Nếu trước đây, polyp đại tràng thường được xem là bệnh lý của người cao tuổi (trên 50 tuổi) thì hiện nay, tỷ lệ người trẻ phát hiện polyp đang gia tăng nhanh chóng. Điều này cho thấy cần nâng cao nhận thức về polyp đại tràng để kịp thời phát hiện và xử trí đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện khi tìm hiểu về polyp đại tràng và phương pháp điều trị hiệu quả hiện nay.

1. Polyp đại tràng là gì?

Polyp đại tràng là những tổ chức tăng sinh bất thường, phát triển lồi trong lòng ống tiêu hóa, thường được phát hiện khi nội soi đường tiêu hóa dưới. Polyp có thể có cuống hoặc không cuống, hình dạng đa dạng và khó phân biệt bằng mắt thường.

Mặc dù nguyên nhân chính xác gây hình thành polyp đại tràng vẫn chưa được khẳng định dứt điểm, nhưng các nghiên cứu chỉ ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: tuổi tác (đặc biệt sau 45 tuổi), tiền sử gia đình có người bị polyp đại trực tràng, thói quen ăn uống thiếu lành mạnh (nhiều thịt đỏ, ít chất xơ, nhiều thực phẩm chế biến sẵn), hút thuốc lá, béo phì và lười vận động.

Polyp đại tràng là những tổ chức tăng sinh bất thường, phát triển lồi vào trong lòng ống tiêu hóa

2. Các loại polyp đại trực tràng

Polyp đại trực tràng không đồng nhất, chúng được phân chia thành ba loại chính là polyp tăng sản, polyp tuyến và polyp ác tính.

2.1. Tìm hiểu về polyp đại tràng tăng sản

Đây là loại polyp lành tính phổ biến, thường có kích thước nhỏ và khu trú ở phần cuối đại tràng như đại tràng sigma và trực tràng. Polyp tăng sản hầu như không có khả năng biến đổi thành ác tính nên ít gây lo ngại. Tuy nhiên, chỉ dựa vào hình dạng bề ngoài thì khó có thể phân biệt với các loại polyp khác, do đó bác sĩ cần thực hiện cắt polyp và phân tích mô bệnh học để xác định chính xác loại tổn thương.

2.2. Tìm hiểu về polyp tuyến

Khoảng hai phần ba polyp đại tràng là polyp tuyến. Dù đa số vẫn là tổn thương lành tính, nhưng polyp tuyến có nguy cơ cao hơn polyp tăng sản trong việc biến đổi thành ung thư. Mức độ nguy hiểm của loại polyp này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước (càng lớn nguy cơ càng cao), hình dạng bề mặt (nhẵn hay răng cưa), có kèm sung huyết hay loét không.

Theo các chuyên gia, polyp tuyến có kích thước lớn hơn 2-5mm nên được cắt bỏ càng sớm càng tốt để phòng ngừa khả năng tiến triển thành ung thư, đồng thời thực hiện sinh thiết để xác định chính xác tính chất mô bệnh học.

2.3. Polyp đại tràng ác tính

Polyp ác tính chứa tế bào ung thư và là loại nguy hiểm nhất. Cách điều trị tùy thuộc vào mức độ ung thư (dựa trên kết quả sinh thiết) và thể trạng người bệnh. Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, khả năng điều trị khỏi lên tới 90-95%. Vì thế, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có ý nghĩa sống còn trong việc phòng chống ung thư đại trực tràng.

3. Phương pháp chẩn đoán polyp đại tràng

Hiện nay, nội soi đại tràng là phương pháp chẩn đoán tối ưu và chính xác để phát hiện polyp. Qua nội soi, bác sĩ có thể quan sát chi tiết vị trí, hình dạng polyp và đánh giá sơ bộ tính chất tổn thương. Quan trọng hơn, trong cùng một lần nội soi, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết hoặc cắt bỏ polyp ngay nếu đủ điều kiện.

Khác với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, nội soi không chỉ có giá trị phát hiện bệnh mà còn hỗ trợ điều trị trực tiếp ngay tại thời điểm thực hiện. Tuy nhiên, vì là thủ thuật có xâm lấn, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn trước khi nội soi như nhịn ăn, sử dụng thuốc làm sạch ruột… Việc chủ động đặt lịch trước sẽ giúp quá trình chuẩn bị và thực hiện thủ thuật diễn ra thuận lợi hơn.

Nội soi là phương pháp chẩn đoán tối ưu và chính xác để phát hiện polyp

4. Polyp đại tràng có cần điều trị không, điều trị như thế nào?

Mặc dù đa số polyp đại tràng là lành tính, nhưng không nên chủ quan vì chúng vẫn có nguy cơ biến đổi ác tính theo thời gian. Thống kê cho thấy, tới 50% ca ung thư đại trực tràng phát triển từ polyp. Chính vì vậy, việc loại bỏ polyp kịp thời sẽ làm giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa tới 80%.

Ngày nay, phương pháp điều trị phổ biến và ít xâm lấn nhất là cắt polyp qua nội soi. Phương pháp này không gây đau, không cần mổ mở và giúp người bệnh phục hồi nhanh. Bác sĩ sẽ đánh giá đặc điểm của polyp để quyết định hướng xử trí cụ thể:

– Với polyp nhỏ dưới 2mm và không có dấu hiệu bất thường, bệnh nhân có thể chỉ cần theo dõi định kỳ.

– Trường hợp polyp có kích thước từ 2mm đến dưới 2cm, nội soi cắt bỏ là chỉ định hàng đầu.

– Đối với polyp từ 2cm trở lên hoặc nghi ngờ ác tính, cần đánh giá chuyên sâu bằng nội soi hiện đại. Nếu đủ điều kiện, polyp vẫn có thể được cắt nội soi. Tuy nhiên, với polyp đã tiến triển thành ung thư, có thể phải chuyển sang phẫu thuật mổ mở để điều trị triệt để.

Cắt polyp qua nội soi là một thủ thuật phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao, do đó nên được thực hiện tại cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.

5. Làm sao để phòng ngừa polyp đại tràng?

Chủ động phòng ngừa polyp đại tràng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa lâu dài. Ngoài việc nội soi đại tràng định kỳ – đặc biệt quan trọng với những người có tiền sử gia đình mắc polyp – cần xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh:

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt để tăng cường chất xơ cho cơ thể, hạn chế tiêu thụ rượu bia, từ bỏ thuốc lá.

– Bổ sung vitamin D và canxi theo chỉ định của bác sĩ, ngoài ra cần tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng.

– Tránh căng thẳng kéo dài, giữ tinh thần thư thái, ngủ nghỉ đúng giờ, duy trì nhịp sinh hoạt ổn định giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.

Tránh căng thẳng kéo dài, giữ tinh thần thư thái, ngủ nghỉ đúng giờ

– Thăm khám sức khỏe định kỳ và sức khỏe đường tiêu hóa nói riêng. Ngoài ra, cần lưu ý: việc cắt bỏ polyp là thủ thuật đòi hỏi chuyên môn và thiết bị hiện đại, người bệnh cần chọn lựa cơ sở y tế uy tín để được nội soi và điều trị polyp an toàn, hiệu quả.

Trên đây là những thông tin cần thiết trong việc tìm hiểu về polyp đại tràng. Việc phát hiện và điều trị sớm đóng vai trò then chốt giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Hãy chủ động nội soi kiểm tra tiêu hóa định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ hệ tiêu hóa của bạn.