Bệnh viêm dạ dày và tá tràng là bệnh không còn hiếm gặp trong xã hội hiện nay. Tất cả mọi đối tượng dù trẻ hay già đều có nguy cơ mắc bệnh. Bệnh có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau và triệu chứng khi mắc bệnh cũng không giống nhau. Vì vậy mọi người cần tìm hiểu những kiến thức cần thiết để hiểu về bệnh lý này.
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm cơ bản về bệnh viêm dạ dày tá tràng
Bệnh viêm dạ dày và tá tràng xảy ra khi trên bề mặt của dạ dày, tá tràng xuất hiện các vết loét và làm lộ phần lớp dưới của ruột. Theo các số liệu thống kê thì tỷ lệ người bị viêm loét dạ dày chiếm 60%, 95% nguy cơ viêm loét tại tá tràng và một số lượng nhỏ vết loét tới từ vòm cong của dạ dày. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi khác nhau và không phân biệt giới tính.
Bệnh viêm dạ dày và tá tràng là bệnh lý phổ biến ở hệ tiêu hóa
2. Các nguyên nhân dẫn tới viêm dạ dày và tá tràng
Viêm dạ dày tá tràng xuất hiện khi xảy ra sự mất cân bằng giữa 2 yếu tố: Yếu tố phá hủy niêm mạc ( Pepsin và HCI trong dịch vị dạ dày giúp tiêu hóa thức ăn) và yếu tố bảo vệ ( chất nhầy, niêm mạc dạ dày, HCO3). Các tác nhân chính gây ra sự mất cân bằng này là:
2.1 Vi khuẩn HP gây bệnh viêm dạ dày và tá tràng
Nhắc tới nguyên nhân gây bệnh viêm dạ dày chắc chắn không thể bỏ qua vi khuẩn HP. Loại vi khuẩn này tuy nhỏ bé nhưng có thể phá hủy lớp niêm mạc tế bào gây ra tình trạng viêm loét ở dạ dày và tá tràng.
2.2 Căng thẳng thần kinh kéo dài
Khi bị căng thẳng cơ thể sẽ kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid dịch vị. Lớp niêm mạc của dạ dày khi tiếp xúc nhiều với acid sẽ xuất hiện các tổn thương. Vì vậy các trạng thái cảm xúc tiêu cực cũng sẽ gây ảnh hưởng không tốt tới dạ dày tá tràng
2.3 Ảnh hưởng xấu của thuốc lá, bia rượu
Trong khói thuốc có chứa tới hơn 200 loại độc tố gây ảnh hưởng tới sức khỏe nói chung và hệ tiêu hóa nói riêng. Đặc biệt chất nicotine trong khói thuốc sẽ kích thích cơ thể tiết ra nhiều cortisol – Tác nhân chính gây viêm loét dạ dày
2.4 Thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh
Các thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc, làm việc quá sức, ăn uống thất thường,…đều ảnh hưởng không nhỏ tới hệ tiêu hóa. Dạ dày và tá tràng hoạt động không ổn định khiến chức năng dần suy giảm.
2.5 Tác dụng phụ của thuốc kháng viêm, giảm đau
Nhiều người có thói quen tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm mà không biết rằng việc làm đó tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho dạ dày tá tràng. Một số loại thuốc sẽ gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng tới niêm mạc dạ dày.
Bên cạnh các nguyên nhân lớn kể trên thì một số yếu tố khác cũng có khả năng gây viêm dạ dày tá tràng:
– Yếu tố di truyền
– Ảnh hưởng từ các bệnh lý khác: Bệnh đái tháo đường, bệnh Crohn,…
Vi khuẩn HP là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh
3. Triệu chứng thường gặp bệnh
Một số trường hợp khi bệnh mới khởi phát rất khó nhận biết do triệu chứng không rõ ràng. Bệnh dễ nhầm lẫn với đau bụng thông thường vì vậy dễ sinh tâm lý chủ quan. Do đó mọi người cần nắm rõ các dấu hiệu cơ bản của viêm dạ dày tá tràng.
– Thường xuất hiện cơn đau bụng ở vùng thượng vị: Đau âm ỉ hoặc dữ dội
– Khó tiêu, chướng bụng
– Ợ rát, ợ chua
– Rối loạn tiêu hóa gây ra tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón
– Mất ngủ do các cơn đau thường xuất hiện về đêm
– Suy nhược cơ thể, xanh xao, cân nặng giảm sút khó kiểm soát
– Buồn nôn, chán ăn
Người bệnh thường có cảm giác nóng rát vùng thượng vị
4. Phương pháp chẩn đoán phổ biến
Hiện nay có rất nhiều phương pháp giúp phát hiện và chẩn đoán bệnh sớm, có tính chính xác cao:
– Nội soi dạ dày: Kỹ thuật này giúp bác sĩ quan sát trực tiếp ổ loét bằng việc đưa ống mềm có gắn camera vào trong dạ dày tá tràng. Dựa vào các hình ảnh thu được sẽ giúp đánh giá kích thước, vị trí ổ loét cùng các tổn thương khác nếu có
– Chụp X-quang dạ dày tá tràng
– Xét nghiệm vi khuẩn HP: Xét nghiệm mô học và nuôi cấy vi khuẩn, test thở urea, xét nghiệm phân,….
5. Các phương pháp điều trị viêm dạ dày và tá tràng hiệu quả nhất
Bệnh viêm dạ dày tá tràng ở mỗi người sẽ có phác đồ điều trị khác nhau. Điều này dựa trên nguyên nhân và tình trạng bệnh. Bệnh nhân cũng có thể kết hợp nhiều phương pháp cùng một lúc để mang lại hiệu quả cao nhất.
5.1 Uống thuốc theo phác đồ điều trị
Điều trị bằng nội khoa là phương pháp hiệu quả và thông dụng nhất hiện nay. Đơn thuốc sẽ gồm các loại thuốc với công dụng khác nhau nhằm bổ trợ cho việc điều trị nhanh chóng và hiệu quả hơn. Riêng đối với trường hợp bệnh nhân dương tính với vi khuẩn HP cần sử dụng thêm thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Mọi người không nên tự ý mua thuốc điều trị hoặc sử dụng chung đơn thuốc của người khác.
5.2 Thay đổi chế độ ăn uống, dinh dưỡng phù hợp khi bị bệnh viêm dạ dày và tá tràng
Dinh dưỡng là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới hệ tiêu hóa. Vì vậy để dạ dày và tá tràng khỏe mạnh mọi người cần lưu ý tới thực phẩm ăn uống hàng ngày.
5.2.1 Bị bệnh viêm dạ dày tá tràng nên ăn gì ?
Nhiều người khi bị bệnh thường băn khoăn không biết nên ăn gì. Sau đây gợi ý những thực phẩm cần bổ sung trong bữa ăn hàng ngày để bạn tham khảo:
– Trứng, sữa: Giúp trung hòa acid trong dạ dày
– Đạm dễ tiêu: Cá, thịt nạc, ức gà,…
– Rau xanh, hoa quả tươi: Đặc biệt nên ăn nhiều rau thuộc họ nhà cải: Cải bắp, củ cải vì chúng chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp vết thương nhanh lành
– Tinh bột ít mùi vị: Bánh mỳ, cơm, cháo, khoai,…
– Sử dụng dầu thực vật: Dầu vừng, dầu hạt cải, dầu hướng dương, dầu đậu nành,…
– Uống nước đun sôi để nguội
– Ăn các sản phẩm lên men giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh: Sữa chua, phô mai, kim chi
5.2.2 Các thực phẩm nên hạn chế ăn
Một số loại thực phẩm khi ăn sẽ khiến tình trạng viêm loét của bạn trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy người bệnh cần hết sức lưu ý các thực phẩm sau:
– Thực phẩm chế biến sẵn: Lạp sườn, dăm bông, xúc xích,…do chúng chứa lượng muối cao
– Các đồ ăn chiên rán chứa nhiều dầu mỡ gây khó tiêu hóa
– Kiêng ăn đồ chua cay
– Đồ ăn cứng, dai khó tiêu: Sụn, gân, rau già,…
– Các loại gia vị có tính kích thích cao: Tiêu, ớt, dấm,…
– Các loại đồ ăn muối chua
5.3 Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi khoa học khi bị bệnh viêm dạ dày tá tràng
Bệnh nhân cần thay đổi thói quen sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, không làm việc quá sức. Đặc biệt mọi người cần lưu ý không nên thức khuya và làm việc ngay sau khi ăn.
5.4 Chế độ tập luyện đúng cách
Duy trì tập thể dục thể thao hàng ngày giúp bạn có sức khỏe tốt và nâng cao hệ miễn dịch. Việc vận động mỗi ngày sẽ thúc đẩy tiêu hao và chuyển hóa năng lượng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Sinh hoạt theo giờ giấc khoa học giúp cải thiện sức khỏe
Bệnh viêm dạ dày và tá tràng tuy được đánh giá không quá nguy hiểm nhưng mọi người không nên chủ quan. Bệnh cần được phát hiện và điều trị đúng cách để hạn chế xảy ra những biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe.
