Sỏi đường tiết niệu là một trong những bệnh lý phổ biến tại hệ tiết niệu, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính. Tuy là bệnh không mới, nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị sỏi đường tiết niệu kịp thời, người bệnh sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống, thậm chí có thể gây tổn thương vĩnh viễn chức năng thận. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các hậu quả nghiêm trọng mà sỏi đường tiết niệu có thể gây ra nếu chậm trễ trong quá trình điều trị.

1. Biến chứng nhiễm trùng đường tiết niệu nặng do sỏi

1.1 Tình trạng nhiễm trùng phát sinh do ứ đọng nước tiểu

Một trong những biến chứng thường gặp nhất khi không điều trị sỏi đường tiết niệu kịp thời là nhiễm trùng đường tiết niệu. Sỏi tồn tại lâu trong hệ thống niệu đạo, bàng quang hoặc thận có thể gây cản trở dòng chảy của nước tiểu. Khi dòng nước tiểu bị tắc nghẽn, vi khuẩn dễ dàng phát triển mạnh mẽ trong môi trường ứ đọng đó, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng cấp tính.

Ban đầu, người bệnh có thể chỉ gặp phải cảm giác tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu có màu đục hoặc mùi hôi. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng cách, vi khuẩn có thể lan rộng và gây nhiễm trùng ngược dòng lên thận, gây viêm thận – bể thận, đe dọa nghiêm trọng đến chức năng thận.

Chậm trễ trong điều trị sỏi thận, sỏi tiết niệu có thể khiến người bệnh đối mặt với tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu

1.2 Nguy cơ nhiễm trùng huyết từ đường tiết niệu

Ở giai đoạn nặng, nhiễm trùng đường tiết niệu do sỏi gây ra có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, đây là một dạng biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh. Khi vi khuẩn vượt qua hàng rào bảo vệ của thận và xâm nhập vào máu, cơ thể sẽ rơi vào tình trạng viêm toàn thân. Người bệnh có thể sốt cao, rét run, tụt huyết áp, rối loạn ý thức, suy đa cơ quan nếu không được cấp cứu kịp thời.

Nhiễm trùng huyết là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở những bệnh nhân bị biến chứng từ sỏi tiết niệu. Do đó, phát hiện sớm và điều trị sỏi đường tiết niệu từ giai đoạn đầu là yếu tố quan trọng để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm này.

2. Ứ nước thận và tổn thương nhu mô thận do sỏi tắc nghẽn

2.1 Cơ chế hình thành ứ nước và hậu quả nếu không kịp thời điều trị sỏi đường tiết niệu

Sỏi niệu quản hoặc sỏi bể thận lớn khi không được điều trị sẽ làm cản trở hoàn toàn hoặc một phần dòng nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Điều này dẫn đến tình trạng ứ nước trong thận, hay còn gọi là thận ứ nước. Nếu tình trạng này kéo dài, áp lực trong hệ thống đài – bể thận sẽ tăng cao, gây giãn rộng và mỏng thành thận.

Khi nhu mô thận bị chèn ép trong thời gian dài, tế bào thận sẽ bị tổn thương không hồi phục. Hậu quả là chức năng lọc máu của thận bị suy giảm rõ rệt, dẫn đến suy thận mạn tính nếu không can thiệp sớm.

2.2 Suy giảm chức năng thận vĩnh viễn

Thận là cơ quan giữ vai trò quan trọng trong việc đào thải chất độc, cân bằng điện giải và huyết áp. Một khi chức năng thận đã bị tổn thương do ứ nước kéo dài, quá trình hồi phục sau điều trị sẽ rất khó khăn. Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể phải sống chung với tình trạng thận suy suốt đời hoặc cần chạy thận nhân tạo định kỳ nếu cả hai bên thận bị ảnh hưởng.

Việc điều trị sỏi đường tiết niệu kịp thời không chỉ giúp ngăn chặn quá trình ứ nước thận mà còn bảo vệ khả năng bài tiết và lọc máu tự nhiên của cơ thể về lâu dài.

3. Tăng nguy cơ suy thận cấp và suy thận mạn

3.1 Suy thận cấp do tắc nghẽn đột ngột

Suy thận cấp là một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi sỏi gây tắc hoàn toàn niệu quản, ngăn cản nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Tình trạng tắc nghẽn này làm tăng áp lực nội thận, gây hoại tử tế bào ống thận, làm giảm khả năng lọc và bài tiết nhanh chóng.

Người bệnh có thể đột ngột giảm lượng nước tiểu, phù nề, mệt mỏi, nôn ói hoặc rối loạn nhịp tim do rối loạn điện giải. Nếu không được can thiệp y tế khẩn cấp, suy thận cấp có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vài ngày.

Suy thận cấp tính có thể xảy ra nếu tình trạng sỏi tắc nghẽn trở nên nghiêm trọng

3.2 Suy thận mạn do tổn thương lâu dài nếu không kịp thời điều trị sỏi đường tiết niệu

Khác với suy thận cấp, suy thận mạn tiến triển âm thầm và khó phát hiện trong giai đoạn đầu. Khi sỏi tồn tại trong hệ tiết niệu trong thời gian dài mà không được điều trị sỏi tiết niệu đúng cách, nhu mô thận sẽ bị xơ hóa dần dần.

Chức năng lọc máu suy giảm sẽ gây ra các triệu chứng toàn thân như thiếu máu, phù chân, huyết áp tăng, rối loạn chuyển hóa canxi – photpho,… Ở giai đoạn cuối, người bệnh bắt buộc phải điều trị thay thế chức năng thận như lọc máu chu kỳ hoặc ghép thận ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và chi phí điều trị rất lớn.

4. Gây tổn thương bàng quang và niệu đạo

4.1 Sỏi bàng quang gây viêm mạn tính và tiểu tiện bất thường

Sỏi bàng quang thường gây cảm giác buốt khi tiểu, tiểu khó, tiểu nhiều lần, thậm chí tiểu ra máu. Nếu không được loại bỏ kịp thời, bề mặt viên sỏi có thể chà xát liên tục lên niêm mạc bàng quang, gây viêm mạn tính, loét bề mặt, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển mạnh.

Tình trạng viêm mạn tính kéo dài không chỉ gây khó chịu, mất ngủ mà còn làm giảm chức năng co bóp của bàng quang, gây ra rối loạn tiểu tiện, ảnh hưởng lâu dài đến sinh hoạt hàng ngày.

4.2 Tổn thương niệu đạo và nguy cơ hẹp niệu đạo

Sỏi di chuyển trong niệu đạo hoặc các thủ thuật điều trị không đúng kỹ thuật cũng có thể gây tổn thương cơ học lên thành niệu đạo. Trong một số trường hợp, tổn thương này có thể dẫn đến hẹp niệu đạo làm cản trở dòng nước tiểu về sau, tạo điều kiện cho sỏi tái phát.

Việc điều trị sỏi đường tiết niệu bằng các kỹ thuật hiện đại, ít xâm lấn như tán sỏi ngoài cơ thể hoặc nội soi tán sỏi ngược dòng sẽ giúp giảm nguy cơ tổn thương niệu đạo, hạn chế biến chứng lâu dài.

5. Nguy cơ tái phát sỏi và rối loạn chuyển hóa

5.1 Sỏi tái phát liên tục do không điều trị tận gốc

Một trong những vấn đề nan giải ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là tỉ lệ tái phát cao, đặc biệt khi nguyên nhân nền chưa được kiểm soát. Nếu người bệnh chỉ xử lý triệu chứng mà không điều trị triệt để nguyên nhân gây sỏi như nhiễm trùng niệu kéo dài, rối loạn chuyển hóa canxi, oxalat, acid uric,… thì khả năng tái phát sau một thời gian là rất lớn.

Tái phát sỏi nhiều lần không chỉ gây tổn thương hệ tiết niệu mà còn làm người bệnh mất niềm tin vào hiệu quả điều trị, gây ảnh hưởng tâm lý và chi phí điều trị lặp đi lặp lại rất tốn kém.

Điều trị sỏi tiết niệu bằng công nghệ cao, loại bỏ sỏi nhanh chóng, nhẹ nhàng, hạn chế xâm lấn

5.2 Rối loạn chuyển hóa toàn thân do chức năng thận suy giảm

Thận đóng vai trò duy trì cân bằng điện giải, đào thải độc tố và điều hòa huyết áp. Khi thận bị tổn thương do sỏi, cơ thể sẽ dễ rơi vào trạng thái rối loạn chuyển hóa, đặc biệt là acid uric, canxi, natri,… Điều này không chỉ gây sỏi tái phát mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, loãng xương và bệnh tim mạch.

Việc phát hiện nguyên nhân gây sỏi và điều trị sỏi tiết niệu đúng phương pháp, kết hợp với điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý sẽ giúp hạn chế nguy cơ tái phát và các rối loạn chuyển hóa kèm theo.

Sỏi đường tiết niệu là bệnh lý thường gặp nhưng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Từ nhiễm trùng, suy thận đến rối loạn chuyển hóa và tổn thương cơ quan tiết niệu, hậu quả của việc trì hoãn điều trị sỏi đường tiết niệu là không thể xem nhẹ. Việc thăm khám định kỳ, chẩn đoán sớm và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp không chỉ giúp loại bỏ sỏi hiệu quả mà còn bảo vệ chức năng thận và nâng cao chất lượng sống lâu dài cho người bệnh.