Bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ dễ xuất hiện hơn vào khoảng mùa xuân sang mùa hè. Bệnh này có khả năng lây nhanh chóng. Dù không phải bệnh nghiêm trọng nhưng nếu ba mẹ không điều trị cho con đúng cách thì rất dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm khôn lường. Bài viết dưới đây sẽ giống như một cẩm nang hữu ích, cung cấp tới ba mẹ thông tin tổng hợp thiết về bệnh thủy đậu.
Menu xem nhanh:
1. Thủy đậu là gì? Những điều cơ bản cần biết
Bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ là gì?
Bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ là do vi rút varicella-zoster gây nên. Bệnh này còn có tên gọi khác là bệnh trái rạ. Khi vi rút varicella-zoster xâm nhập vào cơ thể trẻ sẽ nhanh chóng nhân lên số lượng ở niêm mạc đường hô hấp trên và ở các tế bào biểu mô. Sau từ 10-20 ngày ủ bệnh, các mụn nước trên nền ban đỏ sẽ xuất hiện trên da trẻ và dần lan khắp cơ thể.
Thực tế, có tới 90% đối tượng mắc bệnh thủy đậu là trẻ em từ 1-14 tuổi. Tuy nhiên, nhờ được tiêm phòng thủy từ sớm nên hiện nay số lượng ca nhiễm đã giảm đáng kể. Đối tượng trẻ sơ sinh khi mắc bệnh thủy đậu thường có triệu chứng nặng hơn các đối tượng trẻ em khác.
2. Triệu chứng xuất hiện khi trẻ mắc thủy đậu
Trẻ em hay cả người lớn khi mắc bệnh thủy đậu đều sẽ trải qua 4 giai đoạn là ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và phục hồi. Ở mỗi giai đoạn sẽ xuất hiện những dấu hiệu, triệu chứng không giống nhau.
2.1. Giai đoạn ủ bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ
Đây là giai đoạn đầu từ khi trẻ nhiễm vi rút đến khi cơ thể phát bệnh. Giai đoạn này kéo dài khoảng từ 10 – 20 ngày. Trong giai đoạn này ở trẻ gần như không xuất hiện bất kì dấu hiệu gì đặc biệt nên bố mẹ rất khó phát hiện.
2.2. Giai đoạn khởi phát khi trẻ mắc thủy đậu
Khi chuyển sang giai đoạn khởi phát, cơ thể các bé sẽ xuất hiện một số triệu chứng cụ thể. Ví dụ như đau đầu, nhức mỏi toàn mỏi thân, phát ban nhỏ, sốt nhẹ, nổi hạch sau tai…
2.3. Giai đoạn toàn phát khi trẻ mắc thủy đậu
Đây là giai đoạn các dấu hiệu, triệu chứng thủy đậu sẽ xuất hiện nhiều và rõ rệt nhất ở trẻ. Các mụn nước sẽ xuất hiện trên nền các nốt ban đỏ. Bắt đầu từ vùng đầu, mặt và sau đó dần lan xuống thân người và tay chân của bé. Một số trẻ còn xuất hiện vết mẩn đỏ trên thân người, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm.
Ở giai đoạn này trẻ bị sốt cao, mụn nước mọc ở cả trong niêm mạc. Do đó, việc ăn uống của bé trở nên khó khăn hơn. Không những chán ăn, bé còn có dấu hiệu buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi.
Trường hợp không được chăm sóc kỹ, trẻ bị nhiễm trùng mụn nước, các nốt mụn sẽ tăng kích cỡ lớn hơn, dịch bên trong nốt mụn chuyển màu đục vì chứa mủ.
2.4. Giai đoạn hồi phục và khỏi bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ
Sau khoảng 7-10 ngày phát bệnh thủy đậu, các nốt mụn nước trên người trẻ sẽ tự vỡ ra, dần khô lại và bong vảy. Ở giai đoạn này cơ thể trẻ sẽ dần phục hồi trở lại và hết bệnh.
Có thể khẳng định đây là giai đoạn quan trọng, cha mẹ cần chăm sóc, vệ sinh cho bé cẩn thận. Điều này sẽ giúp các vết thủy đậu trên người bé không bị nhiễm trùng hay để lại sẹo.
3. Nguyên nhân gây bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ
Vi rút varicella-zoster chính là “thủ phạm” gây nên bệnh thủy đậu. Vì là một loại bệnh nhiễm trùng, rất dễ lây nên hầu hết trường hợp trẻ mắc thủy đậu là do có tiếp xúc với người bị bệnh.
Vi rút varicella-zoster chính là “thủ phạm” gây nên bệnh thủy đậu.
Bệnh thủy đậu được lây truyền từ người bệnh sang người lành bởi cách dịch tiết hoặc giọt bắn từ đường hô hấp khi ho, hắt hơi hay nói chuyện. Bệnh này cũng có thể lây khi người lành dùng chung khăn mặt, bàn chải đánh răng hay các vật dụng cá nhân khác của người bệnh.
4. Các biến chứng có thể xảy ra khi bé bị thủy đậu
Dù thủy đậu chỉ là một bệnh lý truyền nhiễm lành tính nhưng nếu ba mẹ không điều trị cho con đúng cách thì rất dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm khôn lường.
4.1. Biến chứng nhiễm trùng, bội nhiễm thứ phát
Nhiễm trùng, bội nhiễm thứ phát là biến chứng trẻ có thể gặp phải khi bị thủy đậu. Ở giai đoạn khi các mụn nước vỡ, cơ thể trẻ sẽ cảm thấy rất khó chịu, ngứa ngáy. Khi này, nếu cha mẹ để ý, chăm sóc con kĩ, trẻ sẽ có xu hướng dùng tay “xâm phạm” vết thương, gây chảy máu bên trong và nhiễm trùng. Hoặc nếu ba mẹ chăm sóc vết thương của con không đúng cách thì cũng có thể gây ra biến chứng này.
4.2. Viêm thận, viêm cầu thận cấp
Trẻ mắc thủy đậu khi có diễn biến nặng rất có thể sẽ gây biến chứng viêm thận, viêm cầu thận cấp Viêm thận, viêm cầu thận. Biến chứng này sẽ xuất hiện dấu hiệu rất dễ quan sát như bé tiểu ra máu hay suy thận.
4.3. Viêm não, viêm màng não
Viêm não, viêm màng não là biến chứng có thể xảy ra sau khoảng một tuần bé nổi mụn nước. Dấu hiệu của biến chứng này là bé có thể sốt cao, hôn mê, co giật, rung giật nhãn cầu hay rối loạn tri giác. Nguy hiểm hơn, nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời thì có thể dẫn tới tử vong.
4.4. Viêm khớp tràn dịch
Nhiều trẻ bị thủy đậu ở thể nặng có nguy cơ dẫn tới biến chứng viêm khớp tràn dịch. Dấu hiệu là các khớp có viêm và tràn dịch, nhưng ít khi thành mủ.
4.5. Hội chứng liệt Landry
Hội chứng liệt Landry là biến chứng hiếm gặp ở trẻ em. Tuy nhiên nếu để xảy ra biến chứng này thì cực kỳ nguy hiểm. Bởi nó liên quan tới hệ thần kinh ngoại biên, có thể dẫn tới làm cho tứ chi tê yếu, liệt dần rồi lan ra toàn thân.
Ngoài các biến chứng nguy hiểm trên, trẻ mắc thủy đậu nếu không được ba mẹ chăm sóc kỹ cũng có thể gây ra các biến chứng khác như viêm tai ngoài, tai giữa, viêm thanh quản, viêm võng mạc…
Dù là biến chứng nào thì đều gây nguy hại cho sức khỏe, thậm chí tính mạng của trẻ. Do đó, chỉ cần phát hiện bé có dấu hiệu trở nặng, bố mẹ nên đưa ngay con đến gặp bác sĩ để thăm khám, tư vấn và lên phác đồ điều trị đúng cách, hiệu quả.
5. Trẻ bị thủy đậu có thể điều trị tại nhà không?
Nhiều bố mẹ thắc mắc: Trẻ bị thủy đậu có thể điều trị tại nhà không? Câu trả lời là: Có. Bởi thủy đậu vốn là một bệnh nhiễm trùng lành tính. Bố mẹ hoàn thoàn có thể điều trị cho con tại nhà theo chỉ định của bác sĩ.
6. Trẻ mắc thủy đậu có thì có bị lại lần 2 không?
Các thống kê chỉ ra rằng rất hiếm trường hợp trẻ bị mắc lại thủy đậu lần 2. Lý do là sau khi bị mắc thủy đậu lần 1, cơ thể trẻ đã sinh ra kháng thể chống lại vi rút gây bệnh. Một số ít nếu bị mắc lại lần hai thì các triệu chứng của bệnh cũng rất nhẹ và chóng khỏi.
Trẻ hiếm khi bị mắc lại thủy đậu lần 2
Tuy nhiên bố mẹ cần lưu ý rằng, trẻ một khi đã mắc thủy đậu thì vi rút gây bệnh này sẽ đi sâu vào các rễ thần kinh và tồn tại ở đó. Dù đã khỏi bệnh nhưng bất cứ khi nào cơ thể trẻ suy yếu thì vi rút này sẽ tái hoạt động trở lại và gây nên bệnh zona.
7. Những cách phòng bệnh thủy đậu cho bé hiệu quả
Để phòng bệnh thủy đậu cho trẻ, bố mẹ có thể tham khảo và áp dụng những cách dưới đây:
– Hạn chế cho trẻ nhỏ đến nơi đông người. Nếu phải ra ngoài hãy cho trẻ đeo khẩu trang. Đặc biệt là tuyệt đối không cho trẻ tiếp xúc với các trường hợp mắc bệnh.
– Đảm bảo vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho trẻ thường xuyên. Hằng ngày, bố mẹ nên chú ý vệ sinh tay và mũi họng cho con nhằm tránh vi rút varicella-zoster có thể xâm nhập và gây bệnh cho trẻ.
– Vệ sinh không nhà cửa, các vật dụng trong nhà sạch sẽ. Mục đích nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh cho con.
– Tiêm vaccine phòng bệnh thủy đậu cho con. Các bé từ 12 tháng tuổi đã có thể tiêm vaccine phòng ngừa bệnh này tại các cơ sở y tế.
8. Hướng dẫn ba mẹ cách chăm sóc tại nhà nếu bé bị thủy đậu tại nhà
Bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ là bệnh lành tính, bố mẹ có thể chăm sóc và điều trị cho con tại nhà. Đồng thời cho con sử dụng thêm các thuốc điều trị triệu chứng được tư vấn và chỉ định bởi bác sĩ.
Cha mẹ nên đưa con đi tiêm vaccine phóng tránh thủy đậu
Khi cho con điều trị tại nhà, bố mẹ nên:
– Cho con mặc đồ rộng rãi, chất liệu mềm mại, dễ thâm hút mồ hôi;
– Bảo vệ con kiêng gió, không gãi vào nốt mụn để tránh nhiễm trùng và xảy ra biến chứng;
– Vệ sinh toàn thân cho con bằng nước ấm. Không nên dùng nước lạnh hay quá nóng;
– Cần chủ động cách ly con, hạn chế tối đa lây bệnh sang cho người khác.
Một số thuốc điều trị triệu chứng phổ biến, hay dùng cho trẻ bị thủy đậu ba mẹ có thể tham khảo:
– Thuốc tím để bôi lên các nốt mụn nước, giúp kháng viên, ngừa hình thành sẹo;
– Dung dịch xanh để bôi lên các nốt mụn nước sau khi đã vỡ.
Bố mẹ lưu ý, tuyệt đối không dùng thuốc mỡ hay thuốc đỏ bôi cho con khi bị thủy đậu. Đồng thời các bé dưới 6 tháng không được sử dụng kem trị ngứa Phenol.
Trường hợp con có dấu hiệu bất thường, cha mẹ có thể đưa con đến ngay cơ sở y tế uy tín như Hệ Thống Y Tế Thu Cúc TCI để được các bác sĩ giỏi thăm khám và lên phác đồ điều trị khoa học, hiệu quả nhé.
