Cường giáp là hiện tượng tuyến giáp hoạt động quá mức, tạo ra lượng hormone tuyến giáp vượt quá nhu cầu, từ đó ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ quan trong cơ thể. Một trong những yếu tố hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả là chế độ ăn uống hợp lý. Vậy bệnh cường giáp không nên ăn gì, và đâu là những thực phẩm nên ưu tiên?

1. Cường giáp là gì: Giải thích về bệnh

Cường giáp (hyperthyroidism) là một dạng rối loạn tuyến giáp khi tuyến này tiết ra quá nhiều hormone thyroxin (T4) và triiodothyronine (T3). Sự dư thừa hormone này làm tăng tốc quá trình chuyển hóa cơ bản, khiến người bệnh có thể bị sụt cân nhanh chóng, tim đập nhanh, mệt mỏi, mất ngủ, run tay và thậm chí là rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới. Nếu không điều trị, tình trạng cường giáp có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như suy tim, loãng xương hoặc cơn bão giáp – tình trạng cấp cứu nội khoa nghiêm trọng.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ kiểm soát bệnh. Một số loại thực phẩm có thể giúp làm dịu hoạt động của tuyến giáp, trong khi một số khác lại khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Cường giáp là dạng rối loạn tuyến giáp khi tuyến này tiết ra quá nhiều hormone thyroxin (T4) và triiodothyronine (T3)

2. Tham khảo các thực phẩm không nên sử dụng cho người bệnh cường giáp

2.1. Bệnh cường giáp không nên ăn gì: Cẩn trọng với thực phẩm giàu iod

Trong khi iod cần thiết cho cơ thể bình thường và cho người suy giáp, thì người mắc bệnh cường giáp không nên ăn gì đầu tiên chính là thực phẩm giàu iod. Rong biển, tảo biển, muối iod, cá biển, tôm… đều là nguồn iod dồi dào và có thể khiến tuyến giáp hoạt động mạnh mẽ hơn. Đặc biệt, với bệnh nhân đang điều trị bằng iod phóng xạ, việc bổ sung thêm iod qua thực phẩm là điều tuyệt đối cần tránh, vì nó có thể làm giảm hiệu quả điều trị.

2.2. Cẩn trọng với thực phẩm hàm lượng đường cao

Ở người bị cường giáp, quá trình chuyển hóa carbohydrate thường bị rối loạn, gây khó khăn trong việc kiểm soát đường huyết. Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường, chẳng hạn như nước ngọt hay các loại bánh kẹo, không chỉ làm tăng đường huyết mà còn có thể làm trầm trọng hơn cảm giác hồi hộp, lo âu vốn là triệu chứng thường gặp của bệnh. Chính vì vậy, hạn chế các thực phẩm giàu đường là điều cần thiết để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và duy trì sức khỏe ổn định.

2.3. Chất béo bão hòa – “chất béo xấu”

Chất béo bão hòa hay còn gọi là chất béo “xấu” có đặc điểm là đông đặc ở nhiệt độ thường và có thể làm tăng mức cholesterol LDL – một dạng cholesterol không có lợi cho sức khỏe tim mạch. Những loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như thực phẩm chiên rán, bơ, sốt mayonnaise hay bơ thực vật có thể gây cản trở hiệu quả của thuốc thay thế hormone tuyến giáp và đồng thời làm giảm khả năng sản xuất hormone thyroxine (T4) của tuyến giáp. Bên cạnh đó, các thực phẩm này thường giàu calo và khó tiêu hóa, khiến người bệnh dễ tăng cân và gặp khó khăn trong việc duy trì cân nặng lý tưởng. Vì vậy, người bị cường giáp nên hạn chế nhóm thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa để bảo vệ sức khỏe.

Người bị cường giáp nên hạn chế tối đa nhóm thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa

2.4. Ảnh hưởng của caffeine từ cà phê và các đồ uống khác

Caffeine là một chất kích thích được tìm thấy phổ biến trong cà phê, trà, soda và sô cô la. Đối với người mắc cường giáp, caffeine có thể làm tăng mức độ căng thẳng, lo lắng, gây rối loạn nhịp tim và làm nghiêm trọng thêm các triệu chứng của bệnh. Do đó, hạn chế hoặc tránh tiêu thụ các loại đồ uống chứa caffeine là cách giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn trạng thái sức khỏe. Thay vào đó, có thể lựa chọn các loại trà thảo mộc nhẹ nhàng hoặc các loại nước uống tự nhiên không chứa caffeine để duy trì sự thoải mái và ổn định.

2.5. Rượu bia và tác động tiêu cực tới bệnh cường giáp

Việc sử dụng rượu bia có thể khiến bệnh cường giáp trở nên nghiêm trọng hơn do làm tăng phản ứng quá mức của tuyến giáp với hormone kích thích. Rượu cũng làm tăng cảm giác khó chịu, căng thẳng và ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần người bệnh. Do vậy, người bị cường giáp nên hạn chế hoặc tốt nhất là tránh hoàn toàn việc uống rượu bia để ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn và góp phần duy trì quá trình điều trị hiệu quả.

2.6. Lựa chọn sữa phù hợp cho người bệnh cường giáp

Sữa là nguồn cung cấp canxi quan trọng giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, nhưng đối với người cường giáp, các sản phẩm sữa nguyên kem hoặc sữa tươi nguyên chất chứa hàm lượng chất béo cao có thể gây khó tiêu hóa, làm cơ thể thêm nặng nề và mệt mỏi. Do đó, việc ưu tiên sử dụng các sản phẩm sữa tách béo hoặc ít béo sẽ hỗ trợ tốt hơn cho hệ tiêu hóa và phù hợp hơn với tình trạng bệnh. Điều này giúp người bệnh dễ dàng hấp thu dưỡng chất cần thiết mà không làm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Lựa chọn sữa phù hợp cho người bệnh cường giáp

3. Điều chỉnh chế độ ăn theo từng giai đoạn bệnh và tình trạng mỗi người

Mỗi người bệnh cường giáp có biểu hiện khác nhau và đáp ứng điều trị khác nhau. Vì vậy, không có một công thức chung cho tất cả. Một chế độ ăn tối ưu phải được điều chỉnh theo giai đoạn bệnh, mức độ sản xuất hormone, các chỉ số xét nghiệm, cũng như phác đồ điều trị đang sử dụng.

Người bệnh nên thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn chế độ ăn phù hợp. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc TCI, người bệnh có thể được kiểm tra chức năng tuyến giáp định kỳ cùng với sự tư vấn chuyên sâu từ các bác sĩ nội tiết nhiều kinh nghiệm, giúp kiểm soát cường giáp an toàn và hiệu quả.
Việc hiểu rõ bệnh cường giáp không nên ăn gì và biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp là yếu tố quan trọng giúp hỗ trợ điều trị bệnh tuyến giáp nói chung và cường giáp nói riêng. Bên cạnh đó, hãy duy trì lối sống khoa học, giảm stress và kiểm tra sức khỏe định kỳ để có một tuyến giáp khỏe mạnh và cân bằng hormone ổn định.