Hiện nay ngày càng có nhiều người có biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng. Bệnh ở giai đoạn mới phát hiện có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên khi bệnh được phát hiện muộn và chuyển sang giai đoạn mạn tính thì việc điều trị sẽ vô cùng khó khăn. Chính vì vậy việc trang bị các kiến thức cơ bản về bệnh viêm loét dạ dày tá tràng là vô cùng quan trọng.
Menu xem nhanh:
1. Định nghĩa cơ bản về viêm loét dạ dày tá tràng
Biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng xuất hiện khi có các vết viêm, loét trên bề mặt niêm mạc dạ dày và tá tràng. Những tổn thương này xảy ra khi niêm mạc của dạ dày, tá tràng bị bào mòn và làm lộ lớp bên dưới thành ruột hoặc dạ dày. Tỷ lệ vết loét ở tá tràng chiếm 95%, ở dạ dày chiếm 60%, vết loét ở bờ cong nhỏ dạ dày chiếm 25% các trường hợp.
2. Các yếu tố, nguyên nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng
Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dễ dẫn tới viêm loét dạ dày tá tràng.
2.1 Nguyên nhân do bia rượu, thuốc lá
Trong khói thuốc có chứa hơn 200 loại chất có hại cho sức khỏe, đặc biệt là chất nicotine. Chất này sẽ kích thích cơ thể tiết ra nhiều cortisol làm tăng nguy cơ gây các bệnh ở hệ tiêu hóa.
2.2 Stress
Những người hay bị lo lắng, căng thẳng thường sẽ có nguy cơ mắc các bệnh ở dạ dày, tá tràng. Khi căng thẳng kéo dài làm ảnh hưởng đến quá trình bài tiết acid trong dạ dày vì vậy chúng sẽ gây ra tổn thương.
2.3 Nguyên nhân do thói quen ăn uống, lối sống
Các thói quen sinh hoạt không điều độ như: Bỏ ăn sáng, thức khuya, ăn uống không đúng giờ, lười vận động,…gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Bên cạnh đó chúng còn làm tổn thương tới dạ dày tá tràng.
2.4 Nhiễm vi khuẩn HP
Vi khuẩn HP được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh ở hệ tiêu hóa nói chung và ở dạ dày tá tràng nói riêng. Loại vi khuẩn này thường ưa thích sống trong lớp nhầy của dạ dày. Khi ở trạng thái ngủ chúng hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên nếu có điều kiện thuận lợi chúng sẽ tiết ra độc tố làm ảnh hưởng tới các chức năng của dạ dày tá tràng.
2.5 Tác dụng phụ của thuốc giảm đau, chống viêm
Việc sử dụng lâu dài các loại thuốc kháng viêm, giảm đau sẽ làm ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin. Prostaglandin là một chất có chức năng bảo vệ niêm mạc dạ dày. Nếu chất này bị sụt giảm thì dạ dày tá tràng dễ bị tổn thương.
Bệnh có thể do vi khuẩn HP gây ra
3. Một số biểu hiện của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng
Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng gây ra các biểu hiện khác nhau. Có những người xuất hiện đầy đủ các triệu chứng. Tuy nhiên có người chỉ xuất hiện 1,2 triệu chứng vì vậy bạn cần hết sức lưu ý để có thể giúp phát hiện bệnh sớm.
3.1 Đau bụng vùng thượng vị là biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng
Thượng vị là vùng bụng nằm phía trên rốn. Cơn đau thường xuất hiện và lúc đói hoặc sau khi ăn vài tiếng. Cơn đau bụng có thể xuất hiện lúc nửa đêm và lan dần ra sau lưng. Mức độ đau sẽ từ âm ỉ tới dữ dội tùy thuộc vào tình trạng tổn thương.
3.2 Buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu
Một số triệu chứng thường gặp khác khi bị loét dạ dày tá tràng là buồn nôn, nôn, chướng bụng. Cảm giác đầy bụng, khó tiêu là do dạ dày lúc này đã bị tổn thương. Chức năng của dạ dày kém kéo theo hoạt động tiêu hóa chậm lại.
3.3 Mất ngủ
Các cơn đau thường xuất hiện vào ban đêm khiến người bệnh tỉnh giấc. Cảm giác khó chịu khi bị đầy hơi, nặng bụng khiến người bệnh khó ngủ lại dẫn tới mất ngủ.
3.4 Ợ chua, ợ hơi, nóng rát thượng vị
Phần lớn bệnh nhân đều có dấu hiệu ợ hơi, ợ chua. Đây là dấu hiệu sớm cảnh báo dạ dày và tá tràng của bạn đang gặp vấn đề. Trạng thái ợ nóng rát vùng thượng vị sẽ thường gặp hơn ở người bị trào ngược dạ dày.
3.5 Rối loạn tiêu hóa là biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng
Dạ dày và tá tràng bị tổn thương khiến cho hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định. Người bệnh bị rối loạn tiêu hóa với các dấu hiệu như: Tiêu chảy, táo bón, sụt cân,…
Các biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng kể trên chỉ mang tính chất tham khảo chứ không thể chẩn đoán chính xác. Nếu nghi ngờ mắc bệnh bạn cần tới bệnh viện để thực hiện các thủ thuật chuyên khoa. Đặc biệt bệnh nhân cần nội soi dạ dày tá tràng để biết vị trí viêm loét và mức độ tổn thương.
Đau thượng vị là biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng
4. Cách điều trị bệnh
Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng điều trị ở thời kỳ sớm sẽ rất dễ dàng. Tuy nhiên khi bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính sẽ khó chữa khỏi dứt điểm và gây ra nhiều biến chứng. Phác đồ điều trị thường là sử dụng thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn HP. Bên cạnh đó bác sĩ sẽ sử dụng một số loại thuốc khác như: Thuốc ức chế acid, thuốc trung hòa acid, thuốc bảo vệ dạ dày,…Song song với việc điều trị bằng thuốc bệnh nhân cần duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ để giúp cải thiện tình trạng viêm loét.
5. Những biến chứng có thể xảy ra
Như đã nhắc tới ở trên, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng nếu không được điều trị sớm sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính rất nguy hiểm. Lúc này bệnh có thể dẫn tới các biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như:
5.1 Thủng dạ dày tá tràng
Các vết loét theo thời gian sẽ ăn sâu và bào mòn niêm mạc gây ra lỗ thủng. Dấu hiệu là người bệnh đau bụng đột ngột, cơn đau dữ dội như bị dao đâm, bụng cứng đờ. Bệnh nhân cần được đưa tới bệnh viện ngay trước khi quá muộn.
5.2 Xuất huyết tiêu hóa
Các vết loét có thể dẫn tới chảy máu. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương mà lượng máu sẽ mất ít hay nhiều. Dấu hiệu khi bị xuất huyết tiêu hóa là: Nôn ra máu, phân có màu đỏ hoặc đen, choáng váng,…
5.3 Hẹp môn vị
Các mô viêm xơ phát triển trên ổ loét gây hẹp lòng ruột bên dưới dạ dày. Khi này thức ăn khó có thể đi qua đường tiêu hóa. Dấu hiệu nhận biết là người bệnh bị nôn mửa, bụng luôn đầy thức ăn cũ, giảm cân nhanh chóng.
Các biến chứng trên đều rất nghiêm trọng vì vậy bạn cần tới bệnh viện để xử lý ngay để hạn chế rủi ro có thể xảy ra.
Thủng dạ dày là biến chứng nguy hiểm
6. Lời khuyên cho chế độ dinh dưỡng của người bệnh
Hầu hết các bệnh ở hệ tiêu hóa cần có chế độ ăn uống phù hợp. Bổ sung thực phẩm đúng cách sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh đáng kể. Ngược lại nếu ăn quá nhiều các thực phẩm gây kích thích dạ dày tá tràng sẽ khiến tình trạng viêm loét trở nên trầm trọng hơn.
6.1 Những thực phẩm nên ăn
– Trứng và sữa: Chúng có tác dụng làm đệm trung hòa acid. Nên uống sữa ấm và trứng được chế biến dưới dạng hấp hoặc nấu cùng cháo.
– Thực phẩm chứa chất đạm dễ tiêu: Cá, thịt lợn nạc
– Các loại rau họ nhà cải nên được ưu tiên bổ sung do chứa vitamin giúp vết thương mau lành
-Thức ăn chứa tinh bột ít mùi vị và dễ tiêu: Bánh mỳ, cơm, khoai,…
– Các loại dầu thực vật chiết xuất từ hạt vừng, hạt cải, đậu nành, hạt hướng dương,….
6.2 Những thức ăn nên tránh
– Các loại đồ ăn chế biến sẵn: Thịt nguội, lap sườn, xúc xích,…
– Hạn chế ăn các loại thức ăn cứng như gân, sụn,
– Các loại rau già có quá nhiều chất xơ
– Hạn chế ăn các gia vị có tính cay nóng: Ớt, hạt tiêu
– Các loại quả có vị chua nhiều: Chanh, sấu, xoài,…
– Các loại nước ngọt, trà, đồ uống có cồn
– Không nên hút thuốc lá vì chúng không chỉ gây hại cho dạ dày tá tràng mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe
Những điểm cần chú ý khi chế biến đồ ăn cho người bị bệnh:
– Các thực phẩm cần được nghiền nát hoặc thái nhỏ trước khi nấu chín mềm
– Tuyệt đối không nên ăn thức ăn đã để lâu
7. Cách phòng tránh bệnh viêm loét dạ dày tá tràng hiệu quả
Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh lý rất dễ mắc phải vì vậy bạn cần biết cách để bảo vệ bản thân. Một số lời khuyên dưới đây sẽ giúp bạn phòng bệnh.
– Mỗi ngày không nên uống quá 2 ly rượu
– Hạn chế và cân nhắc trước khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm
– Thường xuyên rửa tay cùng nước sạch và xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
– Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng và giờ giấc sinh hoạt hợp lý
– Tăng cường tập thể dục
Ngủ đúng giờ giúp cải thiện sức khỏe
Bài viết đã cung cấp đầy đủ các biểu hiện viêm loét dạ dày tá tràng. Ngay khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ bạn cần tới bệnh viện để thăm khám càng sớm càng tốt. Mọi người không nên chủ quan khi mắc bệnh vì viêm loét dạ dày tá tràng có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm.
