Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến thính giác nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Với mục tiêu giúp phụ huynh bảo vệ trẻ an toàn trước viêm tai giữa, bài viết này của Thu Cúc TCI cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh viêm tai giữa ở trẻ, đọc ngay bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Bệnh viêm tai giữa ở trẻ là bệnh lý gì?
Tai giữa là một phần quan trọng của hệ thống thính giác, nằm giữa màng nhĩ và cửa sổ bầu dục (cửa vào bộ phận ốc tai), bao gồm 3 phần là màng nhĩ, xương nhỏ và ống Eustachian. Trong đó:
– Màng nhĩ: Màng nhĩ là một màng mỏng chia tai ngoài và tai giữa. Khi có sóng âm tác động, màng nhĩ rung động và truyền các rung động này vào tai giữa.
– Xương nhỏ: Tai giữa chứa ba xương nhỏ nhất trong cơ thể con người là xương búa, xương đe và xương bàn đạp. Chúng liên kết với nhau và với màng nhĩ để tăng cường và truyền tải rung động sóng âm đến tai trong.
– Ống eustachian: Ống eustachian nối tai giữa với phần sau của mũi và họng. Ống này giúp cân bằng áp suất không khí bên trong tai giữa với áp suất không khí bên ngoài, duy trì khả năng nghe hiệu quả. Khi nuốt hoặc há miệng, ống eustachian cho phép không khí vào hoặc ra khỏi tai giữa.
Tai giữa hoạt động như một bộ khuếch đại âm thanh. Rung động của màng nhĩ được tăng cường thông qua các xương nhỏ rồi được truyền đến cửa sổ bầu dục, từ đó chuyển đến tai trong. Tai giữa cũng giúp bảo vệ các cấu trúc nhạy cảm hơn của tai trong bằng cách giảm bớt một số rung động mạnh mẽ, đặc biệt là rung động từ âm thanh lớn hoặc đột ngột.
Theo đó, viêm tai giữa là tình trạng y tế mà trong đó tai giữa bị viêm.
Tình trạng y tế mà trong đó tai giữa bị viêm gọi là viêm tai giữa.
Trẻ nhỏ có ống eustachian ngắn và nằm ngang, do đó thoát dịch kém hiệu quả hơn người trưởng thành. Tình trạng này dễ dẫn đến tích tụ dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Hơn nữa, trẻ nhỏ thường viêm đường hô hấp mà viêm đường hô hấp như viêm mũi, viêm họng… có thể gây viêm và sưng, làm ống eustachian tắc nghẽn. Đây là lý do khiến viêm tai giữa trở thành một bệnh lý vô cùng phổ biến ở trẻ nhỏ.
2. Làm sao để nhận biết bệnh viêm tai giữa ở trẻ?
Triệu chứng viêm tai giữa rất đa dạng, nhận biết sớm chúng giúp điều trị kịp thời, giảm bớt sự khó chịu và ngăn ngừa các biến chứng cho trẻ. Dưới đây là một số triệu chứng chính để nhận biết viêm tai giữa bố mẹ cần lưu ý:
– Sốt: Viêm tai giữa thường đi kèm với sốt. Sốt do viêm tai giữa thường dao động trong khoảng 37.5°C (99.5°F) đến 38.5°C (101.3°F). Trong một số trường hợp, sốt có thể lên đến 39°C (102.2°F) hoặc hơn, trường hợp này đòi hỏi sự chú ý y tế khẩn cấp, vì nó có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng. Sốt thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần, tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng và phản ứng của cơ thể với điều trị.
– Đau tai: Đau tai là triệu chứng viêm tai giữa phổ biến nhất. Đau có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc mức độ nhiễm trùng và tích tụ dịch. Đau thường xuất hiện đột ngột và có xu hướng tăng khi áp suất thay đổi (khi nuốt hoặc ngáp). Đôi khi, đau lan ra xung quanh khu vực tai, bao gồm cả hàm và cổ. Trẻ thường khóc hoặc dụi tai do đau, đặc biệt là trẻ nhỏ, do trẻ nhỏ chưa có khả năng bày tỏ sự khó chịu bằng lời nói.
Đau có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc mức độ nhiễm trùng và tích tụ dịch.
– Chảy dịch tai: Chảy dịch tai là một triệu chứng đặc biệt quan trọng vì nó có thể là bằng chứng của tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc thủng màng nhĩ. Giai đoạn đầu của viêm tai giữa, dịch này có thể chỉ là dịch lỏng. Khi nhiễm trùng nặng hơn, dịch có thể chuyển sang màu vàng hoặc màu xanh và đặc. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể thấy máu lẫn trong dịch, tình trạng này thường xảy ra khi màng nhĩ bị thương tổn nặng hoặc bị rách. Dịch có thể thay đổi từ ít đến rất nhiều, ở một số trẻ, dịch có thể chỉ rỉ ra một chút, trong khi ở những trẻ khác, dịch có thể chảy liên tục. Dịch có thể có mùi hôi, đặc biệt nếu nó chứa mủ do nhiễm trùng
– Suy giảm thính lực: Viêm tai giữa thường gây ra sự tích tụ dịch, có thể là dịch lỏng hoặc mủ, trong tai giữa. Dịch này ngăn cản sự truyền dẫn âm thanh từ các xương nhỏ trong tai giữa đến ốc tai, làm giảm khả năng nghe của trẻ. Trẻ có thể không nghe thấy những âm thanh nhỏ hoặc không phản ứng với các âm thanh mà trước đây chúng nhận biết được. Điều này có thể dẫn đến những thay đổi trong hành vi, chẳng hạn như trẻ trở nên lờ đờ hoặc không chú ý khi được gọi tên. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, suy giảm thính lực có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng nghe của trẻ. Biểu hiện của suy giảm thính lực bố mẹ có thể dễ dàng nhận thấy ở trẻ là trẻ có thể yêu cầu lặp lại các câu nói, tăng âm lượng của thiết bị điện tử hoặc hướng tai đến nguồn âm thanh.
3. Các phương pháp trị bệnh viêm tai giữa ở trẻ
Trẻ có dấu hiệu viêm tai giữa cần được thăm khám với bác sĩ càng sớm càng tốt. Sau thăm khám, phương pháp điều trị phù hợp sẽ được bác sĩ chỉ định cho trẻ. Điều trị viêm tai giữa ở trẻ nhỏ phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của trẻ. Theo đó, dưới đây là một số phương pháp điều trị viêm tai giữa chính:
3.1. Điều trị nội khoa bệnh viêm tai giữa ở trẻ
Nếu viêm tai giữa do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh. Quan trọng là trẻ cần uống hết liều thuốc kháng sinh theo chỉ định, ngay cả khi các triệu chứng viêm tai giữa đã cải thiện, để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn và ngăn ngừa viêm tai giữa tái phát. Viêm tai giữa do virus, thuốc kháng sinh không có tác dụng, điều trị sẽ tập trung vào giảm triệu chứng như sử dụng acetaminophen (tylenol) hoặc ibuprofen (advil, motrin) để hạ sốt, giảm đau tai. Dùng những thuốc này, bố mẹ cần tuân thủ liều lượng bác sĩ khuyến cáo cho trẻ nhỏ. Ngoài sử dụng thuốc thì bố mẹ cũng có thể chườm ấm hoặc chườm mát cho trẻ để giảm đau.
Quan trọng là trẻ cần uống hết liều thuốc kháng sinh theo chỉ định.
3.2. Điều trị ngoại khoa bệnh viêm tai giữa ở trẻ
Trong trường hợp viêm tai giữa tái phát hoặc kéo dài, bác sĩ có thể khuyến cáo thực hiện phẫu thuật đặt ống thông khí. Ống này được đặt trong màng nhĩ để giúp thông khí và thoát dịch ra khỏi tai giữa, giảm áp lực và cải thiện chức năng nghe. Trong một số trường hợp hiếm, khi các phương pháp khác không hiệu quả, có thể cần phẫu thuật loại bỏ amidan hoặc VA (vòi nhĩ) nếu chúng gây ra vấn đề cho ống eustachian.
Nhận biết sớm và điều trị kịp thời viêm tai giữa ở trẻ không chỉ giúp giảm đau đớn cho bé mà còn ngăn ngừa các biến chứng lâu dài có thể ảnh hưởng đến khả năng nghe và sức khỏe tổng thể của trẻ. Bởi thế, phụ huynh cần thận trọng quan sát những dấu hiệu bất thường và không trì hoãn đưa con đến gặp bác sĩ để được điều trị đúng đắn. Hãy xem sức khỏe trẻ là ưu tiên hàng đầu vì sức khỏe tốt là nền tảng vững chắc cho tương lai hạnh phúc.
