Đến năm 2025, theo dự đoán của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tổng số cư dân toàn cầu mắc hen phế quản có thể lên tới 400.000.000 người. Trong đó, số bệnh nhân hen phế quản là trẻ em nhiều gấp đôi số bệnh nhân hen phế quản là người trưởng thành. Vậy, vì sao trẻ em bị hen phế quản và điều trị hen phế quản ở trẻ em như thế nào? Đọc bài viết sau của Thu Cúc TCI để biết câu trả lời, bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Hen phế quản: Khái niệm, dấu hiệu nhận biết và biến chứng
1.1 Khái niệm
Mỗi năm, toàn cầu có khoảng 250.000 người tử vong vì hen phế quản. Để điều trị bệnh lý này, hầu hết các quốc gia phải tiêu tốn 1% – 3% tổng chi phí y tế của mình. Vậy, hen phế quản là bệnh lý gì? Hen phế quản được xác định là tình trạng viêm mạn tính đường hô hấp. Bệnh có biểu hiện đặc trưng là các cơn hen phế quản cấp. Khi một cơn hen phế quản cấp xuất hiện, sự lưu thông không khí tại đường hô hấp của bệnh nhân bị hạn chế.
1.2. Dấu hiệu nhận biết
Để nhận biết bệnh lý hen phế quản, chúng ta cần nhận biết một cơn hen phế quản cấp. Theo đó, các cơn hen phế quản cấp thường đột ngột xuất hiện vào đêm và theo mùa. Trước đó, bệnh nhân có thể có một số triệu chứng như: Ho khan, hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt, buồn ngủ,…. Khi các cơn hen phế quản cấp tồn tại, chúng thường phát triển qua ba giai đoạn:
– Giai đoạn thứ nhất: Bệnh nhân khó thở, thở ra chậm và khò khè đến mức người bên cạnh cũng có thể nghe rõ ràng.
– Giai đoạn thứ hai, thường kéo dài 5 – 15 phút, đôi khi có thể kéo dài hàng giờ hoặc hàng ngày: Sự khó thở tăng dần, bệnh nhân vã mồ hôi, nói khó khăn.
– Giai đoạn thứ ba: Sự khó thở giảm dần rồi kết thúc, bệnh nhân ho và khạc đờm.
1.3. Biến chứng
Hen phế quản là một bệnh lý hô hấp nguy hiểm. Bởi ngay cả trong trường hợp không tử vọng, bệnh nhân hen phế quản vẫn có nguy cơ biến chứng. Biến chứng hen phế quản lại không hề đơn giản, chúng có thể là: Nhiễm khuẩn hô hấp, suy hô hấp, biến dạng lồng ngực, tràn khí màng phổi, khí phế thũng, xẹp phổi, tâm phế mạn,… Mỗi biến chứng trong tập hợp những biến chứng này đều đòi hỏi công sức, thời gian và tiền bạc vô kể để điều trị.
Hen phế quản có thể làm trẻ bị tràn khí màng phổi
2. Giải đáp thắc mắc: Vì sao trẻ em bị hen phế quản
Vì sao trẻ bị hen phế quản? Rất đáng tiếc, đây là câu hỏi mà cho đến thời điểm hiện tại, chúng ta vẫn chưa có câu trả lời chính xác 100%. Tuy nhiên, bàn về nguyên nhân các cơn hen phế quản cấp ở trẻ bị hen phế quản, chuyên gia dự đoán: Chúng là kết quả tác động của một trong hai nhóm tác nhân, tác nhân dị ứng và tác nhân không dị ứng. Trong đó:
– Tác nhân dị ứng, bao gồm: Dị nguyên đường hô hấp (như chất thải công nghiệp – bụi kim loại, khói xăng dầu, hơi sơn; khói thuốc lá; bụi nhà; phấn hoa; nấm mốc; lông động vật; bọ chăn nệm;…): dị nguyên thực phẩm (chủ yếu là hải sản, thịt gà, trứng, lạc,…); thuốc (điển hình như Aspirin, Penicillin,…); tác nhân nhiễm khuẩn (như các bệnh viêm đường hô hấp trên – viêm mũi, viêm hầu họng, viêm xoang, viêm thanh quản,…);…
– Tác nhân không dị ứng, bao gồm: Di truyền, yếu tố tâm lý (lo âu, căng thẳng, sang chấn tâm lý,…);…
Hải sản là một dị nguyên thực phẩm có thể gây các cơn hen phế quản cấp
3. Hen phế quản: Chẩn đoán và điều trị
3.1. Chẩn đoán
Việc chẩn đoán hen phế quản, tương tự tất cả các bệnh lý khác, phải thông qua thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng:
– Thăm khám lâm sàng: Giúp chuyên gia loại trừ các bệnh lý hô hấp khác có triệu chứng tương tự hen phế quản như bệnh lý: Phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), viêm đường hô hấp trên – dưới,…; cũng như giúp chuyên gia chẩn đoán lâm sàng hen phế quản.
– Thăm khám cận lâm sàng, bao gồm: Đo chức năng hô hấp bằng hô hấp ký, đo lưu lượng đỉnh trước và sau sử dụng thuốc giãn phế quản,…; chẩn đoán hình ảnh bằng X-quang ngực thẳng, CT Scan,… và một số xét nghiệm cần thiết khác như xét nghiệm Methacholine, xét nghiệm NO, xét nghiệm bạch cầu ưa Acid trong đờm,…
3.2. Điều trị
Điều trị dứt điểm hen phế quản là rất khó khăn. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm, nếu tuân thủ chỉ định điều trị của chuyên gia, hen phế quản có thể được kiểm soát tương đối dễ dàng.
Điều trị hen phế quản là chu trình liên tục, bao gồm: Xác định tình trạng hen phế quản ở bệnh nhân, điều chỉnh thuốc điều trị, đánh giá đáp ứng thuốc. Và mục tiêu dài hạn của chu trình này là: Kiểm soát cơn hen phế quản cấp, ngăn chặn nguy cơ biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc điều trị.
Hen phế quản có thể được kiểm soát nếu tuân thủ chỉ định điều trị của chuyên gia
Về thuốc điều trị hen phế quản, chúng có thể được phân loại thành 3 nhóm như sau:
– Thuốc kiểm soát hen phế quản dài hạn: Là các thuốc duy trì được chuyên gia chỉ định cho bệnh nhân nhằm hạn chế nguy cơ cơn cấp và hạn chế thoái hóa chức năng hô hấp. Những thuốc này có thể là Corticosteroid dạng hít, thuốc kích thích beta tác dụng kéo dài, thuốc đường hít kết hợp, Leukotrien, Symbicort, Seretide,…
– Thuốc cắt cơn cấp khẩn cấp: Mặc dù vẫn được chỉ định cho bệnh nhân, giảm hoặc không dùng thuốc cắt cơn cấp khẩn cấp là mục tiêu quan trọng trong điều trị hen phế quản. Những thuốc này có thể là Ventolin, Berodual, Salbutamol,…
– Thuốc điều trị phối hợp đối với bệnh nhân hen phế quản nặng: Chỉ được chỉ định cho các trường hợp hen phế quản dai dẳng và/hoặc vẫn còn cơn cấp dù đã tối ưu hóa điều trị bằng liều cao ICS/LABA và đã dự phòng các yếu tố nguy cơ.
Về dự phòng các yếu tố nguy cơ, có thể khẳng định: Đây là một phương pháp điều trị hen phế quản không dùng thuốc. Phương pháp này bao gồm: Giảm tối đa tần suất tiếp xúc với các dị nguyên đường hô hấp (đeo khẩu trang, vệ sinh không gian sống sạch sẽ, không nuôi chó, mèo và động vật khác,…); loại bỏ hoàn toàn khởi thực đơn hàng ngày các dị nguyên thực phẩm; sử dụng các thuốc, như Aspirin, thuốc chống viêm Non Steroid,… một cách thận trọng; dự phòng cẩn thận nhiễm khuẩn đường hô hấp (không tiếp xúc với bệnh nhân nhiễm khuẩn đường hô hấp, vệ sinh thân thể hàng ngày, tiêm phòng đầy đủ,…); thiết lập và thực hiện các phương pháp giải tỏa căng thẳng, lo âu;…
Phía trên là câu trả lời cho câu hỏi vì sao trẻ em bị hen phế quản. Nếu còn băn khoăn cần giải đáp, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
