Còi xương là một bệnh lý nguy hiểm; bệnh thường gặp ở trẻ, đặc biệt là trẻ 6 – 36 tháng tuổi và có thể để lại di chứng nặng nề nếu không được điều trị kịp thời và tích cực. Theo chuyên gia, bệnh phát sinh chủ yếu là do thiếu Vitamin D. Vậy, vì sao thiếu Vitamin D trẻ bị còi xương; trong bài viết sau của Thu Cúc TCI có câu trả lời chi tiết cho câu hỏi này, đọc ngay bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm
Còi xương là bệnh lý loạn dưỡng xương, hình thành chủ yếu do cơ thể được cung cấp không đủ Vitamin D và/hoặc một số khoáng chất khác như Canxi, Phốt pho,… Còi xương xuất hiện phần lớn ở người chưa trưởng thành, cụ thể là ở trẻ nhỏ và thiếu niên. Trong đó, còi xương ở trẻ nhỏ chiếm số lượng lớn hơn còi xương ở thiếu niên.
2. Nguyên nhân
2.1. Giải đáp thắc mắc: Vì sao thiếu Vitamin D trẻ bị còi xương?
Ngay từ khái niệm bệnh lý, chúng ta đã có thể thấy còi xương ở trẻ nhỏ khởi phát do nguyên nhân chính là cơ thể trẻ thiếu hụt Vitamin D. Theo chuyên gia, sở dĩ thiếu hụt Vitamin D có thể dẫn đến tình trạng còi xương là bởi Vitamin D là Vitamin giữ vai trò trọng yếu trong hỗ trợ cơ thể hấp thụ Canxi và Phốt pho. Canxi và Phốt pho lại là 2 khoáng chất chủ chốt trong củng cố và xây dựng hệ xương – khớp của chúng ta nói chung và của trẻ nhỏ nói riêng. Thiếu Vitamin D, hệ xương khớp không phát triển hoặc phát triển kém là điều vô cùng dễ hiểu.
Vitamin D là Vitamin giữ vai trò trọng yếu trong hỗ trợ cơ thể hấp thụ Canxi và Phốt pho
2.2. Nguyên nhân khác
Ngoài thiếu hụt Vitamin D, Canxi và Phốt pho, thiếu hụt Vitamin K2 (MK – 7) cũng góp phần vào sự xuất hiện của bệnh lý còi xương ở trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, bệnh lý này còn có thể phát sinh do một hoặc một vài nguyên nhân sau: Yếu tố di truyền; trẻ mắc bệnh xơ nang, bệnh Celiac, bệnh viêm ruột, bệnh thận,… (đây là các bệnh lý có ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hấp thụ và chuyển đổi dinh dưỡng của cơ thể, trong đó có hấp thụ và chuyển đổi Vitamin – khoáng chất); tác dụng phụ của thuốc, như thuốc kháng virus, thuốc chống động kinh,…(cũng có ảnh hưởng tiêu cực tương tự một số bệnh lý đã được liệt kê trước đó); dậy thì sớm; chế độ sinh hoạt thiếu khoa học (lười vận động, ít tiếp xúc với ánh nắng – nguồn cung cấp Vitamin D miễn phí khổng lồ, uống ít nước, ngủ muộn,…).
3. Triệu chứng
Điều trị bệnh còi xương kịp thời là cực kỳ cần thiết để hạn chế tối đa những di chứng tai hại mà bệnh lý này có thể để lại cho trẻ. Để làm được điều đó, nhận biết sớm còi xương là nhiệm vụ bố mẹ cần đảm bảo. Sau đây là tổ hợp triệu chứng còi xương, ghi nhớ và đối chiếu chúng để dự đoán khả năng tồn tại của bệnh ở trẻ, bố mẹ nhé: Trẻ khó ngủ, trằn trọc, thường xuyên tỉnh giấc; thường xuyên đổ mồ hôi trộm; rụng tóc ở gáy; răng mọc lộn xộn và yếu; đau nhức xương khớp; chán ăn; lá lách to; da xanh xao; chậm vận động; chậm phát triển chiều cao;…
4. Di chứng
Di chứng của bệnh lý còi xương là vô cùng khủng khiếp. Theo đó, bệnh lý này có thể khiến trẻ: Dị tật xương, điển hình là tình trạng chân vòng kiềng, chân chữ X, tình trạng dị dạng xương chậu, tình trạng gù/vẹo cột sống,…; loãng xương khi trưởng thành; hạn chế chức năng hô hấp;…
Trẻ có thể bị chân vòng kiềng vì còi xương
5. Chẩn đoán và điều trị
Nghi ngờ trẻ bị còi xương, bố mẹ phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất để trẻ được chuyên gia thăm khám, chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị còi xương phù hợp.
5.1. Chẩn đoán
Bệnh lý còi xương phải được thăm khám bằng các phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng. Trong đó, thăm khám lâm sàng bao gồm khai thác biểu hiện bệnh lý. Còn thăm khám cận lâm sàng bao gồm:
– Xét nghiệm: Trong trường hợp này là xét nghiệm máu, để xác định nồng độ Canxi và Phốt pho cũng như xác định các rối loạn di truyền nguyên nhân còi xương có thể có.
– Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang, nhằm kiểm tra chính xác kích thước xương, các dị dạng, sự mở rộng các vùng vôi hóa,…; Quét mật độ xương, nhằm xác định vị trí tồn tại xương yếu và đánh giá nguy cơ loãng, gãy xương trong tương lai;…
5.2. Điều trị
Sau thăm khám, có 2 phương pháp điều trị còi xương có thể sẽ được chuyên gia chỉ định cho trẻ. Đó là: Điều trị không dùng thuốc, được chỉ định nếu trẻ còi xương thể nhẹ và điều trị dùng thuốc, được chỉ định nếu trẻ còi xương thể nặng.
5.2.1. Điều trị không dùng thuốc
Điều trị không dùng thuốc bao gồm: Điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và tăng cường tiếp xúc với ánh nắng
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Trẻ còi xương thể nhẹ cần ăn uống đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng: Tinh bột, chất béo, đạm, Vitamin và khoáng chất. Trong đó, Vitamin D, Canxi và Phốt pho là những Vitamin – khoáng chất trẻ nên tăng cường bổ sung. Những Vitamin và khoáng chất này có nhiều trong: Dầu gan cá tuyết, trứng cá muối, cá hồi, cá trích, có mòi, tôm, hàu, lòng đỏ trứng, nấm,… (Vitamin D); sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, bơ, phô mai,…; đậu phụ; cá hồi; rau lá xanh; cam; hạnh nhân;… (Canxi); ngũ cốc nguyên cám, các loại quả hạch, hạt bí, thịt heo, thịt gà, hải sản, nội tạng, sữa và chế phẩm từ sữa,… (Phốt pho).
– Tăng cường vận động: Bằng các bộ môn phù hợp với tình trạng còi xương thể nhẹ, như: Bóng chuyền, bóng rổ, bơi lội, đạp xe, hít xà đơn, yoga,…
– Tăng cường tiếp xúc với ánh nắng: Tiếp xúc với ánh nắng, trẻ có cơ hội tiếp xúc với tia tử ngoại, từ đó 7-dehydro-cholesterol – một tiền chất Vitamin D dưới da trẻ được hoạt hóa thành Vitamin D hàm lượng cao. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh nắng này chỉ nên thực hiện tại một thời điểm và trong một thời gian nhất định, đó là trước 9 giờ sáng và trong 10 – 30 phút.
Để điều trị còi xương, bố mẹ nên cho trẻ tắm nắng mỗi ngày
5.2.2. Điều trị dùng thuốc
Thuốc điều trị còi xương thể nặng có thể là Ergocalciferol, Sterogyl, Calci B1 – B2 – B6, Aquadetrim. Tuy nhiên, đây chỉ là thông tin bố mẹ dùng để tham khảo. Thực tế, chuyên gia có thể chỉ định trẻ sử dụng các thuốc khác có công dụng tương thích với tình trạng – nguyên nhân còi xương ở mỗi trẻ.
Phía trên là câu trả lời cho câu hỏi vì sao thiếu Vitamin D trẻ bị còi xương. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp, liên hệ Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
