Viêm phổi là bệnh hô hấp nguy hiểm, đặc biệt với trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng nhận thức đúng được mức độ nguy hiểm của bệnh với trẻ để đưa trẻ đi viện điều trị kịp thời. Bài viết sau đây sẽ giúp cha mẹ hiểu đúng và xử trí đúng khi trẻ sơ sinh viêm phổi để tránh những nguy cơ cho trẻ.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây bệnh viêm phổi cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh viêm phổi thường có diễn biến nhanh và nguy hiểm tới tính mạng
Viêm phổi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tấn công trực tiếp vào phổi và gây viêm. Bệnh có thể do nhiều chủng vi khuẩn gây nên nhưng phổ biến và nguy hiểm nhất là khuẩn Streptococcus hay còn gọi là phế cầu khuẩn. Theo thống kê, viêm phổi gây tử vong ở khoảng 10 – 20% người mắc phải, phần lớn nạn nhân tập trung ở đối tượng người già, trẻ nhỏ, và nguy cơ tử vong cao nhất thuộc về nhóm trẻ sơ sinh.
Do lây trực tiếp qua đường không khí, giọt bắn khi tiếp xúc gần, dịch nhầy của người bệnh chứa vi khuẩn,… nên viêm phổi thường lây lan rất nhanh và dễ bùng dịch. Đối với trẻ sơ sinh, có một đường lây truyền nguy hiểm hơn chính là từ người thân xung quanh trẻ thông qua việc hôn, thơm hay nói ghé sát vào miệng bé. Lý do bởi liên cầu khuẩn thường trú ngụ trong khu vực hầu họng của người lớn dưới thể ẩn. Ở tình trạng khỏe mạnh, liên cầu khuẩn có thể không gây hại được cho người lớn. Tuy nhiên khi xâm nhập vào cơ thể trẻ, vi khuẩn gặp điều kiện thuận lợi sẽ phát triển nhanh chóng và gây bệnh cho trẻ. Chính bởi vậy mà đối với trẻ sơ sinh, người lớn nên hạn chế tiếp xúc bằng miệng với trẻ để tránh lây virus, vi khuẩn có hại cho trẻ.
Ngoài ra, một số yếu tố sau đây cũng làm gia tăng nguy cơ mắc viêm phổi ở trẻ sơ sinh:
– Quá trình chào đời của trẻ: Cụ thể là thời gian vỡ ối của mẹ tỷ lệ thuận với nguy cơ suy hô hấp, viêm phổi của trẻ. Thời gian vỡ ối càng kéo dài thì nguy cơ nhiễm khuẩn hô hấp càng lớn. Theo các thống kê từ các nghiên cứu về trẻ sơ sinh cho thấy có trên 90% trẻ bị viêm phổi khi vỡ ối kéo dài trên 24 giờ. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ sinh mổ thường có hệ hô hấp yếu hơn so với trẻ sinh thường. Lý do bởi khi sinh thường, trẻ phải vượt qua áp lực khi di chuyển qua vùng xương chậu của mẹ, điều này giúp cho nước ối trong miệng được ép hết ra bên ngoài, trong khi trẻ sinh mổ thì không có quá trình này.
– Điều kiện chăm sóc của trẻ: Quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh không đảm bảo điều kiện vệ sinh có thể khiến trẻ tiếp xúc với mầm bệnh qua các đồ vật tiếp xúc.
– Thời tiết: Trẻ bị viêm phổi có xu hướng gia tăng vào các thời điểm thời tiết chuyển lạnh và vào mùa đông. Không khí lạnh khiến hệ miễn dịch của trẻ bị suy yếu, tạo cơ hội thuận lợi cho vi khuẩn gây hại tấn công.
2. Các triệu chứng khi trẻ sơ sinh viêm phổi
Ho, sốt, viêm long đờm, mệt mỏi, thở khó,… là những triệu chứng điển hình của viêm phổi
Trẻ sơ sinh viêm phổi có các triệu chứng tương tự như các bệnh lý tai mũi họng thông thường nên rất dễ khiến cha mẹ chủ quan hoặc không thể theo dõi hết các triệu chứng để phòng tránh. Đây chính là lý do khiến nhiều ca trẻ viêm phổi không điều trị kịp thời diễn biến nặng, gây nên tử vong hoặc để lại di chứng sau điều trị. Theo các bác sĩ, khi trẻ có bất thường dù nhỏ nhất, cha mẹ cũng cần theo dõi sát sao. Trong trường hợp nhiễm khuẩn hô hấp có đầy đủ hoặc hầu hết các triệu chứng sau đây thì khả năng rất cao trẻ đã bị viêm phổi và cần nhập viện điều trị tức khắc:
– Ho là dấu hiệu điển hình của nhiều tình trạng nhiễm khuẩn hô hấp, đối với trẻ sơ sinh, các cơn ho có thể có những tần suất khác nhau xong đều có chung đặc điểm là ho từng cơn kéo dài, ho rút cổ, có tiếng rít khi ho,.. trẻ đỏ mặt, chảy nước mắt khi ho.
– Thở: Trẻ bị viêm phổi thở rất nhanh, rất gấp, cụ thể: Đối với trẻ dưới 2 tháng tuổi, nhịp thở thường khoảng 6- lần/ phút. Đối với trẻ từ 2 – 12 tháng tuổi, nhịp thở có thể là 50 lần/ phút và với các trẻ lớn tuổi hơn sẽ là 40 lần/ phút. Cha mẹ có thể sử dụng đồng hồ đo giờ và đếm nhịp tim khi trẻ đang nằm yên, không cử động để có kết quả chính xác nhất. Khi trẻ thở, cánh mũi thường phập phồng, quan sát xương sườn co rút khiến hõm lồng ngực, kèm theo đó là các cơn đau ngực khiến trẻ đỏ mặt tía tai.
– Sốt: Trẻ có thể bị sốt nhẹ kéo dài hoặc sốt cao từng cơn.
– Trẻ có thể bị nôn trớ ngay khi đang ho hoặc khi cơn ho vừa kết thúc.
– Nổi hạch: Một số trẻ có hiện tượng nổi hạch khu vực cổ.
– Mặt và môi có thể bị tím tái do tình trạng thiếu oxy.
3. Điều trị khi trẻ sơ sinh viêm phổi
Khi trẻ có dấu hiệu viêm phổi, hãy đưa trẻ thăm khám tại địa chỉ uy tín
Viêm phổi là một trong những bệnh hô hấp rất nguy hiểm với trẻ sơ sinh. Ngay từ khi có một số dấu hiệu như ho sốt, cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để kiểm tra ngay. Đặc biệt đối với viêm phổi, phát hiện sớm và điều trị ngay từ giai đoạn đầu của bệnh giúp trẻ tăng cơ hội điều trị khỏi nhanh hơn, và giảm đáng kể những biến chứng viêm phổi có thể xảy ra.
Đối với trẻ sơ sinh, viêm phổi nên được nhập viện điều trị và theo dõi. Với đặc điểm sức khỏe và bệnh lý của trẻ, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị riêng.
Song song với đó, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau đây khi chăm sóc cho trẻ:
– Vệ sinh mũi: Viêm phổi thường đi kèm với các bệnh lý như viêm mũi,… gây khó chịu mũi họng cho trẻ. Chính vì thế, cha mẹ cần sử dụng nước muối sinh lý và bông gòn hay bông tăm,.. để vệ sinh mũi cho trẻ để làm giảm chất nhầy, giảm sưng nề niêm mạc.
– Hạ sốt cho trẻ: Cha mẹ có thể hạ sốt cho trẻ bằng cách dùng khăn ấm để chườm đầu, lau vùng nách, bẹn,.. để hạ sốt cho trẻ. Trong trường hợp trẻ sốt cao trên 38 độ C cần thông báo với bác sĩ để được kê thuốc hạ sốt.
– Chế độ dinh dưỡng của trẻ: Trẻ sơ sinh, thức ăn chủ yếu là sữa mẹ hoặc sữa công thức. Cha mẹ cần cho trẻ ăn đủ lượng, khuyến khích trẻ bú nhiều sữa mẹ để được cung cấp đủ nước, đủ dinh dưỡng.
– Luôn giữ cho không gian đủ ẩm, nhiệt độ phù hợp: Nhiệt độ vừa phải từ 27 – 29 độ C, độ ẩm không quá khô hay quá ẩm sẽ giúp bé dễ thở hơn, hạ sốt dễ hơn và cảm thấy thoải mái hơn khi nghỉ ngơi.
Tóm lại, đối với trẻ sơ sinh, cha mẹ cần cẩn trọng khi trẻ có bất kỳ những biểu hiện bất thường nào về sức khỏe. Đặc biệt đối với bệnh viêm phổi, hãy đưa trẻ tới khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ.
