Bao tử trào ngược là bệnh lý thường diễn biến âm thầm và kéo dài. Người bệnh thường có tâm lý chủ quan và xem nhẹ bệnh. Nếu để bệnh tiến triển nặng có thể dẫn tới những tổn thương không thể phục hồi.
Menu xem nhanh:
1. Bao tử trào ngược là gì?
Bệnh bao tử trào ngược hay có tên khoa học là Gastroesophageal Reflux Disease (GERD). Đây là tình trạng dạ dày ( gồm hơi, men tiêu hóa, thức ăn,…) trào ngược lên thực quản. Ở điều kiện bình thường, mỗi khi ăn uống thức ăn sẽ đưa từ miệng xuống thực quản. Cơ vòng thực quản dưới sẽ mở ra cho phép thức ăn xuống dạ dày. Sau đó phần cơ này sẽ đóng kín lại để ngăn không cho thức ăn và dịch vị trào lên. Bệnh trào ngược còn có thể gây tổn thương cho thanh quản, thực quản, miệng,…
Bao tử trào ngược là bệnh lý phổ biến ở hệ tiêu hóa
2. Các biểu hiện trào ngược dạ dày thường gặp
Bệnh trào ngược dạ dày diễn ra tương đối âm thầm vì vậy đôi khi người bệnh không biết là mình mắc bệnh. Mọi người cần ghi nhớ những dấu hiệu mắc bệnh dưới đây để giúp phát hiện bệnh sớm.
2.1 Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua do bao tử trào ngược
Thường xuyên ợ hơi là dấu hiệu đầu tiên của bệnh trào ngược dạ dày. Một số trường hợp người bệnh bị ợ nóng rát vùng ngực, ợ chua để lại vị chua trong miệng. Các dấu hiệu này thường xuất hiện sau khi ăn no, đầy bụng hoặc vào buổi đêm.
2.2 Buồn nôn, nôn
Acid trào lên vào họng hoặc miệng gây kích thích khiến người bệnh có cảm giác buồn nôn. Thời điểm xuất hiện triệu chứng này thường xuyên nhất là vào buổi đêm do tư thế khi ngủ và khi hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh.
2.3 Vùng thượng vị bị đau tức
Người bệnh sẽ thường xuyên có cảm giác đè ép, đau thắt ở ngực, đôi khi lan ra cả sau lưng và cánh tay. Nguyên nhân là do acid kích thích vào các đầu mút sợ thần kinh trên bề mặt của niêm mạc thực quản. Cơ quan cảm ứng đau sẽ phát ra tín hiệu như: Đau ngực, đau lưng,…Bạn cần phân biệt để tránh nhầm lẫn với các bệnh ở phổi hoặc tim mạch cũng có triệu chứng tương tự.
2.4 Khó nuốt
Trào ngược bao tử với tần suất lớn có thể gây sưng tấy, phù nền, làm hẹp đường kính thực quản. Vì vậy người bệnh luôn có cảm giác vướng ở cổ, khó nuốt.
2.5 Ho và khản giọng
Dây thanh quản bị tổn thương khi tiếp xúc với acid từ dạ dày. Người bệnh thường sẽ bị khản tiếng do dây thanh quản phù nề. Tình trạng này lâu ngày sẽ thành ho do dịch viêm chảy xuống thanh phế quản.
2.6 Miệng tiết nhiều nước bọt
Khi bị bệnh vùng miệng sẽ tiết ra nhiều nước bọt hơn bình thường. Mục đích của hiện tượng này là giúp trung hòa bớt lượng acid trào lên.
Trên đây là 6 dấu hiệu phổ biến nhất khi bị trào ngược dạ dày. Đôi khi người bệnh sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng khác nhưng ít gặp hơn.
Người bệnh sẽ thường xuyên ợ hơi, ợ chua
3. Nguyên nhân gây bệnh
Theo các nghiên cứu thì nguyên nhân gây bệnh không nằm ngoài hai cơ chế: Sự dư thừa acid ( quá tải bên trong dạ dày) và sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới.
Nguyên nhân dẫn tới sự suy yếu của cơ thắt là do:
– Ảnh hưởng của một số loại thuốc dùng trong điều trị bệnh
– Thói quen sử dụng các đồ uống không có lợi cho cơ thể như: Cafe, nước ngọt, rượu bia,…
-Một số bệnh lý: Nhiễm trùng ở thực quản gây xơ yếu vòng thực quản, tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, thoát vị hoành, bệnh di truyền,…
Nguyên nhân dẫn tới dư thừa acid:
– Các bệnh lý ở dạ dày: Viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày, trợt niêm mạc dạ dày, hẹp hang môn vị,…
– Do các thói quen ăn uống không có lợi cho sức khỏe: Ăn nhiều thực phẩm khó tiêu, ăn quá no
Ngoài ra còn một số nguyên nhân dẫn tới tình trạng trào ngược tại dạ dày như:
– Thừa cân, béo phì gây chèn ép lên vùng bụng
– Stress
– Mang thai
4. Các biến chứng khi dạ dày bị trào ngược
Dạ dày vốn là nơi chứa đựng và tiêu hóa một phần thức ăn. Để làm tốt nhiệm vụ này dạ dày sẽ tiết ra một loại acid mạnh. Dạ dày cần là một hàng rào kiên cố ngăn không cho acid và các chất enzyme ăn mòn niêm mạc. Tuy nhiên các bộ phận khác trong cơ thể không có cơ chế bảo vệ này. Vì vậy khi dịch dạ dày tiếp xúc với các bộ phận khác trong cơ thể sẽ gây tổn thương.
4.1 Loét thực quản
Dịch vị dạ dày trào lên thực quản sẽ để lại các vết loét. Những tổn thương này có thể bị chảy máu, gây đau đớn khiến bệnh nhân khó nuốt khi ăn.
4.2 Bao tử trào ngược gây hẹp và để lại sẹo ở thực quản
Các phần tổn thương theo thời gian sẽ liền lại nhưng dễ để lại sẹo. Các vết sẹo lồi lên gây hẹp thực quản và làm tắc nghẽn đường đi của thức ăn.
4.3 Thực quản Barrett
Đây là tình trạng mô vảy ở đoạn dưới thực quản biến thành mô dạng cột với các tế bào giống ở ruột. Quá trình này là kết quả của các tổn thương liên tiếp ở thực quản. Những tế bào này có thể tiềm ẩn nguy cơ trở thành ung thư. Vì vậy những người bị thực quản Barrett cần khám nội soi dạ dày định kỳ.
4.4 Ung thư thực quản
Ung thư thực quản có 2 dạng chính: Ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tuyến. Đây là biến chứng vô cùng nguy hiểm đe dọa tới tính mạng của người bệnh vì vậy không thể chủ quan.
Bên cạnh các biến chứng vừa kể trên còn một số bệnh lý khác có thể xảy ra khi bị trào ngược dạ dày là: Răng bị ăn mòn, bệnh hen suyễn tăng nặng, xơ phổi,…
Người bệnh sẽ có nguy cơ mắc ung thư nếu không điều trị đúng cách
5. Cách điều trị bao tử trào ngược
Bệnh trào ngược dạ dày thường được điều trị bằng phương pháp nội khoa kết hợp thay đổi lối sống và chế độ ăn uống. Tuy nhiên các bác sĩ vẫn khuyến khích bệnh nhân điều trị bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt để không cần sử dụng thuốc. Xây dựng chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý sẽ làm giảm đáng kể tần suất trào ngược dạ dày.
– Chia nhỏ bữa ăn. Nên ăn ít và ăn các bữa thường xuyên để giảm áp lực lên dạ dày một lúc
– Nên ăn các thực phẩm có khả năng trung hòa acid, có tính kiềm: Bánh mì, yến mạch, các loại đạm dễ tiêu,…
– Hạn chế ăn thực phẩm dễ gây kích thích và tăng tiết acid tại dạ dày: Các sản phẩm từ sữa, hoa quả có vị chua
– Giảm sử dụng các thực phẩm giàu chất béo, gia vị cay nóng
– Không nên uống nước ngọt, sử dụng chất kích thích, đồ uống có cồn
– Duy trì cân nặng ổn định, không bị thừa cân
– Sau khi ăn uống nên nghỉ ngơi
Chia nhỏ bữa ăn giúp cải thiện hệ tiêu hóa
Nếu không may bị bao tử trào ngược bạn nên tới các bệnh viện chuyên khoa để thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt. Tránh tình trạng để bệnh kéo dài sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm.
