Nhiều người nghĩ rằng viêm đường tiết niệu là bệnh chỉ gặp ở người lớn mà không ngờ rằng đây là căn bệnh phổ biến ở mọi độ tuổi, kể cả trẻ sơ sinh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến viêm đường tiết niệu trẻ sơ sinh và cách phòng tránh ra sao. Bài viết sau sẽ giải đáp giúp bạn.
Menu xem nhanh:
1.Nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu trẻ sơ sinh
1.1. Nguyên nhân chính gây viêm đường tiết niệu trẻ sơ sinh
Các nguyên nhân chính gây viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh là do sự tác động của vi khuẩn, vi nấm, ký sinh trùng hoặc virus. Trong số đó, vi khuẩn E.coli chiếm vị trí hàng đầu. Ngoài ra, còn có các loại vi khuẩn khác như Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci. Những loại vi khuẩn này tồn tại trong phân người và môi trường sống, bao gồm đất, bụi, nước, không khí, thực phẩm, rau củ, quả và tìm đường xâm nhập vào xung quanh hậu môn, sau đó theo đường niệu đạo vào bàng quang gây nhiễm trùng cho trẻ.
Từ việc phân tích nguyên nhân gây bệnh, có thể thấy rằng môi trường sống bị ô nhiễm và việc vệ sinh, chăm sóc trẻ không đúng cách có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm đường tiết niệu. Cụ thể, những tình trạng như không mặc quần cho trẻ hoặc mặc quần thủng, chơi lăn lê trên mặt đất, sử dụng bỉm không đúng cách (như quên thay bỉm, chọn bỉm không thông thoáng cho da bé…) và bé không rửa tay sau khi đi vệ sinh đều tạo điều kiện cho vi khuẩn sống và gây bệnh.
1.2. Nhưng yếu tố nguy cơ gây viêm đường tiết niệu trẻ sơ sinh
Những nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh như sau:
Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh, dẫn đến khả năng chống lại các vi khuẩn và tác nhân gây bệnh chưa cao.
Trẻ miễn dịch kém nên dễ bị vi khuẩn tấn công
Bệnh lý đường tiết niệu: Một số bệnh như sỏi bàng quang và các vấn đề khác có thể gây cản trở lưu thông nước tiểu, dẫn đến ứ đọng nước tiểu. Trong số các trường hợp nhiễm khuẩn, 70% được gây ra bởi ứ đọng nước tiểu.
Chít hẹp đường dẫn nước tiểu: Sự chít hẹp có thể xảy ra tại bao quy đầu hoặc tại các khúc nối bể thận và niệu quản, gây cản trở dòng chảy nước tiểu.
Dị dạng đường tiết niệu bẩm sinh: Một số trẻ có các dị dạng bẩm sinh ở đường tiết niệu, gây khó khăn trong việc tiếp thu và xả nước tiểu.
Bàng quang thần kinh là tình trạng khi bàng quang bị giãn to, mất trương lực co bóp hoặc có rối loạn về trương lực co bóp, dẫn đến không thể đẩy hết nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu.
Suy giảm sức đề kháng: Việc suy giảm sức đề kháng do nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, hoặc ỉa chảy dẫn đến mất nước nặng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh đường tiết niệu.
Những nguyên nhân trên là một số yếu tố chính góp phần vào việc gây ra viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh.
1.3. Do đặc điểm giải phẫu
Ở trẻ em, đặc biệt là ở bé gái, có một số yếu tố sinh lý làm cho viêm đường tiết niệu xảy ra phổ biến hơn. Điều này bao gồm:
Cấu trúc sinh lý: Ở bé gái, niệu đạo có chiều dài ngắn hơn và lỗ tiểu lại gần với hậu môn, do đó dễ bị lây nhiễm bởi các vi sinh vật từ phân. Đường niệu ngắn và vị trí gần hậu môn làm cho vi khuẩn có khả năng xâm nhập vào dễ dàng hơn.
Đường niệu dài và xa hậu môn: Ngược lại, trẻ nam ít bị viêm đường tiết niệu hơn do niệu đạo dài hơn và đường vào cách xa hậu môn hơn. Điều này làm cho vi khuẩn khó xâm nhập vào niệu đạo và gây nhiễm trùng.
Trong khi đó, trẻ nam có thể dễ bị mắc bệnh đường tiết niệu khi gặp các vấn đề liên quan đến bao quy đầu, chẳng hạn như chít hẹp gây tắc đường tiểu. Trong trường hợp này, vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng từ bên trong niệu đạo.
2. Viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh có những triệu chứng thế nào?
Để nhận biết các triệu chứng viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh, cha mẹ cần chú ý quan sát và đưa trẻ đến bác sĩ ngay nếu phát hiện những dấu hiệu sau:
– Rối loạn tiểu tiện: Trẻ có thể gặp khó khăn khi đi tiểu như đái khó, đái buốt, đái rắt, phải rặn mạnh. Nước tiểu của trẻ có thể có màu trắng đục (có khi trẻ đái toàn mủ trắng), chứa nhiều cặn lắng và có mùi khai hoặc nặng hơn bình thường. Do đó, trẻ có thể cảm thấy đau khi đi tiểu. Khi chạm vào dương vật hoặc âm hộ, tay của trẻ sẽ có mùi khai.
– Sốt nhẹ hoặc sốt cao: Nếu viêm đường tiết niệu là do nhiễm trùng ở phần dưới (như viêm bàng quang), thì thường không gây sốt hoặc chỉ gây sốt nhẹ. Tuy nhiên, nếu nhiễm trùng ở phần trên (như viêm thận hoặc bể thận), thường gây sốt cao liên tục trên 39 độ C khó giảm, và chỉ hạ sốt khi được điều trị bằng kháng sinh thích hợp.
Nên cho trẻ sơ sinh đi khám ngay nếu có những dấu hiệu viêm tiết niệu
– Rối loạn tiêu hoá: Trẻ có thể gặp nôn mửa hoặc tiêu chảy.
– Trẻ biếng ăn, không chịu bú: Trẻ có thể trở nên biếng ăn, không muốn bú do cảm giác khó chịu do viêm đường tiết niệu. Đối với trẻ lớn hơn, có thể thường xuyên sờ tay vào vùng sinh dục vì cảm thấy ngứa ngáy khó chịu.
Những dấu hiệu trên có thể cho thấy viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh, và nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Trẻ viêm tiết niệu cần được chăm sóc như thế nào?
Để ngăn ngừa sự tiến triển và tái phát nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh, cha mẹ nên tuân thủ những lưu ý sau đây:
– Tuân thủ phác đồ điều trị:
Đọc kỹ thông tin trên đơn thuốc, bao gồm tên thuốc, liều lượng, thời gian sử dụng, và có thắc mắc thì nên hỏi lại bác sĩ.
Không ngừng sử dụng thuốc trước thời hạn theo phác đồ.
Không dùng bất kỳ thuốc nào khác ngoài đơn đã được kê đơn, và nếu trẻ cần bổ sung dưỡng chất khác qua thực phẩm bổ sung, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
– Thực hiện tái khám:
Trẻ có thể được chăm sóc tại nhà và chỉ cần đến bệnh viện tái khám theo lịch hẹn. Cha mẹ nên ghi nhớ và đưa trẻ đến đúng ngày để đảm bảo quá trình điều trị được theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh kịp thời khi cần.
– Đảm bảo vệ sinh:
Vệ sinh cần được thực hiện đúng cách, từ phía trước đến phía sau để ngăn chặn vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào lỗ tiểu, đặc biệt là với trẻ gái.
Giữ vệ sinh sạch sẽ là cách điều trị và phòng bệnh không thể thiếu khi trẻ bị viêm đường tiết niệu
Bố mẹ cần chú ý những dấu hiệu bất thường khi thay bỉm như cặn trắng, máu và thông báo cho bác sĩ để trẻ được theo dõi cẩn thận trong quá trình điều trị. Hãy vệ sinh sạch sẽ ngay sau khi trẻ đi tiểu để không tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và lây lan.
– Dinh dưỡng:
Trẻ sơ sinh cần được tiếp tục cho bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu ngay cả khi bị bệnh. Đối với trẻ đã bắt đầu ăn dặm, hãy đảm bảo trẻ uống đủ nước và bữa ăn kết hợp với rau quả để hỗ trợ hệ miễn dịch. Lựa chọn thực phẩm kỹ lưỡng, đảm bảo vệ sinh và tươi ngon.
Bằng cách chú ý và thực hiện những điểm trên, bố mẹ có thể giúp trẻ sơ sinh nhanh chóng hồi phục và ngăn ngừa tái phát nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
4. Phòng ngừa bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ sơ sinh
Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ và phòng tránh bệnh viêm đường tiết niệu, cha mẹ cần thực hiện những điều sau:
– Thay bỉm, tã thường xuyên: Đối với trẻ nhỏ, cần thường xuyên thay bỉm, tã để tránh vi khuẩn phát triển do ẩm ướt, và không để trẻ mặc ướt quá lâu để tránh vi khuẩn xâm nhập vào cơ quan sinh dục của trẻ.
– Uống đủ nước và mặc quần áo rộng rãi: Đảm bảo trẻ uống đủ nước và mặc quần áo rộng rãi, tránh quần áo bó sát để giúp hạn chế tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
– Hạn chế tắm bồn tại các nơi không phải nhà: Không nên cho trẻ tắm bồn, đặc biệt tại những nơi không phải là nhà, như khu du lịch, khách sạn, nhà nghỉ,… để tránh tiếp xúc với vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng.
– Đảm bảo vệ sinh tại vùng kín cho trẻ. Đối với trẻ gái, cần sử dụng giấy vệ sinh khi đi đại tiện theo hướng từ trước ra sau, nhằm ngăn vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào vùng kín. Đối với trẻ trai, cần thực hiện vệ sinh bao quy đầu và dương vật.
– Cho trẻ ăn uống khoa học, nhằm nâng cao sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tật.
Bằng cách áp dụng những điều trên, cha mẹ có thể giúp trẻ phòng ngừa bệnh viêm đường tiết niệu và duy trì sức khỏe tốt. Vi khuẩn có khả năng xâm nhập vào cơ thể trẻ và sinh sôi phát triển nhanh chóng, gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ em cũng là một vấn đề nghiêm trọng mà các bậc phụ huynh cần lưu ý. Cha mẹ nên thực hiện thói quen cho trẻ đi khám định kỳ tại các cơ sở khám hiện đại, được trang bị máy móc y học tiên tiến và đội ngũ bác sĩ giỏi, nhằm phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường về sức khỏe của con.
