Sỏi tiết niệu là bệnh thường gặp hiện nay, gây ra cho người bệnh nhiều khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ cho bạn đọc về các nguyên tắc và cách thực hiện điều trị sỏi đường tiết niệu để đạt hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Thông tin chung về bệnh lý sỏi đường tiết niệu
Sỏi đường tiết niệu là những tinh thể rắn hình thành tại bất kỳ vị trí nào trên đường tiết niệu, bao gồm sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo. Sỏi có thể di chuyển ra ngoài theo quá trình đi tiểu khi kích thước sỏi còn nhỏ chỉ dưới 4mm nếu người bệnh uống nhiều nước và có chế độ sinh hoạt vận động phù hợp. Nhiều trường hợp dù sỏi có kích thước nhỏ nhưng không thể di chuyển ra bên ngoài do đường tiết niệu bị hẹp.
Khi sỏi không thể tự đào thải qua đường tự nhiên, người bệnh cần điều trị kịp thời để tránh bệnh tiến triển thành những biến chứng nguy hiểm như:
– Sỏi di chuyển, cọ xát vào viêm mạc đường tiết niệu gây trầy xước thậm chí là chảy máu, tạo điều kiện thuận lợi cho viêm hoặc nhiễm khuẩn đường tiết niệu xảy ra.
– Sỏi gây tắc nghẽn khiến dòng chảy của nước tiểu bị gián đoạn, nước tiểu ứ đọng dẫn đến giãn niệu quản, giãn đài bể thận…
– Tích hợp những vấn đề trên khiến nhu mô thận bị xơ hóa, dần dần khiến thận mất chức năng và khả năng phục hồi nếu không điều trị sớm. Người bệnh thậm chí phải cắt bỏ thận.
Sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, sỏi niệu đạo là bệnh lý có khả năng tái phát, người bệnh nên chủ động loại bỏ triệt để và điều trị những nguyên nhân gây bệnh
2. Nguyên tắc điều trị sỏi đường tiết niệu
Nguyên tắc điều trị sỏi tiết niệu thường nhấn mạnh vào việc điều trị loại bỏ sỏi sớm khỏi cơ thể càng sớm càng tốt bằng các phương pháp y học tân tiến. Điều này giúp thận và những cơ quan trong hệ tiết niệu không bị tổn thương do sỏi gây ra. Đồng thời còn giúp tiết kiệm nhiều chi phí cho người bệnh, người bệnh còn dễ dàng tiếp cận với các phương pháp điều trị nhẹ nhàng, đơn giản.
Tiếp cận điều trị bằng những phương pháp không chính thống, truyền miệng, các bài thuốc không rõ nguồn gốc, có thể còn làm gia tăng tình trạng bệnh, bệnh nhân cuối cùng vẫn sẽ phải đến bệnh viện để xử lý sỏi và những biến chứng nếu có.
Nguyên tắc thứ hai trong điều trị sỏi tiết niệu là điều trị loại bỏ sỏi toàn diện. Sỏi đường tiết niệu không chỉ là một viên mà có thể xuất hiện nhiều viên tại các vị trí khác nhau. Thông thường bác sĩ sẽ điều trị các viên sỏi nằm phía trước như sỏi niệu đạo, sỏi bàng quang, sau đó sẽ tiến tới các viên sỏi nằm phía trên cao hơn là sỏi niệu quản, sỏi thận. Chính vì vậy người bệnh nên tuân thủ phác đồ điều trị xử lý sỏi của bác sĩ, để loại bỏ toàn bộ sỏi, tránh trường hợp sỏi tiếp tục phát triển hoặc sẽ rơi xuống đường tiết niệu đoạn thấp hơn, kẹt lại và tiếp tục tắc nghẽn.
Nguyên tắc cuối cùng đó là điều trị triệt để nguyên nhân gây bệnh. Mục đích là để tránh sỏi tiếp tục tái phát trong tương lai. Sỏi được hình thành do nhiều nguyên nhân, trong đó có những nguyên nhân người bệnh có thể chủ động điều trị hoặc điều chỉnh để giảm khả năng sỏi tái phát.
– Nếu người bệnh có tình trạng hẹp đường tiết niệu hoặc các bệnh lý gây hẹp đường tiết niệu dẫn đến hình thành sỏi, cần điều trị triệt để.
– Nếu người bệnh mắc sỏi do các nguyên nhân về chế độ ăn uống, sinh hoạt, khả năng chuyển hóa của cơ thể… thì sau điều trị người bệnh nên tuân thủ chặt chẽ những yêu cầu của bác sĩ.
3. Sỏi đường tiết niệu nên điều trị bằng cách nào để đạt hiệu quả
Hiện nay thường có 2 phương án chính được sử dụng trong điều trị sỏi tiết niệu đó là điều trị nội khoa sử dụng thuốc hoặc điều trị ngoại khoa. Dựa vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân sau thăm khám chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phương hướng xử lý sỏi hiệu quả nhất.
3.1 Điều trị nội khoa sỏi đường tiết niệu
Là phương pháp điều trị sỏi tiết niệu nhẹ nhàng nhất hiện nay, người bệnh được sử dụng thuốc để đẩy sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, sỏi niệu đạo ra ngoài theo quá trình đi tiểu. Phương pháp này có hiệu quả đối với bệnh nhân mắc sỏi kích thước nhỏ, thuốc tác động làm giãn cơ trơn đường tiết niệu để sỏi đi ra ngoài dễ dàng hơn, giảm triệu chứng, đồng thời cũng điều trị hoặc dự phòng nguy cơ viêm nhiễm.
Điều trị nội khoa là phương pháp điều trị loại bỏ sỏi tiết niệu nhẹ nhàng nhất hiện nay
3.2 Điều trị ngoại khoa sỏi đường tiết niệu
Hiện nay điều trị ngoại khoa đối với sỏi tiết niệu có hai hình thức là điều trị ngoại khoa ít xâm lấn bằng tán sỏi công nghệ cao và mổ mở. Tán sỏi công nghệ cao là hình thức loại bỏ sỏi giúp người bệnh hạn chế tối đa tổn thương bởi áp dụng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu. Tán sỏi là phương pháp được sử dụng phổ biến hơn hiện nay so với mổ mở truyền thống. Mổ mở truyền thống sẽ là lựa chọn cuối cùng của bác sĩ để xử lý sỏi kích thước khủng, bệnh nhân không đáp ứng với điều trị nội khoa và tán sỏi công nghệ cao.
Trong tán sỏi công nghệ cao sẽ có các phương pháp tán sỏi được áp dụng cụ thể cho từng loại sỏi, vị trí và kích thước sỏi… phù hợp vào từng tình trạng của người bệnh.
Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ – không xâm lấn, không chảy máu
Là kỹ thuật hoàn toàn không xâm lấn, loại bỏ sỏi mà không có tác động của dao kéo, người bệnh không có vết mổ hay sẹo xấu. Phương pháp này hoạt động bằng cách sử dụng năng lượng sóng điện từ chiếu từ khu vực vùng hông lưng có khoảng cách đến vị trí của sỏi gần nhất. Bằng một áp lực lớn hội tụ liên tục tại viên sỏi cho phép sỏi vỡ thành vụn nhỏ. Các mảnh vụn kích thước siêu nhỏ này sẽ theo dòng nước tiểu đi ra ngoài trong vòng khoảng 1 đến 2 tuần.
Phương pháp này được áp dụng cho bệnh nhân mắc sỏi thận có kích thước nhỏ hơn 1,5cm, sỏi niệu quản ⅓ trên gần bể thận có kích thước nhỏ hơn 1 cm.
Điều trị ngoại khoa sỏi đường tiết niệu ít xâm lấn – Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser
Với kỹ thuật nội soi đi ngược từ niệu đạo vào bàng quang, niệu quản, bệnh nhân sẽ được tán vỡ sỏi thành vụn nhỏ bằng những lần bắn phá trực tiếp của năng lượng laser. Vụn sỏi sau đó sẽ được hút gắp ra bên ngoài cơ thể, bệnh nhân hoàn toàn không có vết rạch mổ trên cơ thể.
Phương pháp này có hiệu quả đối với sỏi niệu đạo, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản ⅓ giữa và ⅓ dưới. Bệnh nhân nhanh chóng phục hồi sức khỏe, sau khoảng 24h là có thể xuất viện về nhà sinh hoạt bình thường.
Tán sỏi nội soi ngược dòng giúp người bệnh sỏi niệu quản, sỏi bàng quang không có vết mổ, nhanh chóng phục hồi sức khỏe và quay trở lại làm việc
Tán sỏi nội soi ống mềm bằng laser – Tán sỏi qua đường tự nhiên
Tương tự như tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống soi cứng phía trên, với ống soi mềm điểm khác biệt là giải quyết được sỏi thận <2,5cm mà không có vết rạch mổ. Bên cạnh đó thận đảm bảo sẽ không có tổn thương, mà vẫn sạch sỏi.
Điều trị ngoại khoa ít xâm lấn – Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ bằng laser
Là phương pháp điều trị sỏi xâm lấn tối thiểu, xử lý được sỏi kích thận và sỏi niệu quản ⅓ trên có kích thước lớn hơn 1,5 cm, sỏi san hô, thay thế được phương pháp mổ mở truyền thống.
Chỉ với một vết rạch 5mm trên da để tạo một đường hầm xuyên từ da vào thận. Đường hầm này có kích thước nhỏ, có khoảng cách gần với da nhất, ít mạch máu và tiếp cận được với sỏi dễ dàng nhất. Thông qua đường hầm này các thiết bị tán sỏi được đưa vào để nội soi tìm sỏi, bắn phá bằng năng lượng laser và hút gắp ra ngoài. Người bệnh sau điều trị có thể nhanh chóng xuất viện sau 3 ngày, vết thương rất nhỏ, ít đau, ít chảy máu, gần như không để lại sẹo.
Hy vọng thông qua nội dung bài viết về nguyên tắc và cách thực hiện điều trị sỏi đường tiết niệu, bạn đọc đã nắm bắt được những kiến thức cần thiết để chủ động trong điều trị, tránh lo sợ và chần chừ trong điều trị. Không loại bỏ sỏi sớm có thể khiến người bệnh có nguy cơ đối mặt với biến chứng, gặp khó khăn trong điều trị và mất nhiều chi phí hơn.
