Hen suyễn là một bệnh lý hô hấp phổ biến ở trẻ em, có xu hướng kéo dài và thường khó để điều trị hoàn toàn, gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng hô hấp tổng quát của trẻ. Để có khả năng kiểm soát bệnh tốt hơn, các bậc phụ huynh cần nhận biết rõ các dấu hiệu trẻ bị hen suyễn.
Menu xem nhanh:
1. Một số thông tin về bệnh hen suyễn ở trẻ em
Hen suyễn ở trẻ em là một bệnh mạn tính đường hô hấp, nổi bật với tình trạng viêm kéo dài. Khi trẻ bị hen suyễn, phế quản phản ứng quá mức với nhiều kích thích khác nhau, gây co thắt, phù nề và tăng tiết phế quản, dẫn đến hẹp đường thở.
Số trẻ mắc hen suyễn ngày càng tăng theo thời gian. Thống kê từ Bộ Y tế cho thấy, mỗi 20 năm, tỷ lệ trẻ mắc bệnh này tăng lên 2-3 lần.
Điều trị hen suyễn đòi hỏi thời gian và tiền bạc, đồng thời gây ảnh hưởng đến việc học tập của trẻ, đòi hỏi thường xuyên nhập viện và cấp cứu.
Mặc dù không thể chữa khỏi hen suyễn hoàn toàn, nhưng bằng cách phát hiện sớm, điều trị đúng phương pháp và đúng lúc, có thể kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng tiềm tàng của hen suyễn ở trẻ em.
Vì vậy, cha mẹ cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ một cách cẩn thận, nhằm phát hiện kịp thời các dấu hiệu của hen suyễn và bảo vệ sức khỏe tốt cho trẻ.
2. Dấu hiệu hen suyễn ở trẻ em bố mẹ đã biết chưa?
2.1. Dấu hiệu trẻ bị hen suyễn phổ biến nhất
Trẻ khi bị hen suyễn sẽ có những dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến nhất của hen suyễn ở trẻ:
– Ho dai dẳng, ho nhiều vào ban đêm: Đây là phản xạ của cơ thể để đẩy các chất kích thích trong đường hô hấp như chất tiết, vi khuẩn, khói, dị vật, bụi, phấn hoa… ra ngoài. Ho có thể xuất phát từ việc trẻ bị cảm lạnh, nhiễm khuẩn xoang mũi hoặc hen suyễn. Ho ở trẻ hen suyễn thường kéo dài và tái phát nhiều lần, đi kèm với khó thở và khò khè. Thường xảy ra vào ban đêm khi trẻ ngủ, ho theo mùa, ho khi trẻ gắng sức, cười, khóc, tiếp xúc với các chất kích thích gây ra hen, mà không có sự xuất hiện của bất kỳ nhiễm trùng hô hấp nào khác.
– Khò khè: Khò khè là âm thanh không bình thường phát ra khi trẻ thở do đường hô hấp bị thu hẹp. Tiếng khò khè có thể nghe thấy khi trẻ thở ra hoặc cả khi thở ra và hít vào (trong trường hợp hen suyễn nặng). Khò khè thường xuất hiện nhiều lần, đặc biệt khi trẻ ngủ, gắng sức, khóc, cười, tiếp xúc với khói bụi, thuốc lá. Tuy nhiên, khò khè cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh đường hô hấp khác ở trẻ nhỏ, vì vậy việc đưa trẻ đi khám sớm là cần thiết để được chẩn đoán chính xác.
– Khó thở: Hen suyễn khiến đường thở bị hẹp do phù nề và co thắt, gây ra tình trạng khó thở. Trẻ bị hen suyễn thường thấy khó thở hơn khi gắng sức, cười, hoặc có thể thấy trẻ thở nhanh hơn, thở sâu hơn, cơ ở cổ và lồng ngực bị co kéo, và cánh mũi phập phồng.
– Đau tức ngực: Do đường thở bị thu hẹp, trẻ hen suyễn có thể cảm thấy đau tức ở vùng ngực vì không khí không vào phổi đủ lượng. Trẻ lớn có thể thông báo về cảm giác này hoặc xoa ngực để giảm đau tức.
– Giảm hoạt động thể lực: Trẻ hen suyễn thường mệt mỏi, không thể tham gia vào hoạt động thể lực như trẻ bình thường. Trẻ có thể không thể chạy nhảy, chơi đùa, và thường đòi được ẵm bồng.
Ngoài những dấu hiệu trên, bệnh hen suyễn ở trẻ em cũng có thể được nhận biết qua những triệu chứng khác như: khó ngủ do khó thở, hoặc thở khò khè; cơn ho hoặc thở khò khè trở nên nặng hơn khi trẻ bị cảm lạnh hoặc cúm; trẻ chậm hồi phục hoặc bị viêm phế quản sau khi mắc nhiễm trùng đường hô hấp.
Mỗi trẻ có thể có một hoặc nhiều triệu chứng, và mức độ triệu chứng có thể thay đổi theo thời gian và tình trạng sức khỏe của trẻ. Các triệu chứng thường nặng hơn vào ban đêm, sáng sớm, khi trẻ gắng sức hoặc tiếp xúc với các tác nhân gây khởi phát cơn hen. Những trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là đối tượng trẻ dưới 2 tuổi, việc nhận biết bệnh hen suyễn có thể khó khăn hơn do trẻ chưa biết diễn đạt bằng lời.
2.1. Dấu hiệu trẻ bị hen suyễn nghiêm trọng cần tới bệnh viện ngay
Bệnh hen suyễn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ, đặc biệt nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Các biến chứng này bao gồm nhiễm khuẩn phế quản, tràn khí màng phổi, xẹp phổi, suy hô hấp, ngừng hô hấp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Vì vậy, khi có nghi ngờ về dấu hiệu của hen suyễn ở trẻ, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám sớm nhất có thể, để có thể đặt chẩn đoán chính xác và nhận được phác đồ điều trị phù hợp từ bác sĩ.
Quan trọng nhất, nếu trẻ có một trong những dấu hiệu hen suyễn sau đây, phụ huynh cần phải đưa trẻ đến bệnh viện nhanh chóng để được cấp cứu kịp thời:
– Sau khi sử dụng thuốc xịt cắt cơn hoặc không có thuốc xịt cắt cơn, các triệu chứng ho không giảm hoặc giảm rất ít.
– Trẻ gặp khó thở nghiêm trọng, phải ngồi thẳng để thở.
– Khi trẻ thở, có hiện tượng co rút ở vùng xương sườn và cổ.
– Trẻ có triệu chứng hụt hơi và không thể nói hoặc hoàn thành các câu một cách thoải mái.
– Cánh mũi của trẻ phập phồng.
– Vùng da môi hoặc đầu ngón tay của trẻ có màu tím tái.
Những dấu hiệu này cho thấy tình trạng hen suyễn đang nghiêm trọng và đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Để bệnh hen suyễn ở trẻ được kiểm soát tốt, cần thực hiện thăm khám định kỳ trong khoảng thời gian 1 – 3 tháng, ngay cả khi bệnh đã được kiểm soát. Nếu có dấu hiệu của cơn hen cấp tính sau khi đã điều trị cắt cơn, lịch tái khám có thể được rút ngắn trong khoảng 2 – 4 tuần.
Việc đưa trẻ đi tái khám định kỳ sẽ giúp bác sĩ theo dõi diễn biến của bệnh, đánh giá hiệu quả của liệu pháp hiện tại và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết, nhằm đạt được hiệu quả kiểm soát bệnh tốt cho trẻ.
Việc duy trì lịch tái khám định kỳ giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng bệnh của trẻ và đảm bảo rằng sự điều trị đang diễn ra đúng hướng. Đồng thời, điều này cũng tạo cơ hội để đánh giá lại phác đồ điều trị và thực hiện các thay đổi cần thiết để đạt được hiệu quả tốt cho trẻ.