Bị nuốt nghẹn là khi bạn cảm thấy vướng víu hoặc tắc nghẽn trong cổ họng khi nuốt thức ăn hoặc nước bọt. Đây là một triệu chứng phổ biến và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài viết này gửi đến bạn một số nguyên nhân tiềm ẩn của triệu chứng nuốt nghẹn và giải thích cách chẩn đoán chính xác thông qua phương pháp đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM).
Menu xem nhanh:
1. Bị nuốt nghẹn biểu hiện ra sao, nguyên nhân do đâu?
1.1. Biểu hiện khi bị nuốt nghẹn ở cổ họng
– Cảm giác vướng víu: Đây là triệu chứng thường gặp nhất khi bị nuốt nghẹn. Người bệnh thường cảm thấy như có vật gì đó mắc kẹt trong cổ họng, làm cho việc nuốt thức ăn hoặc nước bọt trở nên khó khăn. Cảm giác này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong cổ họng, từ họng đến thực quản, và mức độ vướng víu có thể dao động từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến khả năng nuốt cả thức ăn rắn và lỏng.
– Khó nuốt: Người bệnh có thể gặp khó khăn khi nuốt, đặc biệt là thức ăn rắn hoặc dai. Họ thường phải nhai kỹ hơn hoặc uống nhiều nước để giúp thức ăn trôi qua cổ họng. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể không nuốt được bất cứ thứ gì, kể cả nước bọt.
– Đau: Cảm giác đau ở cổ họng khi nuốt là một triệu chứng phổ biến khác của nuốt nghẹn. Cơn đau có thể là cảm giác nhói, rát, hoặc đau nhức, có thể lan ra ngực hoặc sau tai. Đặc biệt, khi nuốt thức ăn rắn hoặc dai, cơn đau có xu hướng gia tăng.
Cảm giác vướng víu là triệu chứng thường gặp nhất khi bị nuốt nghẹn
1.2. Yếu tố nào có thể là nguyên nhân khiến bạn bị nuốt nghẹn?
Cảm giác nuốt nghẹn có thể bắt nguồn từ nhiều bệnh lý khác nhau, từ những vấn đề nhẹ đến những tình trạng nghiêm trọng.
– Rối loạn thực quản: Trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm thực quản, hẹp thực quản, túi thừa thực quản, thực quản có dị vật,…
– Các rối loạn cơ như: Viêm cơ vòng thực quản, cơ vòng ở đáy thực quản co thắt không đúng cách gây khó nuốt, chứng Achalasia – mất khả năng co bóp của thực quản, làm thức ăn ứ đọng, chứng Dystonia thực quản – co thắt cơ thực quản không tự chủ, gây khó nuốt.
– Các nguyên nhân từ hệ thần kinh: Đột quỵ gây tổn thương đến các dây thần kinh điều khiển nuốt,bệnh Parkinson gây rối loạn vận động, bao gồm cả việc nuốt, Căng thẳng và lo có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều khiển nuốt của cơ thể.
– Ung thư thực quản hoặc cổ họng: Thường kèm theo các triệu chứng như khàn tiếng, ho ra máu, và sụt cân không rõ nguyên nhân.
Bị nuốt nghẹn bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau như trên. Do đó, triệu chứng nuốt nghẹn này cũng là dấu hiệu cho nhiều loại bệnh lý khác nhau. Việc xác định chính xác nguyên nhân của triệu chứng nuốt nghẹn rất quan trọng để có phương pháp điều trị thích hợp.
Cảm giác nuốt nghẹn có thể bắt nguồn từ bệnh lý GERD
2. Phương pháp chẩn đoán nguyên nhân gây cảm giác nuốt nghẹn ở cổ họng
Để xác định nguyên nhân của tình trạng nuốt nghẹn, bác sĩ sẽ tiến hành nhiều bước thăm khám và xét nghiệm khác nhau:
– Hỏi bệnh sử, khám lâm sàng kiểm tra trực tiếp cổ họng của bệnh nhân và có thể sử dụng các kỹ thuật nội soi để quan sát chi tiết họng và thanh quản nhằm phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
– Các kỹ thuật như chụp X-quang, chụp CT, hoặc nội soi thực quản để đánh giá cấu trúc và chức năng của thực quản, xác định những bất thường như hẹp thực quản, túi thừa thực quản, hoặc khối u. Các phương pháp này cho phép bác sĩ kiểm tra kỹ lưỡng hơn các bất thường trong cổ họng và thực quản, từ đó xác định rõ nguyên nhân gây nuốt nghẹn.
– Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM): Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong việc chẩn đoán các rối loạn vận động của thực quản. Nó giúp xác định chính xác nguyên nhân gây ra cảm giác nuốt nghẹn và từ đó đề xuất phương án điều trị thích hợp.
– Đo pH trở kháng thực quản 24h: Trong trường hợp phân loại được nguyên nhân gây nuốt nghẹn là trào ngược dạ dày thực quản, kỹ thuật đo pH thực quản có thể cần thiết để xác định chính xác tính chất trào ngược, giúp điều trị triệu chứng nuốt nghẹn hiệu quả hơn.
Hiện nay, đo HRM và pH thực quản 24h là hai phương pháp thăm dò chức năng hiệu quả và đem đến kết quả phân tích, chẩn đoán chính xác nhất từ biểu hiện nuốt nghẹn.
Đo HRM tại Thu Cúc TCI
2.1. Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM)
Phương pháp đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) là một công cụ hiện đại, sử dụng cảm biến để ghi lại áp lực và hoạt động cơ trong quá trình nuốt. Đây là một kỹ thuật tiên tiến giúp phân tích chi tiết chức năng nuốt bằng cách đưa một ống nhỏ gắn cảm biến vào thực quản. Các cảm biến này sẽ ghi lại áp lực và hoạt động cơ khi người bệnh nuốt, cung cấp dữ liệu chi tiết về quá trình di chuyển của thức ăn qua thực quản.
– Chẩn đoán chính xác: xác định rõ ràng nguyên nhân gây nuốt nghẹn ở cổ họng như trào ngược dạ dày-thực quản, viêm cơ, hoặc các rối loạn thực quản khác, ngay cả trong trường hợp khó phát hiện bằng phương pháp truyền thống.
– Thông tin chi tiết về mức độ nghiêm trọng của tình trạng nuốt nghẹn.
– Dữ liệu thu thập từ HRM giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị đúng đắn, đảm bảo rằng người bệnh nhận được phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng của họ.
Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao trở thành công cụ quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến nuốt nghẹn, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
2.2. Đo pH trở kháng thực quản 24h
Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ là một xét nghiệm chẩn đoán tiên tiến được sử dụng để đánh giá mức độ trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và các rối loạn thực quản khác. Xét nghiệm này đo lường độ axit (pH) và sự thay đổi trở kháng trong thực quản trong suốt 24 giờ, cung cấp cho bác sĩ thông tin chi tiết về tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của trào ngược.
Với phương pháp này, bạn sẽ được đặt một ống thông nhỏ, mềm qua mũi vào thực quản. Ống thông này có gắn các cảm biến để ghi lại độ pH và trở kháng. Cần đeo ống thông trong 24 giờ và có thể sinh hoạt bình thường. Sau 24 giờ, ống thông sẽ được tháo ra và dữ liệu được thu thập sẽ được bác sĩ phân tích.
Khoa Thăm dò chức năng – Nội soi tiêu hóa Thu Cúc TCI là đơn vị hàng đầu trong việc ứng dụng phương pháp đo HRM, đo pH thực quản 24h chẩn đoán nguyên nhân bị nuốt nghẹn, nuốt khó,… Nhờ áp dụng kỹ thuật tiên tiến này, Thu Cúc TCI đạt hiệu quả cao trong công tác khám và điều trị các bệnh lý liên quan đến chức năng nuốt.
