Nhiều người thắc mắc nguyên nhân trào ngược dịch mật là gì, bệnh này gây ra những triệu chứng gì. Đây là một tình trạng trong đó dịch mật trào ngược lên dạ dày hoặc thậm chí vào thực quản. Để tìm hiểu rõ hơn hãy tìm hiểu qua bài này của Thu Cúc TCI nhé.
Tình trạng trào ngược dịch mật
Menu xem nhanh:
1. Dịch mật là gì?
Dịch mật, còn được gọi là mật hoặc tiểu mật, là một chất lỏng do gan sản xuất và tiết ra vào ruột non. Nó đóng một vai trò quan trọng trong tiêu hóa và hấp thụ chất béo trong thức ăn. Dịch mật có các chức năng chính sau:
– Tiêu hóa chất béo: Dịch mật chứa các hợp chất gọi là mật chất (hoặc acid mật) giúp emulsify (phân tán) chất béo trong dạ dày, làm cho chúng dễ dàng hòa tan trong nước. Điều này giúp tiêu hóa chất béo hiệu quả hơn.
– Giúp hấp thụ chất béo và vitamin: Dịch mật cung cấp các enzyme giúp phân giải chất béo thành các chất nhỏ hơn để cơ thể có thể hấp thụ chúng qua thành ruột non. Nó cũng giúp hấp thụ vitamin liposoluble như vitamin A, D, E và K.
– Loại bỏ các chất độc hại: Dịch mật có khả năng loại bỏ các chất độc hại và tế bào chết ra khỏi cơ thể thông qua tiểu tiện.
Dịch mật được sản xuất bởi tế bào gan và sau đó lưu trữ trong túi mật (mật túi) trước khi được tiết ra vào ruột non để giúp tiêu hóa thức ăn. Các enzyme và chất mật chất trong dịch mật làm cho việc tiêu hóa chất béo trở nên hiệu quả hơn và giúp cơ thể hấp thụ các dưỡng chất quan trọng từ thức ăn.
2. Nguyên nhân trào ngược dịch mật
2.1. Loét dạ dày – tá tràng là nguyên nhân trào ngược dịch mật
Tổn thương loét dạ dày và tá tràng có thể tạo ra môi trường không cân bằng trong hệ tiêu hóa và làm thay đổi cơ chế làm việc của dạ dày và thực quản. Điều này có thể dẫn đến sự trào ngược của dịch mật và thức ăn.
Loét dạ dày là nguyên nhân trào ngược dịch mật
2.2. Biến chứng sau phẫu thuật dạ dày là nguyên nhân trào ngược dịch mật
Phẫu thuật liên quan đến dạ dày có thể làm thay đổi cơ cấu và chức năng của hệ tiêu hóa. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến van môn vị và cơ tâm vị, làm cho chúng không còn hoạt động đúng cách. Khi van môn vị bị ảnh hưởng, dịch mật có thể trào ngược lên thực quản.
2.3. Bệnh nhân phẫu thuật túi mật
Sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật, cơ chế sản xuất và tiết dịch mật có thể thay đổi. Dịch mật không còn được dự trữ và tiết ra theo nhu cầu. Điều này có thể gây quá tải cho hệ tiêu hóa và góp phần vào sự trào ngược của dịch mật.
2.4. Do van môn vị không đóng kín
Van môn vị bị yếu hoặc bị hỏng hóc, không thể đóng lại một cách chặt chẽ sau khi thức ăn đi qua. Khi van môn vị không đóng đủ chặt, dịch mật từ tá tràng có thể trào ngược lên dạ dày và thực quản thay vì tiếp tục xuống ruột.
3. Triệu chứng của trào ngược dạ dày dịch mật
– Đau bên phải trên hạ bụng: Triệu chứng này thường là đau nhức hoặc căng trên phần bên phải của hạ bụng, gần vị trí của túi mật. Đau có thể kéo dài và không thoải mái.
– Buồn nôn và nôn mửa: Người bệnh cảm thấy buồn nôn và muốn nôn. Đôi khi, họ có thể nôn mửa, và nôn có thể chứa dịch mật.
– Khó tiêu hóa: Trào ngược dịch mật có thể gây ra cảm giác khó tiêu hóa sau khi ăn. Người bệnh có thể cảm thấy đầy bụng, đầy hơi, và có khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn.
– Chảy mật: Dịch mật có thể chảy ngược lên thực quản và gây ra cảm giác chua chát hoặc chua rát trong miệng.
– Cảm giác nóng hoặc chảy nước trong thực quản: Một số người bệnh có thể cảm thấy cảm giác nóng hoặc chảy nước trong thực quản do dịch mật trào ngược lên đó.
– Sưng bụng và khó chịu: Bụng có thể trở nên sưng to và khó chịu sau khi ăn.
– Triệu chứng tương tự trào ngược acid dạ dày: Trong một số trường hợp, triệu chứng của trào ngược dịch mật có thể giống với trào ngược acid dạ dày, bao gồm cảm giác cháy rát trong ngực (heartburn) và khó thở.
4. Cách điều trị trào ngược dịch mật
4.1. Thay đổi lối sống lành mạnh
Thay đổi lối sống là một phần quan trọng của việc kiểm soát triệu chứng trào ngược dịch mật:
– Kiểm soát thực phẩm và thức uống: Tránh thực phẩm và đồ uống có khả năng gây kích thích trào ngược dịch mật như rượu, thức uống có ga, cà phê, đồ ăn cay và chua.
– Phân chia bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì một hoặc hai bữa lớn để giảm áp lực lên dạ dày và phục hồi hệ tiêu hóa.
– Ngủ đúng cách: Khi ngủ, bạn nên nằm nghiêng với đầu cao hơn chân khoảng 10-15 cm để ngăn trào ngược dịch mật lên thực quản.
– Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể gây ra hoặc làm tăng triệu chứng, nên bạn cần thử các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, yoga hoặc tập thể dục.
4.2. Điều trị bằng thuốc
Có một số loại thuốc được sử dụng để giảm triệu chứng trào ngược dịch mật, bao gồm:
– Thuốc ức chế bơm proton: Loại thuốc này giúp ngăn chặn việc tiết acid và dịch mật dư thừa, giảm triệu chứng.
– Acid Ursodeoxycholic: Thuốc này thúc đẩy lưu lượng mật và giúp giảm triệu chứng.
– Thuốc cô lập dịch mật: Một số thuốc có thể giúp kiểm soát lưu lượng dịch mật, nhưng cần cẩn trọng vì chúng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác.
4.3. Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể xem xét trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi bệnh không đáp ứng với các biện pháp khác:
– Phẫu thuật chuyển hướng: Trong trường hợp người bệnh đã từng phẫu thuật dạ dày và cắt bỏ môn vị, một đường dẫn lưu mật bên trong mật non sẽ được tạo thành, điều này giúp chuyển dịch mật ra khỏi dạ dày, tránh tích tụ quá nhiều và trào ngược lên thực quản.
– Phẫu thuật chống trào ngược: Bác sĩ có thể cuốn lại và khâu xung quanh một phần cơ thắt thực quản dưới, van được củng cố sẽ có khả năng ngăn chặn tốt hơn trào ngược dịch mật và acid.
Phẫu thuật trào ngược dạ dày thực quản
Hy vọng bài viết trên đây đã giải thích giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và các phương pháp điều trị trào ngược dịch mật. Để xác định chính xác nguyên nhân trào ngược dịch mật trong trường hợp cụ thể, người bệnh cần tham khảo bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm cụ thể để chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
