Quai bị là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến ở trẻ em trong độ tuổi từ 2 đến 16. Bệnh này được gây ra bởi virus Paramyxovirus. Nếu không được điều trị kịp thời, quai bị có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm tuyến sinh dục và viêm màng não. Có nhiều câu hỏi được đặt ra như: triệu chứng bệnh quai bị ở trẻ em là gì, quai bị bé trai và bé gái khác nhau ra sao, phương pháp điều trị của bệnh,..?
Menu xem nhanh:
1. Triệu chứng căn bệnh quai bị ở bé trai và bé gái có gì khác nhau?
1.1. Những triệu chứng bệnh quai bị ở trẻ em xảy ra ở cả bé trai và bé gái
Triệu chứng khi mắc quai bị ở bé trai và bé gái có thể giống nhau và bao gồm:
– Giai đoạn khởi phát: Trẻ có triệu chứng sốt, mệt mỏi, chán ăn, khó ngủ và đau nhức đầu.
– Giai đoạn toàn phát: Phần lớn trẻ sẽ có viêm tuyến nước bọt nằm gần tai, và sốt cao trong nhiều giờ.
Trẻ mắc quai bị sẽ có sốt cao trong một khoảng thời gian dài, và bên bạnh cằm phía dưới tai sẽ sưng. Sau khoảng 1 đến 2 ngày, bên cằm kia cũng sẽ bắt đầu sưng. Một số trường hợp hiếm hơn, trẻ chỉ bị sưng một bên. Vùng sưng thường không có tình trạng tấy đỏ, nóng, không có hiện tượng lõm khi ấn vào. Thông thường, sự sưng viêm ở hai bên không đối xứng trong trường hợp mắc bệnh quai bị.
Bệnh quai bị không hiếm gặp ở trẻ em
Giai đoạn lui bệnh: Sau khoảng 3 đến 4 ngày kể từ khi bắt đầu bị bệnh, sự sưng ở tuyến nước bọt gần tai sẽ giảm đi và hết sưng. Phần hạch cũng có thể sưng lâu hơn. Theo các chuyên gia, nếu tuân thủ tốt các biện pháp kiêng cữ và điều trị tích cực, bệnh quai bị sẽ được khỏi trong khoảng 10 ngày và nguy cơ biến chứng được hạn chế tối đa.
1.2. Những biểu hiện khác nhau giữa bé trai và bé gái khi bị bệnh quai bị ở trẻ em
Rất nhiều người thắc mắc về sự khác nhau trong biểu hiện của bệnh quai bị ở bé trai và bé gái, và các chuyên gia y tế đã đưa ra câu trả lời như sau:
– Quai bị ở trẻ trai có thể gây ra biến chứng viêm tinh hoàn:
Các bé trai mắc bệnh quai bị trong giai đoạn dậy thì có nguy cơ cao bị viêm tinh hoàn. Nếu không được điều trị đúng cách, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chúng trong tương lai.
Thường thì biểu hiện viêm tinh hoàn sẽ xuất hiện sau khoảng 5 đến 7 ngày kể từ khi viêm tuyến nước bọt bắt đầu. Tuy nhiên, viêm tinh hoàn thường chỉ xảy ra một bên, và rất ít trường hợp bé bị viêm cả hai bên. Khi bị viêm tinh hoàn, trẻ sẽ có sốt cao hơn so với khi sốt do viêm tuyến nước bọt.
Một số biểu hiện của viêm tinh hoàn có thể quan sát bằng mắt thường bao gồm: sưng và đau tinh hoàn, hiện tượng phù nề, căng, đỏ, tinh hoàn có độ cứng. Trong trường hợp nặng, có thể có viêm mào tinh hoàn hoặc tràn dịch mào tinh hoàn.
Tình trạng sốt do viêm tinh hoàn có thể kéo dài từ 3 đến 5 ngày và mất khoảng 3 đến 4 tuần để tinh hoàn hết sưng.
Nếu không được điều trị đúng cách, viêm tinh hoàn do quai bị có thể biến chứng thành teo tinh hoàn, gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của trẻ
– Bệnh quai bị ở trẻ gái có thể biến chứng thành viêm buồng trứng:
Mặc dù tỉ lệ thấp, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, bệnh quai bị có thể dẫn đến viêm buồng trứng ở bé gái.
2. Hướng dẫn phụ huynh cách chăm sóc khi trẻ bị quai bị
Khi nghi ngờ trẻ mắc bệnh quai bị, mẹ nên đưa con đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn điều trị. Hiện nay, chưa có thuốc đặc hiệu nào để điều trị bệnh quai bị. Phương pháp hiệu quả là điều trị dựa trên các triệu chứng và cho trẻ được nghỉ ngơi hoàn toàn. Hơn nữa, bệnh quai bị là một căn bệnh lây nhiễm, do đó, trẻ cần được cách ly ít nhất 15 ngày sau khi phát hiện bệnh.
Một số hướng dẫn dành cho phụ huynh về cách chăm sóc khi trẻ bị quai bị có thể tham khảo như sau:
– Uống đủ nước: Mẹ nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước lọc để giữ cho cơ thể đủ nước. Tuy nhiên, tránh cho trẻ uống nước ngọt hoặc nước trái cây vì chúng có thể kích thích sản xuất nước bọt và gây đau cho trẻ.
– Chườm lạnh: Áp dụng chườm lạnh lên vùng sưng và đau có thể giúp giảm triệu chứng cho trẻ.
– Thức ăn dễ tiêu: Trẻ thường chán ăn và có khó khăn khi nhai khi bị bệnh. Mẹ nên chọn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo để đảm bảo trẻ vẫn được cung cấp đủ dinh dưỡng.
– Hạn chế một số loại quả và thực phẩm: Tránh cho trẻ ăn các loại quả có tính axit cao như cam, chanh, bưởi vì chúng có thể làm tăng triệu chứng bệnh. Cũng tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ.
– Bổ sung rau xanh: Cung cấp cho trẻ các loại rau xanh để bổ sung dinh dưỡng và hỗ trợ hệ miễn dịch.
– Nghỉ ngơi tuyệt đối: Đảm bảo trẻ có đủ thời gian nghỉ ngơi để hồi phục và tăng cường sức đề kháng.
– Súc miệng thường xuyên: Mẹ có thể cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối ấm để giữ vệ sinh miệng.
– Không tự ý mua thuốc: Mẹ không nên mua thuốc hoặc đắp thuốc lên vùng sưng của trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể gây nguy hiểm và không giúp cho quá trình điều trị.
Cha mẹ cần theo dõi sát trẻ để phát hiện những biểu hiện bất thường và đưa trẻ đi khám sớm
– Hạn chế hoạt động mạnh: Trẻ nên hạn chế chạy nhảy và hoạt động quá mức trong những ngày bị bệnh để tránh tác động lên cơ thể.
– Tiêm phòng: Phòng ngừa bệnh quai bị bằng việc tiêm phòng là phương pháp tốt. Vắc-xin kết hợp phòng ngừa Sởi – quai bị – rubella (MMR II) là loại vắc-xin hiệu quả nhất hiện nay.
Đây là một số hướng dẫn chăm sóc cơ bản, tuy nhiên, để được hướng dẫn chi tiết và điều trị chính xác, nên đưa trẻ đến bệnh viện để được tư vấn và chăm sóc từ các chuyên gia y tế.
Bài viết trên cung cấp những thông tin về căn bệnh quai bị ở trẻ em và những triệu chứng khác nhau giữa bé trai và bé gái khi nhiễm bệnh. Đồng thời, cha mẹ cũng có thêm kiến thức để chăm sóc cho trẻ khi bị bệnh. Lưu ý, khi thấy những dấu hiệu không ổn ở trẻ, cần đưa trẻ đi thăm khám sớm.
