Táo bón là một trong những bất thường về tiêu hóa phổ biến nhất, trong những năm đầu đời trẻ nào cũng có thể mắc phải. Tuy nhiên, bố mẹ đã biết cách trị táo bón cho bé hay chưa? Nếu câu trả lời là chưa, đọc ngay bài biết sau của Thu Cúc TCI, để có hiểu biết toàn diện về táo bón nói chung và hiểu biết về phương pháp điều trị táo bón nói riêng, bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Thông tin cơ bản về táo bón
1.1. Khái niệm táo bón theo Viện Y tế và Chất lượng Điều trị Quốc gia Anh
Táo bón là một bất thường về tiêu hóa được xác định ở trẻ khi trẻ đi ngoài dưới 3 lần một tuần hoặc trẻ đi ngoài trên 3 lần một tuần nhưng trẻ đi ngoài trong tình trạng đau đớn, gây căng thẳng cho không chỉ trẻ mà còn gia đình trẻ nữa. Bên cạnh đó, theo tiêu chuẩn của NICE (National Institute for Health and Care Excellence – Viện Y tế và Chất lượng Điều trị Quốc gia Anh) năm 2010, ngoài 2 biểu hiện đó, trẻ còn được xác định là bị táo bón nếu có một trong các vấn đề sau: Đi ngoài phân lớn, cứng, khô; đi ngoài gắng sức gây chảy máu hậu môn; tiền sử táo bón; tiền sử nứt hậu môn.
Trẻ đi ngoài đau đớn, khó khăn khi bị táo bón.
1.2. Hai nhóm nguyên nhân phát sinh táo bón
Có vô vàn nguyên nhân gây táo bón. Tuy nhiên, về cơ bản, chúng có thể được phân loại thành hai nhóm lớn là nguyên nhân gây táo bón thực thể, chiếm 5% tổng số ca táo bón và nguyên nhân gây táo bón chức năng, chiếm 95% còn lại.
1.2.1. Nguyên nhân thực thể
Nguyên nhân thực thể gây táo bón bao gồm: Các vấn đề về tuyến giáp (như bệnh cường giáp, làm suy giảm chức năng cơ ruột của trẻ), các vấn đề về thần kinh nói chung và ở bụng, ruột nói riêng (như bệnh bại não, chứng chậm phát triển tâm thần), một số bệnh lý toàn thân (như tiểu đường là một ví dụ điển hình), các bệnh lý về cột sống,…
1.2.2. Nguyên nhân chức năng
Nguyên nhân chức năng gây táo bón bao gồm:
– Thói quen nhịn đi ngoài của trẻ: Càng nhìn lâu, phân trong ruột trẻ càng lớn, việc đi ngoài của trẻ càng trở nên khó khăn. Thói quen nhịn đi ngoài là nguyên nhân chính dẫn đến chứng táo bón mãn tính ở trẻ.
– Trẻ thường xuyên ăn thức ăn đặc.
– Trẻ uống nhiều các loại sữa công thức chứa một số thành phần Protein đặc thù.
– Trẻ uống ít nước hoặc trẻ mất nước bệnh lý: Khi thiếu nước, cơ thể trẻ sẽ hấp thụ chất lỏng ở mọi nơi, kể cả là ở phân. Chính vì vậy mà khi cơ thể thiếu nước, phân trẻ sẽ cứng, khô.
– Trẻ ăn ít chất xơ từ rau củ quả.
1.3. Nhận biết táo bón bằng dấu hiệu tiêu hóa và dấu hiệu toàn thân
Tình trạng táo bón có nhiều dấu hiệu mà thông qua đó, bố mẹ có thể nhận biết sự tồn tại của nó. Cụ thể, ngoài hai biểu hiện đi ngoài ít hơn 3 lần một tuần, đi ngoài đau đớn, phân lớn, cứng khô, trẻ táo bón còn hay có các triệu chứng sau:
– Đau vùng dạ dày;
– Ngứa, đau, chảy máu hậu môn;
– Phân lẫn máu
– Chán ăn, ăn không ngon miệng;
– Buồn nôn và nôn;
– Thay đổi hành vi, như hay cáu gắt hoặc hay bồn chồn;
– Mệt mỏi;
Táo bón ở trẻ có dấu hiệu phổ biến là đau bụng.
1.4. Táo bón có thể làm trẻ suy dinh dưỡng
Táo bón không quá nguy hiểm nhưng nếu nghĩ rằng táo bón hoàn toàn vô hại thì chắc chắn bố mẹ đã sai. Táo bón có thể đem tới cho trẻ một số rắc rối tương đối nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời. Cụ thể, những rắc rối táo bón có thể đem tới cho trẻ là:
– Nhiễm trùng và áp xe hậu môn: Xảy ra khi hậu môn nứt do trẻ gắng sức đi ngoài và không được xử trí đúng đắn.
– Tắc ruột: Xảy ra khi trẻ táo bón nặng, phân mắc kẹt trong trực tràng.
– Trĩ nội, trĩ ngoại: Xảy ra khi trẻ táo bón thời gian dài, tương đương với việc trẻ phải gắng sức đi ngoài thời gian dài.
– Suy dinh dưỡng,
– Sức khỏe tâm thần bất ổn.
2. Cách trị táo bón cho bé
Thông thường, tình trạng táo bón có thể được cải thiện chỉ bằng việc bố mẹ thay đổi chế độ dinh dưỡng cho trẻ, như tăng cường cho trẻ uống nước, ăn thực phẩm giàu chất xơ,… Trong trường hợp đã áp dụng phương pháp này nhưng tình trạng táo bón không cải thiện, đặc biệt là trường hợp táo bón kết hợp với đau bụng, nôn, đầy hơi, phân lẫn máu,… bố mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất để trẻ được thăm khám và điều trị với chuyên gia càng sớm càng tốt.
2.1. Chẩn đoán táo bón: Những thăm khám chủ yếu
Xác định được nguyên nhân là điều kiện tiên quyết để điều trị hiệu quả táo bón. Theo đó, thông qua thăm khám lâm sàng và một số thăm khám cận lâm sàng sau, nguyên nhân gây táo bón có thể được xác định: Sinh hóa máu, chụp X-quang bụng không chuẩn bị, chụp X-quang bụng có thuốc cản quang, chụp lưu thông đại tràng có đánh dấu phóng xạ, đo áp lực hậu môn và trực tràng, chụp CT Scan, chụp MRI,…
2.2. Điều trị táo bón: Hai bước đơn giản, hiệu quả
2.2.1. Làm rỗng đại tràng
Làm rỗng đại tràng là việc đầu tiên chuyên gia cần phải làm để điều trị táo bón cho trẻ. Theo đó, một số phương pháp làm rỗng đại tràng chuyên gia có thể áp dụng cho trẻ là:
– Sử dụng thuốc nhuận tràng: Trẻ cần sử dụng thuốc nhuận tràng trong nhiều ngày để làm mềm phân, chấm dứt tình trạng đau đớn khi đi ngoài.
– Sử dụng thuốc đút hậu môn: Chuyên gia đút thuốc hậu môn để kích thích ruột trẻ đẩy phân ra ngoài.
– Thụt tháo hậu môn bằng nước: Chuyên gia trực tiếp bơm nước vào trực tràng trẻ để tạo cơn mót đi ngoài.
– Thụt tháo hậu môn bằng tay: Nếu phương pháp sử dụng thuốc đút hậu môn và thụt tháo hậu môn bằng nước không phát huy hiệu quả, chuyên gia cần trực tiếp dùng tay để loại bỏ phân ứ đọng trong ruột trẻ.
2.2.2. Sử dụng thuốc chống táo bón
Việc thứ hai và cũng là việc cuối cùng chuyên gia cần phải làm để điều trị táo bón cho trẻ là chỉ định trẻ sử dụng thuốc chống táo bón. Sử dụng những thuốc này, phân trẻ sẽ mềm, trẻ đi ngoài sẽ không đau đớn, từ đó, trẻ khôi phục được thói quen đi ngoài đều đặn. Thuốc chống táo bón trẻ cần sử dụng hàng ngày trong một vài tuần hoặc một vài tháng. Bên cạnh sử dụng thuốc chống táo bón, trẻ cũng cần tăng cường ăn rau củ quả để hạn chế nguy cơ táo bón tái phát.
Tăng cường ăn rau củ quả là cách trị táo bón cho bé hiệu quả.
Phía trên là cách trị táo bón cho bé bố mẹ nhất định phải biết. Nếu có nhu cầu tìm hiểu chuyên sâu về táo bón, liên hệ Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
