Viêm tai giữa cấp là bệnh lý đem đến khá nhiều lầm tưởng cho cả người bệnh và người khỏe mạnh. Đa số bệnh nhân cho rằng viêm tai giữa không có hoặc có ít biến chứng nguy hiểm. Thế nhưng thực tế có rất nhiều bệnh nhân trưởng thành rơi vào hôn mê do biến chứng viêm tai giữa và trẻ em thì có thể nghe kém, mất thính lực hoàn toàn hoặc thậm chí gây nhiễm trùng huyết.
Bệnh viêm tai giữa đem đến nhiều đau đớn cho trẻ.
Menu xem nhanh:
1. Hiểu về bệnh viêm tai giữa cấp
Tai giữa bao gồm màng nhĩ, hòm nhĩ và vòi nhĩ:
– Màng nhĩ: màng mỏng hình bầu dục, lõm ở giữa, ngăn cách ống tai ngoài với tai giữa
– Hòm nhĩ: hốc xương gồ ghề trong thái dương, thông với mũi họng, xoang chũm, tai trong
– Vòi nhĩ: cân bằng áp lực của hòm tai và tai ngoài
– Các xương khác: xương búa, xương đe,…
Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở tai giữa khi có những tổn thương và viêm nhiễm do các tác nhân như vi khuẩn hoặc các tác nhân tác động từ môi trường. Viêm tai giữa cấp là các đợt bệnh bùng phát nhanh, ngắn, dai dẳng, có dịch. Viêm tai giữa thường đem đến các biểu hiện liên quan tới cả mũi họng bởi hòm nhĩ thông với mũi họng, xoang,… ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của vòi nhĩ. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng chủ yếu ở trẻ em do cấu trúc tai chưa hoàn chỉnh và khả năng chống lại các vi khuẩn kém. Biến chứng có thể gây thủng màng nhĩ, mất thính lực.
2. Dấu hiệu trẻ mắc viêm tai giữa cấp
Bệnh viêm tai giữa cấp tính ở trẻ em đem đến các dấu hiệu điển hình như:
– Chảy mũi, họng đỏ, ngứa… Đây là các biểu hiện viêm tai giữa đi kèm với các biểu hiện viêm mũi, viêm mũi họng. Do có sự tương đồng nên bệnh thường bị nhầm lẫn dẫn đến điều trị muộn.
– Có triệu chứng sốt, tùy mức độ viêm mà sốt từ nhẹ đến nặng. Sốt là phản ứng hoàn toàn bình thường của cơ thể báo hiệu có viêm nhiễm. Bố mẹ nên chú ý kiểm soát và hạ sốt, không để cơn sốt lên quá cao có thể khiến trẻ bị co giật.
– Trẻ có thói quen đưa tay lên gãi, dụi tai, đưa cả ngón tay vào trong tai do ngứa (quan sát kỹ với trẻ chưa biết nói)
– Trẻ đã lớn, biết nói có thể nhận biết được cơn đau tai
– Quấy khóc, bỏ bú, chán ăn
– Phản ứng kém với âm thanh
– Có chảy mủ báo hiệu bệnh đã chuyển biến nặng cần đưa trẻ đến bệnh viện gấp
– Trẻ bị đau đầu
– Biểu hiện thấy màng nhĩ viêm đỏ, xung huyết khi được thăm khám
Trẻ bị viêm tai giữa thường có biểu hiện đau tai, gãi, dụi tai.
Bệnh đem đến nhiều khó chịu và có thể gây đau đớn cho trẻ nên bố mẹ không nên trì hoãn việc đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Các nguyên nhân gây bệnh
Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị vi khuẩn tấn công. Bên cạnh đó, nguyên nhân gây viêm tai giữa ở trẻ còn do cấu trúc tai của trẻ chưa hoàn thiện, trưởng thành, đặc biệt là vòi nhĩ. Vòi nhĩ bị rối loạn có thể gây ra hiện tượng ứ dịch gây tắc vòi. Vòi nhĩ tắc có thể do vòi nhĩ xẹp kéo dài, vòi nhĩ quá mềm, cơ chế đóng mở không bình thường.
Trẻ sơ sinh bị viêm tai giữa do virus, vi khuẩn xâm nhập và do một số nguyên nhân như:
– Polyp che lấp tai giữa
– Trẻ bị ốm, ho, sốt,… dịch nhờn lan sang tai
– Dị ứng thời tiết hoặc thức ăn
– Môi trường sống khói bụi, ô nhiễm khiến trẻ gia tăng nguy cơ mắc viêm tai giữa
– Vấn đề vệ sinh tai mũi họng chưa được chính xác và sạch sẽ
4. Điều trị bệnh kịp thời
Qua chẩn đoán, các bác sĩ xác định nguyên nhân gây viêm tai giữa cấp ở trẻ và mức độ viêm. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các bộ phận khác xem có các biểu hiện viêm nhiễm liên quan không. Từ đó, có phác đồ điều trị phù hợp với từng đối tượng trẻ. Việc điều trị trẻ cần đảm bảo thuyên giảm triệu chứng, điều trị triệu chứng đau tai. Để giảm các triệu chứng viêm nhiễm cần sử dụng các loại thuốc kháng sinh. Bố mẹ tuyệt đối không tự ý mua kháng sinh điều trị bệnh tại nhà cho trẻ. Các trường hợp bị bệnh kéo dài trên 7 ngày mới cần dùng kháng sinh.
– Điều trị triệu chứng sốt, đau tai bằng các loại thuốc và kết hợp chăm sóc trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ: chườm ấm, lau người, bù nước, uống oresol.
– Bắt đầu điều trị kháng sinh với kháng sinh amoxicillin rồi tiến tới các loại kháng sinh khác. Dùng kháng sinh đủ liều đủ ngày tránh kháng thuốc. Bố mẹ không tự ý ngưng thuốc nếu thấy triệu chứng đã thuyên giảm. Nếu trẻ đã từng dùng amoxicillin trước đó và không đem lại kết quả tốt hoặc bị dị ứng với amoxicillin thì có thể bắt đầu điều trị với loại kháng sinh khác mạnh hơn.
– Sử dụng kết hợp kháng sinh đường uống với kháng sinh dạng nhỏ tai, nhỏ mũi. Lưu ý, khi thực hiện cần đảm bảo vệ sinh tay người chăm sóc và tai của trẻ sạch sẽ, đặc biệt không nên bịt tai trẻ lại, tai trẻ nên được để thoáng để mủ có thể thoát ra ngoài.
– Điều trị kết hợp nếu trẻ có các biểu hiện bệnh đến các bộ phận khác. Trẻ được chỉ định nạo VA, cắt amidan khi cần thiết
– Trường hợp trẻ bị biến chứng thủng màng nhĩ thì có thể kéo dài thời gian điều trị
– Khi bệnh nhân không đáp ứng các điều trị nội khoa bằng thuốc và có các biến chứng nặng nề thì có thể được chỉ định phẫu thuật hòm nhĩ, khoét xương chũm.
Khi trẻ có các dấu hiệu bất thường, bố mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ sớm.
Việc phát hiện bệnh và điều trị kịp thời viêm tai giữa cho trẻ sẽ giúp trẻ tránh khỏi các biến chứng nguy hiểm như:
– Mất thính nhẹ xảy ra sau các đợt nhiễm trùng nhẹ. Nếu bệnh tái đi tái lại sẽ khiến mất thính lực hoàn toàn.
– Chậm nói, chậm phát triển, ảnh hưởng đến giao tiếp xã hội và tương lai của trẻ
– Biến chứng thủng màng nhĩ có thể tự lành hoặc cần can thiệp phẫu thuật vá nhĩ
– Viêm màng não hoặc viêm não
5. Phòng bệnh viêm tai giữa cấp cho trẻ
Bố mẹ có thể chủ động phòng bệnh viêm tai giữa cho con bằng các phương pháp:
– Tiêm chủng đầy đủ
– Giữ ấm vào mùa lạnh, vệ sinh tai mũi họng thường xuyên
– Điều trị viêm tai giữa triệt để, không để bệnh dai dẳng, kéo dài
– Cho trẻ bú mẹ đầy đủ
– Không tiếp xúc với khói thuốc lá và khói bụi
Bệnh viêm tai giữa sẽ được điều trị hiệu quả và bảo tồn thính lực ở mức cao nhất khi được phát hiện kịp thời. Bố mẹ đừng để một phút lơ là mà để lại di chứng cả đời cho con trẻ. Hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và nhận được sự chăm sóc khi trẻ có các biểu hiện bệnh từ sớm. Nhi Khoa Thu Cúc TCI với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, nhiều năm công tác tại các bệnh viện lớn sẽ đồng hành cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe con yêu.
