Viêm phế quản là một trong những bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trong mùa lạnh. Khi mắc bệnh này, trẻ thường gặp tình trạng khó thở, gây lo lắng cho nhiều bậc phụ huynh. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả khi trẻ bị viêm phế quản khó thở.
Menu xem nhanh:
1. Viêm phế quản ở trẻ em là gì?
Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các ống phế quản – những đường dẫn khí chính trong phổi. Khi bị viêm, các ống phế quản sẽ sưng lên và tiết ra nhiều dịch nhầy, gây khó khăn cho quá trình hô hấp của trẻ. Điều này dẫn đến các triệu chứng như ho, khò khè và khó thở.
Ở trẻ em, viêm phế quản thường xuất hiện do nhiễm virus, trong đó phổ biến nhất là virus hợp bào hô hấp (RSV). Bệnh cũng có thể do vi khuẩn gây ra, nhưng ít gặp hơn. Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
Bệnh viêm phế quản ở trẻ em rất thường xảy ra.
2. Nguyên nhân gây viêm phế quản khó thở ở trẻ
2.1. Nhiễm virus gây viêm phế quản khó thở
Nhiễm virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phế quản ở trẻ em. Các loại virus thường gặp bao gồm virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm, virus á cúm và virus corona. Khi nhiễm các loại virus này, niêm mạc đường hô hấp của trẻ bị tổn thương, dẫn đến viêm và sưng phế quản, gây khó thở.
2.2. Nhiễm khuẩn
Mặc dù ít gặp hơn, viêm phế quản ở trẻ cũng có thể do vi khuẩn gây ra. Nhiễm khuẩn thường xảy ra sau khi trẻ bị nhiễm virus, khi hệ miễn dịch đã bị suy yếu.
2.3. Dị ứng và kích ứng đường hô hấp gây viêm phế quản khó thở
Trẻ em có hệ hô hấp nhạy cảm có thể bị viêm phế quản do tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoặc kích ứng. Phấn hoa, bụi nhà, khói thuốc lá và ô nhiễm không khí là những yếu tố phổ biến có thể kích thích niêm mạc đường hô hấp, gây viêm và sưng phế quản.
2.4. Yếu tố môi trường
Thay đổi thời tiết đột ngột, đặc biệt là khi trời trở lạnh, có thể làm tăng nguy cơ viêm phế quản ở trẻ. Ngoài ra, việc sống trong môi trường ẩm ướt, nhiều khói bụi cũng là yếu tố nguy cơ đáng kể. Những điều kiện này có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển.
Môi trường có thể là nguyên nhân rất lớn khiến trẻ dễ bị viêm phế quản.
2.5. Hệ miễn dịch yếu
Trẻ có hệ miễn dịch yếu, do bẩm sinh hoặc mắc các bệnh lý khác, có nguy cơ cao bị viêm phế quản và gặp biến chứng khó thở. Hệ miễn dịch yếu khiến cơ thể trẻ khó chống lại các tác nhân gây bệnh, dễ dàng bị nhiễm trùng và phát triển thành viêm phế quản.
3. Triệu chứng trẻ bị viêm phế quản khó thở
3.1. Ho kéo dài
Khi trẻ bị viêm phế quản, ho là triệu chứng phổ biến và dễ nhận thấy nhất. Cơn ho thường kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm, và có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Ban đầu, trẻ có thể ho khan, sau đó chuyển sang ho có đờm khi cơ thể bắt đầu đào thải chất nhầy tích tụ trong phế quản.
3.2. Viêm phế quản khó thở và thở nhanh
Khó thở là triệu chứng đáng lo ngại nhất khi trẻ bị viêm phế quản. Trẻ có thể thở nhanh, nông, và có dấu hiệu khó thở như cánh mũi phập phồng, lõm ngực khi hít vào, hoặc thở rít. Trong trường hợp nặng, bạn có thể thấy trẻ phải gắng sức để hít thở, điều này rất nguy hiểm và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
3.3. Sốt nhẹ
Cơ thể khi bị nhiễm trùng thường có phản ứng tự nhiên là sốt. Trẻ bị viêm phế quản thường có biểu hiện sốt nhẹ, với nhiệt độ cơ thể dưới 38.5°C. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là khi bệnh do vi khuẩn gây ra, trẻ có thể sốt cao hơn. Nếu trẻ sốt kéo dài hoặc sốt cao, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
3.4. Mệt mỏi và chán ăn
Khi bị viêm phế quản, trẻ thường cảm thấy mệt mỏi và biếng ăn. Điều này là do cơ thể phải nỗ lực nhiều hơn để hô hấp, đồng thời đang chiến đấu với nhiễm trùng. Trẻ có thể trở nên uể oải, ít hoạt động và từ chối ăn uống. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể dẫn đến giảm cân và suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
3.5. Tiếng khò khè khi thở
Khi nghe ngực trẻ, bạn có thể nghe thấy tiếng khò khè hoặc rít khi trặ thở ra. m thanh này là do đường thở bị hẹp lại vì viêm và tiết dịch nhầy. Tiếng khò khè thường rõ hơn khi trẻ thở ra và có thể nghe được bằng tai thường hoặc qua ống nghe.
3.6. Tím tái
Trong trường hợp nặng, khi trẻ không thể hít đủ oxy, bạn có thể thấy dấu hiệu tím tái, đặc biệt là ở môi và đầu ngón tay, chân. Đây là dấu hiệu nguy hiểm, cho thấy trẻ đang thiếu oxy nghiêm trọng và cần được đưa đến viện ngay.
Khi thấy trẻ có những biểu hiện nguy hiểm cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám.
4. Cách điều trị trẻ bị viêm phế quản khó thở
4.1. Điều trị tại nhà
Trong nhiều trường hợp, viêm phế quản ở trẻ có thể được điều trị tại nhà dưới sự theo dõi chặt chẽ của phụ huynh. Điều quan trọng là đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian hồi phục. Bổ sung đủ nước giúp làm loãng đờm, dễ khạc ra. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng có thể giúp làm ẩm không khí, giảm kích ứng đường hô hấp. Nâng đầu giường cao hơn một chút cũng có thể giúp trẻ dễ thở hơn khi nằm.
4.2. Sử dụng thuốc
Bác sĩ sẽ là người hướng dẫn trực tiếp cho bố mẹ về cách dùng thuốc của con. Thuốc giãn phế quản có thể được kê đơn để giúp mở rộng đường thở, giảm khó thở và khò khè. Thuốc chống viêm giúp giảm viêm trong đường hô hấp. Thuốc long đờm giúp làm loãng đờm, giúp trẻ dễ khạc ra. Trong trường hợp viêm phế quản do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kháng sinh không có tác dụng đối với viêm phế quản do virus.
4.3. Vật lý trị liệu hô hấp
Vật lý trị liệu hô hấp là phương pháp hiệu quả giúp loại bỏ đờm từ phổi, cải thiện hô hấp cho trẻ. Phương pháp này bao gồm các kỹ thuật như vỗ rung ngực, tập thở sâu và ho có kiểm soát. Bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn chi tiết cách thực hiện các động tác này để phụ huynh có thể áp dụng tại nhà.
Viêm phế quản là bệnh thường gặp ở trẻ em, có thể gây ra tình trạng khó thở đáng lo ngại. Tuy nhiên, với sự chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời, hầu hết trẻ em đều có thể hồi phục hoàn toàn. Phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu của bệnh, đặc biệt là tình trạng khó thở, và đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay khi cần thiết.
