Sốt xuất huyết và sốt phát ban là hai bệnh rất phổ biến trong môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới. Mặc dù cả hai bệnh đều có triệu chứng sốt ban đầu, nhưng chúng có sự khác biệt quan trọng về nguyên nhân, triệu chứng và điều trị. Trong bài viết này Thu Cúc TCI sẽ nêu một số điểm để phân biệt giữa sốt xuất huyết và sốt phát ban.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây bệnh
Cảm ơn bạn đã cung cấp thông tin thêm về sốt phát ban và sốt xuất huyết. Đúng như bạn nói, sốt phát ban (measles) và sốt xuất huyết (dengue) là hai bệnh khác nhau về nguyên nhân, triệu chứng và cách lây truyền:
1.1. Sốt Phát Ban (Measles)
– Nguyên nhân gây bệnh: Sốt phát ban có thể do nhiều loại virus gây ra, như virus sởi và virus rubella. Bệnh này phổ biến ở trẻ em.
– Phương thức lây truyền: Sốt phát ban lây truyền từ người bệnh sang người khỏe qua đường hô hấp, tiếp xúc với dịch tiết mũi, họng của người bệnh. Điều này có thể xảy ra qua tiếp xúc gần với người bệnh, như hít thở không khí chứa các hạt viêm nhiễm.
Sốt phát ban thường xuất hiện ở trẻ nhỏ
1.2. Sốt xuất huyết (Dengue Fever)
– Nguyên nhân gây bệnh: Sốt xuất huyết là do virus Dengue gây ra, và lây truyền qua muỗi vằn Aedes Aegypti. Virus này truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh thông qua muỗi vằn Aedes Aegypti.
– Phương thức lây truyền: Muỗi vằn Aedes Aegypti hút máu của người bệnh và sau đó truyền virus này cho người khác khi cắn hút máu. Điều này thường xảy ra trong môi trường ẩm ướt và thời tiết thay đổi thất thường, khi muỗi vằn Aedes Aegypti hoạt động mạnh.
2. Dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết và sốt phát ban
2.1. Sốt xuất huyết (Dengue Fever)
– Sốt cao và đau đầu mạnh.
– Đau xương và cơ, đặc biệt là đau hốc mắt.
– Nôn mửa, tiêu chảy.
– Sốt trong bệnh SXH thường khó giảm với thuốc hạ sốt paracetamol trong 3 ngày đầu.
– Biểu hiện xuất huyết:
+ Da sung huyết (da đỏ ửng, môi khô đỏ tươi do máu dày và cô đặc).
+ Có chấm xuất huyết ở dưới da (chấm chảy máu bên trong).
+ Có trường hợp chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.
+ Mắt đỏ và thường kèm theo nôn mửa, chân tay lạnh.
2.2. Sốt Phát Ban (Measles)
– Sốt cao từng cơn (thân nhiệt có thể tăng lên 39 – 40°C).
– Triệu chứng viêm họng, ho, sổ mũi, đau họng, mệt mỏi.
– Các hạch khu vực đầu, mặt, cổ thường sưng to và đau, có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy.
– Kết mạc mắt đỏ, chảy nước mắt, viêm.
– Phát ban đỏ trên da, thường lan từ khuôn mặt và sau đó đến toàn bộ cơ thể.
– Nếu do virut đường tiêu hóa gây sốt, có thể xuất hiện tình trạng rối loạn tiêu hóa và có thể nôn ói sau khi ăn.
2.3. Phương pháp phân biệt
Sử dụng ngón tay cái và ngón trỏ cùng bên để căng vùng da có chấm đỏ (ban đỏ) hoặc vùng da sung huyết. Nếu thấy chấm đỏ mất đi và màu da hồi phục ngay lập tức, đó là sốt phát ban. Nếu vẫn thấy chấm nhỏ hoặc sau 2 giây màu đỏ lại xuất hiện, đó là sốt xuất huyết.
Sốt xuất huyết do muỗi vằn gây ra
3. Mức độ nguy hiểm
3.1. Sốt xuất huyết (Dengue Fever)
– Mức độ nguy hiểm: Sốt xuất huyết có thể gây biến chứng nguy hiểm và thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt, những người béo phì hoặc trẻ em dưới 12 tháng tuổi có nguy cơ đặc biệt cao. Bệnh có thể trở nặng từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi bắt đầu triệu chứng.
– Biến chứng nguy hiểm: Sốt xuất huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm thoát huyết tương, tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng bụng, tăng kích thước gan, xuất huyết dưới da, xuất huyết ở niêm mạc, xuất huyết nội tạng. Bệnh nhân nặng có thể mắc các biến chứng nghiêm trọng như viêm gan nặng, viêm cơ tim, viêm não, và suy tạng.
3.2. Sốt Phát Ban (Measles)
– Mức độ nguy hiểm: Sốt phát ban thường ít nguy hiểm hơn sốt xuất huyết, và sau khi triệu chứng bắt đầu, bệnh nhân thường cải thiện. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là đối với những đối tượng như trẻ em, người có sức đề kháng kém, dưới 1 tuổi hoặc suy dinh dưỡng.
– Biến chứng nguy hiểm: Sốt phát ban có thể gây ra một số biến chứng như viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, viêm phổi, viêm màng não, và suy dinh dưỡng nghiêm trọng. Trong đó, viêm não là biến chứng nguy hiểm nhất, đặc biệt ở trẻ em.
Dựa vào mức độ nguy hiểm và các biến chứng tiềm ẩn, việc nhận biết và điều trị càng sớm càng tốt để đảm bảo sự an toàn và khắc phục tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được đánh giá và điều trị một cách chuyên nghiệp.
4. Cách chăm sóc bệnh nhân khi sốt
4.1. Chăm Sóc Bệnh Nhân Sốt Xuất Huyết (Dengue Fever)
– Điều Trị Y Tế: Bệnh nhân sốt xuất huyết cần được điều trị tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế chuyên nghiệp. Việc này quan trọng để theo dõi tình trạng và các biến chứng có thể xảy ra.
– Uống nước đầy đủ: Bệnh nhân cần duy trì sự cân bằng nước và điện giữa trong cơ thể. Uống nhiều nước, nước ép trái cây, và các dung dịch có chứa điện giữa (như nước muối) để tránh mất nước và biến chứng về huyết áp thấp.
– Nghỉ Ngơi: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ để giảm tải cho cơ thể trong giai đoạn bệnh.
– Điều Trị Sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt được chỉ định bởi bác sĩ để kiểm soát sốt.
– Theo Dõi Triệu Chứng: Bệnh nhân và người thân cần theo dõi các triệu chứng ghi nhận bởi bác sĩ và báo cáo lại bất kỳ triệu chứng lạ hoặc biến chứng nào.
Cần chăm sóc đặc biệt với người sốt xuất huyết hoặc sốt phát ban
4.2. Chăm Sóc Bệnh Nhân Sốt Phát Ban (Measles)
– Nghỉ Ngơi: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ để giảm mệt mỏi và đánh bại bệnh.
– Uống nước đầy đủ: Đảm bảo bệnh nhân uống đủ nước để tránh mất nước và duy trì cân bằng nước trong cơ thể.
– Ăn Uống: Cung cấp thức ăn dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng. Tránh thức ăn dễ gây khó tiêu hóa.
– Thuốc: Sử dụng thuốc kháng viêm nếu được chỉ định bởi bác sĩ để giảm triệu chứng.
– Phòng Ngừa Lây Truyền: Cách ly bệnh nhân để ngăn ngừa lây truyền cho người khác, đặc biệt là trong giai đoạn bệnh lây lan.
– Chăm Sóc Đặc Biệt Đối Với Trẻ Em: Trẻ em thường cần chăm sóc đặc biệt hơn. Đảm bảo họ uống đủ nước, được cho ăn thức ăn dễ tiêu hóa, và giữ gìn vệ sinh cá nhân.
Nhớ rằng, việc chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết và sốt phát ban nên dựa trên hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Hãy luôn tìm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết và tuân thủ tất cả các chỉ định điều trị.
