Với tỷ lệ mắc là 7/100.000 người, xuất huyết dịch kính được đánh giá là một bệnh lý nhãn khoa ít phổ biến. Mặc dù vậy, bệnh lý này vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực trầm trọng ở công dân toàn cầu nói chung và ở người Việt Nam nói riêng. Xuất huyết dịch kính có hết không? Đây chắc chắn là vấn đề mà hiện nay rất nhiều người quan tâm.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về xuất huyết dịch kính
1.1. Khái niệm xuất huyết dịch kính
Dịch kính là một bộ phận của mắt, nằm phía sau thủy tinh thể, được cấu tạo từ 99% nước, 1% collagen và acid hyaluronic. Dịch kính được nuôi dưỡng bởi hệ thống mạch máu võng mạc. Tình trạng máu từ hệ thống mạch máu võng mạc chảy vào khoang chứa dịch kính và hòa chung với dịch kính gọi là bệnh lý xuất huyết dịch kính.
Tình trạng máu hòa chung với dịch kính gọi là xuất huyết dịch kính
1.2. Phân loại xuất huyết dịch kính
Hiện nay, xuất huyết dịch kính được phân loại thành: Xuất huyết ngoài dịch kính và xuất huyết trong dịch kính.
1.2.1. Xuất huyết ngoài dịch kính
Lại bao gồm: Xuất huyết trước dịch kính và xuất huyết sau dịch kính. Trong đó:
– Xuất huyết trước dịch kính: Là tình trạng máu đọng trong khoang giữa thủy tinh thể và màng Hyaloid. Màng Hyaloid nguyên vẹn, máu không tràn vào khoang dịch kính.
– Xuất huyết sau dịch kính: Là tình trạng máu đọng giữa màng Hyaloid sau và màng ngăn trong võng mạc. Sau đó, màng Hyaloid vỡ và máu tràn vào khoang dịch kính.
1.2.2. Xuất huyết trong dịch kính
Cũng bao gồm hai loại, là: Xuất huyết trong dịch kính từng phần và xuất huyết trong dịch kính toàn phần. 2 loại này có thể phân biệt với nhau như sau:
– Xuất huyết từng phần: Có thể tìm thấy nguyên nhân gây xuất huyết dịch kính bằng cách soi đáy mắt qua phần dịch kính.
– Xuất huyết toàn phần: Hay còn gọi là nhồi máu dịch kính. Không thể tìm thấy nguyên nhân gây xuất huyết dịch kính dạng này bằng cách soi đáy mắt qua phần dịch kính vì lúc này, khoang dịch kính đầy máu.
1.3. Nguyên nhân khởi phát xuất huyết dịch kính
Hiện tại, đã xác định được 3 nguyên nhân gây xuất huyết dịch kính là: Tổn thương mạch máu trong máu, mạch máu bất thường tăng sinh và xuất huyết bộ phận khác của mắt.
– Tổn thương mạch máu trong mắt: Máu từ những mạch máu tổn thương đó rò rỉ vào khoang dịch kính.
– Mạch máu bất thường tăng sinh (tăng sinh tân mạch): Một số bệnh lý như thoái hóa hoàng điểm, tiểu đường,… có thể làm tăng sinh mạch máu bất thường, gọi là tân mạch. Những tân mạch này thường yếu, dễ vỡ. Khi chúng vỡ, máu sẽ rò rỉ vào khoang dịch kính.
Xuất huyết dịch kính có thể phát sinh do tiểu đường
– Xuất huyết bộ phận khác của mắt: Xuất huyết dịch kính cũng có thể khởi phát do rò rỉ máu từ tổn thương tại một bộ phận khác của mắt. Tuy nhiên, đây là nguyên nhân sinh xuất huyết dịch kính tương đối hiếm gặp.
1.4. Biểu hiện xuất huyết dịch kính
Biểu hiện bệnh lý xuất huyết dịch kính rất đa dạng và nhìn chung, chúng đều dễ nhận biết. Theo đó, ở giai đoạn nhẹ, bệnh nhân xuất huyết dịch kính thường thấy ruồi bay, mạng nhện, sương mù hoặc vệt đỏ,… trong tầm nhìn. Còn ở giai đoạn nặng, bệnh nhân sẽ suy giảm thị lực, đặc biệt là vào buổi sáng (bởi sau một đêm, khi bệnh nhân nghỉ ngơi, máu trong khoang dịch kính lắng xuống, che phủ võng mạc và điểm vàng).
2. Bệnh lý xuất huyết dịch kính có hết không?
Xuất huyết dịch kính có hết không? Trong nhiều trường hợp, xuất huyết dịch kính thể nhẹ có thể tự biến mất mà không cần can thiệp y tế. Ở những trường hợp này, máu trong dịch kính được làm sạch với tốc độ khoảng 1% mỗi ngày, còn máu ngoài dịch kính thì được làm sạch nhanh hơn. Tuy nhiên, tùy thuộc tuổi tác bệnh nhân và nguyên nhân sinh xuất huyết dịch kính, tốc độ tiêu biến của máu có thể sẽ khác nhau. Cụ thể, bệnh nhân trẻ tuổi có tốc độ tan máu nhanh hơn bệnh nhân lớn tuổi. Và bệnh nhân xuất huyết dịch kính do thoái hóa hoàng điểm, tiểu đường,… có tốc độ tan máu chậm hơn bệnh nhân xuất huyết dịch kính do các nguyên nhân khác.
Mặc dù có trường hợp xuất huyết dịch kính tự biến mất, vẫn tồn tại nhiều ca bệnh tiến triển nặng, gây những biến chứng nguy hiểm sau cho bệnh nhân trong vòng một năm:
– Nhiễm độc sắt: Nhiễm độc sắt sẽ phá hủy tế bào Hemoglobin. Sắt tích tụ tại các bộ phận của mắt như: Giác mạc, mống mắt, thủy tinh thể, võng mạc,… làm biến đổi màu sắc mống mắt, gây rối loạn chức năng võng mạc.
– Tăng sinh dịch kính võng mạc: Biến chứng tăng sinh dịch kính võng mạc không kiểm soát hiệu quả có thể để gây sẹo võng mạc hay thậm chí là bong võng mạc.
– Tăng nhãn áp góc mở: Biến chứng này xuất hiện như thế nào? Máu tồn tại trong khoang dịch kính có thể bịt kín kênh thoát dịch. Khi dịch không thoát được, nhãn áp sẽ tăng, gây tăng nhãn áp góc mở.
Rất may mắn, ngay cả trong trường hợp xuất huyết dịch kính diễn biến tiêu cực, chỉ cần bệnh nhân thăm khám và điều trị kịp thời với chuyên gia nhãn khoa, bệnh sẽ hết.
2.1. Chẩn đoán xuất huyết dịch kính
Vì bệnh nhân không thể tự nhân định khả năng phục hồi của tình trạng xuất huyết dịch kính ở mình, nên ngay khi dấu hiệu nhận biết bệnh lý này xuất hiện, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa mắt uy tín gần nhất. Tại đó, chuyên gia nhãn khoa sẽ tiến hành chẩn đoán xác định xuất huyết dịch kính cho bệnh nhân thông qua: Soi đáy mắt trực tiếp và gián tiếp có ấn đè củng mạc, soi góc tiền phòng tìm tân mạch, đo nhãn áp và siêu âm B toàn bộ bán phần sau nhãn cầu.
Soi đáy mắt chẩn đoán xuất huyết dịch kính
2.2. Điều trị xuất huyết dịch kính
Kết thúc thăm khám, nếu chuyên gia nhãn khoa xác định tình trạng xuất huyết dịch kính của bệnh nhân cần điều trị chủ động thì việc điều trị sẽ diễn ra như sau:
– Điều trị nội khoa, bao gồm các chỉ định sau: Nằm nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường trong tư thế đầu đặt cao 30 – 45 độ, tạo điều kiện cho máu lắng đọng. Sử dụng kháng sinh để điều trị chấn thương, Corticoid để chống viêm, dung dịch tra mắt để chống dính đồng tử. Sau mỗi 2 – 5 ngày tái khám để kiểm soát nguy cơ bong võng mạc. Tần suất tái khám có thể giảm xuống 1 – 2 tuần một lần cho đến khi bệnh hoàn toàn được kiểm soát.
– Điều trị ngoại khoa: Điều trị ngoại khoa hay cụ thể là phẫu thuật cắt dịch kính sẽ được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân bị xuất huyết dịch kính dày đặc, kéo dài, không có khả năng tự tiêu máu; xuất huyết dịch kính kèm bong võng mạc; xuất huyết dịch kính kèm tăng nhãn áp.
Bệnh lý xuất huyết dịch kính có hết không? Xuất huyết dịch kính có thể hết, nếu bệnh nhân thăm khám và điều trị sớm với chuyên gia. Chính vì vậy, ngay khi thấy triệu chứng xuất huyết dịch kính, đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa mắt uy tín gần nhất, bạn nhé!
