Xạ trị là một phương phương pháp trong điều trị ung thư. Xạ trị có thể đơn thuần hoặc kết hợp với các phương pháp khác như phẫu thuật hoặc hóa trị. Tuy nhiên, cũng có một vài biến chứng sau xạ trị mà người bệnh cần hết sức lưu ý.
Menu xem nhanh:
Xạ trị là gì?
Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư bằng cách dùng các chất phóng xạ tác động vào khu vực có tế bào ung thư. Xạ trị chỉ tác động trực tiếp lên các tế bào ung thư ngay tại vùng xạ trị mà không ảnh hưởng tới các vị trí khác trong cơ thể.
Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư bằng cách dùng các chất phóng xạ tác động vào khu vực có tế bào ung thư.
Hiện nay, có 2 phương pháp điều trị xạ trị:
- Phương pháp xạ trị ngoài: Là biện pháp sử dụng máy tác động lên vùng ung thư từ bên ngoài cơ thể.
- Phương pháp xạ trị trong: Là biện pháp xạ trí sử dụng các túi có chứa hoạt chất phóng xạ đặt trực tiếp lên khối u hoặc gần khối u bên trong cơ thể.
Biến chứng sau xạ trị
Biến chứng sớm
- Phản ứng da và niêm mạc da như: đỏ da, xạm da, viêm da khô, loét da…
- Rối loạn tiêu hoá
- Viêm đường tiết niệu, sinh dục
Người bệnh có thể gặp một số biến chứng sau xạ trị nên cần nghỉ ngơi và tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ để hạn chế tác dụng phụ
Các biến chứng muộn
- Xơ teo các tổ chức phần mềm vùng xạ trị
- Ảnh hưởng thẩm mĩ và sự phát triển của cơ thể.
- Xạ trị quá liều có thể gây hoại tử tổ chức.
Cách chăm sóc bệnh nhân xạ trị để giảm biến chứng
Chế độ ăn uống:
Trong thời gian xạ trị, người bệnh có thể bị chán ăn, khả năng hấp thụ dinh dưỡng suy giảm dẫn đến suy dinh dưỡng và không đủ sức đề kháng. Vì thế sau xạ trị, người bệnh cần chú ý:
- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày
- Ăn đúng giờ sẽ giúp người bệnh giảm thiếu các tác dụng phụ sau xạ trị, giúp người bệnh có cảm giác khỏe hơn.
- Nên ăn thức ăn mềm xay nhuyễn hoặc chế biến nhiều nước. Nên sử dụng một số thức ăn, đồ uống chua nhằm giúp tăng tiết nước bọt. Tránh các thức ăn uống chứa nhiều đường.
Người bệnh cần theo dõi tình trạng sức khỏe để kịp thời xử lý những biến chứng có thể xảy ra
- Ăn những thức ăn dễ tiêu, nên ăn các món súp hoặc canh, ăn những thức ăn ở nhiệt độ hơi lạnh sẽ dễ tiêu hóa hơn thức ăn quá nóng.
- Nước uống trái cây, nước rau củ rất tốt cho bệnh nhân xạ trị, nên uống trước bữa ăn ít nhất 1 giờ.
Chế độ sinh hoạt:
- Sau xạ trị, cơ thể người bệnh có thể mệt mỏi nên cần được nghỉ ngơi nhiều. Nghỉ ngơi tại chỗ trong phòng thoáng khí, sạch sẽ.
- Hạn chế vận động và nếu vận động nên chọn các môn thể thao vừa sức như đi bộ, dưỡng sinh, yoga…
- Cần theo dõi tình trạng sức khỏe để xử trí sớm biến chứng sau xạ trị
Người bệnh có thể được chỉ định điều trị xạ trị hoặc xạ trị kết hợp với các phương pháp khác như phẫu thuật hoặc hóa trị. Tuy nhiên, không phải bệnh ung thư nào cũng cần xạ trị để điều trị bệnh. Tùy vào từng loại bệnh và giai đoạn bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
