Giãn đài bể thận là tình trạng giãn nở bất thường tại khu vực đài và bể thận – nơi tập trung và dẫn nước tiểu từ thận xuống niệu quản. Đây không phải là bệnh mà là một biểu hiện thứ phát thường do các nguyên nhân như sỏi tiết niệu, dị tật bẩm sinh hoặc hẹp niệu quản gây ra. Việc điều trị giãn đài bể thận không chỉ dựa trên can thiệp y tế mà còn cần sự kết hợp của chế độ dinh dưỡng hợp lý. Vậy người giãn đài bể thận nên ăn gì để hỗ trợ phục hồi chức năng thận, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng sống, bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết và toàn diện về vấn đề này.
Menu xem nhanh:
1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng với người bị giãn đài bể thận
1.1 Vì sao người bệnh cần quan tâm đến chế độ ăn?
Với người bị giãn đài bể thận, chức năng lọc và bài tiết của thận có thể bị ảnh hưởng ở các mức độ khác nhau. Trong một số trường hợp, tình trạng ứ nước kéo dài có thể dẫn đến tổn thương mô thận và suy giảm chức năng. Việc kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến thận, trong đó có chế độ dinh dưỡng là vô cùng quan trọng. Một thực đơn phù hợp sẽ giúp giảm gánh nặng cho thận, ngăn ngừa hình thành sỏi mới, điều hòa điện giải trong cơ thể và tăng cường sức đề kháng chống lại viêm nhiễm đường tiết niệu.
Ngoài ra, thực phẩm còn đóng vai trò hỗ trợ quá trình hồi phục sau điều trị, giúp cơ thể phục hồi năng lượng, làm dịu các triệu chứng như đau lưng, tiểu rắt, khó chịu vùng hông – những biểu hiện điển hình của tình trạng ứ nước đài bể thận.
Chế độ ăn uống phù hợp sẽ giúp giảm gánh nặng cho thận, ngăn ngừa hình thành sỏi mới, điều hòa điện giải trong cơ thể…
1.2 Mối liên hệ giữa thực phẩm và nguyên nhân gây bệnh
Đối với trường hợp giãn đài bể thận do sỏi tiết niệu, chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành và tái phát sỏi. Một số loại thực phẩm có thể làm tăng lượng oxalat, purin hoặc canxi trong nước tiểu – các chất tạo thành sỏi phổ biến. Nếu không kiểm soát tốt, sỏi sẽ tiếp tục hình thành, làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn và giãn đài bể thận. Do đó, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị mà còn có giá trị trong phòng ngừa tái phát bệnh.
2. Giãn đài bể thận nên ăn gì để hỗ trợ phục hồi?
2.1 Bị giãn đài bể thận nên ăn gì? Thực phẩm giúp thanh lọc và lợi tiểu tự nhiên
Một trong những nhóm thực phẩm quan trọng nhất trong chế độ ăn cho người giãn đài bể thận là nhóm có tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp tăng cường đào thải nước tiểu, hỗ trợ quá trình dẫn lưu nước tiểu từ thận xuống bàng quang thuận lợi hơn. Rau cần tây, mướp đắng, dưa chuột và bí xanh là những ví dụ điển hình. Những loại rau củ này không chỉ chứa nhiều nước, chất xơ mà còn chứa hoạt chất giúp giảm viêm, hỗ trợ làm dịu niêm mạc đường tiết niệu.
Đặc biệt, quả nam việt quất tuy thường gắn với tác dụng phòng ngừa viêm đường tiết niệu, nhưng cũng góp phần ngăn chặn vi khuẩn bám vào thành niệu đạo, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn tiết niệu – nguyên nhân làm trầm trọng tình trạng giãn đài bể thận ở nhiều bệnh nhân.
Ngoài ra, việc tăng cường lượng nước nạp vào cơ thể thông qua trái cây có hàm lượng nước cao như dưa hấu, cam, lê cũng giúp làm loãng nước tiểu, giảm nguy cơ tích tụ cặn lắng tạo thành sỏi và hỗ trợ thận vận hành trơn tru hơn.
Các loại trái cây họ cam, quýt… tốt cho người có tình trạng bị cặn trong thận
2.2 Bị giãn đài bể thận nên ăn gì? Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và kháng viêm
Trong bối cảnh giãn đài bể thận kéo dài, tình trạng viêm có thể âm thầm diễn ra tại mô thận và đường niệu. Để làm dịu phản ứng viêm, tăng cường khả năng phục hồi mô thận, nhóm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa nên được ưu tiên. Các loại rau lá xanh như rau bina, cải xoăn, bông cải xanh cung cấp nhiều vitamin A, C, E và các flavonoid có lợi cho sức khỏe thận.
Các loại quả mọng như việt quất, dâu tây, nho tím chứa anthocyanin, hoạt chất có khả năng giảm stress oxy hóa trong tế bào thận. Điều này đặc biệt quan trọng vì quá trình viêm mạn tính do sỏi hoặc tắc nghẽn có thể làm tổn thương các tế bào ống thận, dẫn đến suy giảm chức năng lâu dài nếu không được kiểm soát kịp thời.
Thêm vào đó, việc sử dụng dầu ô liu thay cho mỡ động vật trong chế biến món ăn cũng giúp làm giảm lượng chất béo bão hòa, từ đó hỗ trợ kiểm soát huyết áp – yếu tố ảnh hưởng lớn đến bệnh lý thận.
3. Những lưu ý trong xây dựng chế độ ăn cho người bị giãn đài bể thận
3.1 Hạn chế thực phẩm gây hại cho chức năng thận
Bên cạnh câu hỏi “giãn đài bể thận nên ăn gì”, người bệnh cũng cần hiểu rõ về các thực phẩm nên hạn chế. Một số loại thực phẩm có thể khiến tình trạng thận trở nên trầm trọng hơn nếu sử dụng thường xuyên hoặc với lượng lớn.
Đầu tiên là các loại thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối, như đồ hộp, xúc xích, đồ ăn nhanh. Lượng natri cao trong các thực phẩm này gây giữ nước, làm tăng áp lực lên thận, từ đó khiến tình trạng giãn nặng hơn. Tương tự, các loại thức ăn chứa nhiều protein động vật như thịt đỏ, nội tạng, hải sản giàu purin cũng nên được cân nhắc hạn chế, đặc biệt nếu người bệnh có nguy cơ hình thành sỏi axit uric.
Bên cạnh đó, thức uống chứa caffeine và rượu bia là nhóm nên tránh vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải và kích thích bàng quang – điều không có lợi cho người đang bị rối loạn chức năng thận và đường tiết niệu.
Nhóm thực phẩm nhiều muối, thực phẩm chế biến sẵn không tốt cho người mắc bệnh thận
3.2 Phối hợp thực phẩm thông minh để đảm bảo dinh dưỡng
Để tránh thiếu chất trong quá trình điều trị và kiêng khem, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn cân đối giữa đạm thực vật, tinh bột phức và rau củ quả. Các loại đạm từ đậu nành, đậu phụ, hạt quinoa vừa dễ tiêu hóa vừa ít ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận.
Việc ăn đủ calo và vitamin cũng quan trọng không kém, bởi nếu chế độ ăn quá nghèo nàn, cơ thể sẽ nhanh chóng mệt mỏi, hệ miễn dịch suy yếu, khiến người bệnh dễ nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc các biến chứng khác. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung vitamin nhóm B, sắt hoặc axit folic nếu cần thiết.
Cuối cùng, cần lưu ý rằng không có thực phẩm đơn lẻ nào có thể điều trị dứt điểm tình trạng giãn đài bể thận. Dinh dưỡng chỉ là một phần trong phác đồ điều trị tổng thể, nhưng nếu được áp dụng đúng cách, nó sẽ tạo nên nền tảng vững chắc giúp cải thiện tiên lượng bệnh lâu dài.
