Gan đóng vai trò quan trọng trong thanh lọc và loại bỏ những chất có hại trong cơ thể nên có thể coi là “nhà máy hóa học” của cơ thể. Do thường xuyên tiếp xúc với chất độc hại nên gan có thể thương tổn nếu hoạt động quá tải, thậm chí dẫn tới ung thư gan. Kỹ thuật sinh thiết gan có thể coi là phương pháp giúp bác sĩ xác định tình trạng của gan và đánh giá khối u gan.
Menu xem nhanh:
1. Sinh thiết gan và những trường hợp chỉ định điều trị
Sinh thiết gan hay chọc hút tế bào gan là phương pháp được bác sĩ sử dụng để xác định một số bệnh về gan. Phương pháp này thực hiện bằng cách dùng kim sinh thiết nhỏ đâm qua da ở bụng phải tiến đến gan và thu mẫu tế bào nhỏ nhu mô gan để xét nghiệm.
Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát mẫu tế bào thu được trên kính hiển vi để đánh giá những bất thường nếu có.
Sinh thiết gan thực hiện bằng cách dùng kim sinh thiết nhỏ đâm qua da ở bụng phải tiến đến gan và thu mẫu tế bào nhỏ nhu mô gan để xét nghiệm
Phương pháp này thường được chỉ định trong các trường hợp sau:
– Chẩn đoán và đánh giá mức độ các bệnh về gan, bao gồm xơ gan, viêm gan tự miễn, bệnh gan nhiễm mỡ, viêm gan B hoặc C, bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng)
– Xác định giai đoạn bệnh gan dựa trên mức độ tổn thương hoặc mô sẹo ở gan
– Theo dõi gan sau khi ghép gan
– Trước khi lên một kế hoạch điều trị
– Trường hợp không nắm được nguyên nhân khiến gan tổn thương hay những bất thường về chức năng gan.
– Đánh giá loại khối u ở gan.
Tùy theo từng trường hợp bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều lần thực hiện sinh thiết để có kết quả chuẩn xác nhất.
2. Các bước chuẩn bị trước khi thực hiện sinh thiết
Cần chủ động báo với bác sĩ những loại thuốc mà bản thân đang dùng kể cả thuốc kê đơn, thảo dược, vitamin, thực phẩm chức năng… Bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ để có thể phòng ngừa mọi trường hợp bất lợi có thể xảy ra.
2.1 Các loại thuốc cần ngưng sử dụng trước khi sinh thiết
Một số loại thuốc được khuyến cáo không dùng trước khi sinh thiết bởi có thể ảnh hưởng tới quá trình điều trị. Tuy nhiên trước khi dừng bất kì loại thuốc nào, người bệnh cũng nên hỏi ý kiến của bác sĩ.
Lưu ý những loại thuốc cần ngừng sử dụng trước khi sinh thiết gồm: nhóm thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau, hạ sốt, thuốc có thành phần Aspirin, thuốc tim mạch, thuốc thảo dược…
Bệnh nhân cần ngừng sử dụng một số loại thuốc trước khi tiến hành sinh thiết gan
2.2 Chẩn đoán hình ảnh trước khi thực hiện kỹ thuật sinh thiết gan
Đa số người bệnh được chỉ định siêu âm gan mật trước khi thực hiện sinh thiết để bác sĩ có thể xác định vị trí cần lấy mẫu của gan. Tuy nhiên, không bắt buộc trường hợp nào cũng cần siêu âm.
Một số trường hợp bệnh nhân được chỉ định siêu âm khi bác sĩ yêu cầu để đánh giá kĩ hơn về tình trạng gan và xác định vị trí sinh thiết. Ngoài ra, bệnh nhân được thực hiện một số chẩn đoán hình ảnh khác tùy theo tình trạng bệnh.
2.3 Chuẩn bị về dinh dưỡng, ăn uống trước khi sinh thiết
Trước khi thực hiện sinh thiết gan, bệnh nhân thường cần nhịn ăn hoặc uống hoàn toàn. Một số bác sĩ có thể khuyên ăn một lượng nhỏ thực phẩm giàu chất béo, như phô mai hoặc bơ, vào bữa sáng để tránh tình trạng túi mật trống rỗng và hạn chế nguy cơ tổn thương khi làm sinh thiết.
Tuy nhiên, bệnh nhân nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi ăn bất kỳ thực phẩm nào để không ảnh hưởng đến quá trình lấy mẫu sinh thiết. Việc ăn uống không phù hợp có thể tác động đến mẫu tế bào gan và ảnh hưởng đến kết quả phân tích ung thư gan.
3. Quy trình sinh thiết và chăm sóc sau khi sinh thiết
3.1 Quy trình thực hiện kỹ thuật sinh thiết gan
Sinh thiết gan nên được thực hiện tại các bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín. Trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh và dị ứng của bệnh nhân, tiến hành truyền tĩnh mạch để đưa thuốc khi cần. Đồng thời bệnh nhân cũng cần là và xét nghiệm máu. Việc kiểm tra khả năng đông máu đặc biệt quan trọng; nếu phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc có nguy cơ chảy máu sau sinh thiết, bác sĩ sẽ có biện pháp chuẩn bị đặc biệt.
Trong quá trình sinh thiết, bệnh nhân sẽ tỉnh táo. Nếu cảm thấy căng thẳng hoặc khó chịu, cần báo ngay với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
Quá trình sinh thiết diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 5-10 giây từ lúc đưa kim lấy mẫu đến khi rút kim. Do vết kim rất nhỏ, không để lại sẹo rõ, bác sĩ chỉ cần che vết thương bằng gạc vô trùng mà không cần khâu lại.
3.2 Chăm sóc bệnh nhân sau khi sinh thiết gan
Sau khi thực hiện xong kỹ thuật sinh thiết, bệnh nhân cần nằm nghiêng sang bên phải và kiểm tra huyết áp định kỳ. Bệnh nhân nên thư giãn, thả lỏng để bình ổn sức khỏe và tâm trạng trong quá trình chờ đợi. Đặc biệt sau khi sinh thiết khoảng 5-7 ngày, bệnh nhân lưu ý không mang vác vật nặng, không dùng thuốc chống đông máu và thăm khám ngay khi cơ thể có dấu hiệu bất thường.
Sau khi thực hiện sinh thiết gan, bệnh nhân không nên bê vác vật nặng
Những dấu hiệu bất thường có thể gặp phải sau quá trình sinh thiết bao gồm:
– Xuất hiện cảm giác đau nhẹ, khó chịu ở khu vực sinh thiết
– Ngực đau, hơi khó thở và chảy máu ở nơi sinh thiết
– Sốt cao trên 38 độ C và cảm giác ra nhiều mồ hôi, cơ thể mệt mỏi
– Tim đập nhanh, trống ngực hoặc cơ thể bồn chồn
– Đại tiện ra máu hoặc phân hắc ín màu đen.
Trên đây là những thông tin cần biết về kỹ thuật sinh thiết gan. Phương pháp này đang được áp dụng rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị ung thư gan cũng như một số bệnh về gan khác. Tuy nhiên, bác sĩ chuyên khoa sẽ căn cứ tùy từng trường hợp bệnh nhân cụ thể để chỉ định thực hiện sinh thiết gan khi cần thiết.
