nhân có cơ hội phát hiện sớm bệnh, từ đó gia tăng khả năng điều trị khỏi và hạn chế rủi ro bệnh tật trong tương lai, giảm gánh nặng kinh tế cũng như nguy cơ tử vong.
Chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư vòm họng khi có khuyến nghị từ bác sĩ là biện pháp phòng ngừa ung thư vòm họng hiệu quả.
Trên đây là những thông tin cần biết về triệu chứng ung thư vòm họng. Hiện nay, nhằm đáp ứng nhu cầu tầm soát của người dân, TCI triển khai gói tầm soát ung thư vòm họng với đầy đủ danh mục cần thiết, được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Để nhận tư vấn chi tiết, hãy liên hệ TCI ngay nhé!
