Sỏi tiết niệu là bệnh lý chiếm khoảng 2-12% tại Việt Nam, đây là một căn bệnh phổ biến thường gặp nhiều ở nam giới hơn nữ giới. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh hạn chế đối mặt với những biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe. Các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu phổ biến hiện nay là gì, hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Những thông tin cơ bản về bệnh lý sỏi tiết niệu
Sỏi tiết niệu là khối chất rắn một hoặc nhiều viên kích thước, hình dạng khác nhau nằm tại bất kỳ vị trí nào trên đường tiết niệu. Sỏi có thể nằm tại thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo hoặc có thể là ở lớn hơn 1 vị trí của cơ quan trên đường tiết niệu. Do đó sỏi tiết niệu bao gồm 4 loại sỏi đó là sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo.
Ở mỗi loại sỏi này các triệu chứng như đau quặn thận, đau vùng thắt lưng, tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu nhiều lần… có thể sẽ khiến người bệnh cảm thấy khác nhau về mức độ và tần suất xảy ra. Tuy nhiên nhìn chung nếu giữ sỏi lâu trong cơ thể mà không phát hiện và điều trị kịp thời người bệnh đều có nguy cơ đối mặt với những vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe:
– Sỏi kẹt trên đường tiết niệu khi di chuyển bài xuất theo dòng nước tiểu ra ngoài sẽ dẫn đến ứ đọng nước tiểu gây nước tiểu đẩy ngược dòng làm giãn niệu quản, đài bể thận, suy giảm chức năng thận…
– Sỏi di chuyển liên tục khiến niêm mạc đường tiết niệu bị trầy xước, tạo cơ hội cho vi khuẩn tấn công xâm nhập gây viêm nhiễm…
Sỏi đường tiết niệu bao gồm các loại sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, sỏi niệu đạo với hình dạng và kích thước khác nhau
2. Top những phương pháp điều trị sỏi tiết niệu phổ biến hiện nay
Hiện nay những phương pháp điều trị sỏi tiết niệu phổ biến giúp tống xuất sỏi ra khỏi ra bên ngoài đó là điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa ít xâm lấn, điều trị ngoại khoa mổ mở.
2.1 Các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu – Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa là phương pháp sử dụng thuốc do bác sĩ kê đơn sau quá trình thăm khám chẩn đoán chính xác tình trạng sỏi. Phương pháp này chỉ được áp dụng sau khi kết quả về tình trạng sỏi của bệnh nhân là nhỏ bề mặt nhẵn, có khả năng di chuyển được ra bên ngoài, đường tiết niệu thông thoáng không có đoạn hẹp, thận vẫn hoạt động ổn định, người bệnh chưa có biến chứng. Các loại thuốc bệnh nhân có thể được sử dụng là thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ trơn, thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh, thuốc lợi tiểu… Kết hợp với đó là những hướng dẫn bệnh nhân nên tuân thủ và thực hiện tại nhà để quá trình điều trị nội khoa sỏi tiết niệu đạt hiệu quả cao nhất, sỏi có thể được đào thải ra bên ngoài.
Một số lời khuyên cho người bệnh là nên uống nhiều nước – 40ml/1kg cân nặng. Không sử dụng các loại đồ uống có cồn, nước uống có gas trong thời gian điều trị để hạn chế việc giảm tác dụng của thuốc. Người bệnh nên sử dụng chế độ ăn nhiều rau xanh, ít muối, ít đạm động vật, thức ăn nhanh… Và đặc biệt cần luyện tập thể dục thể thao để thúc đẩy quá trình bài tiết của cơ thể đưa sỏi ra bên ngoài.
2.2 Điều trị sỏi tiết niệu bằng phương pháp ít xâm lấn
Điều trị ngoại khoa ít xâm lấn là phương pháp tán sỏi sử dụng kỹ thuật cao để làm vỡ sỏi lớn thành những mảnh vụn nhỏ và đưa chúng ra bên ngoài cơ thể mà không cần phẫu thuật, rạch mổ vết thương lớn hàng chục centimet.
– Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ: Là phương pháp hoàn toàn không mổ, gián tiếp loại bỏ sỏi ra ngoài cơ thể bằng cách sử dụng sóng điện từ chiếu từ bên ngoài da với vị trí sỏi. Với một áp lực lớn sỏi sẽ vỡ vụn, vụn sỏi sau đó chỉ khoảng 7-15 ngày là có thể di chuyển hoàn toàn ra bên ngoài. Người bệnh sạch sỏi mà không để lại bất kỳ vết thương, không chảy máu, không sẹo, không ảnh hưởng chức năng thận, ra viện trong ngày.
– Tán sỏi nội soi ngược dòng sử dụng ống soi cứng và ống soi mềm: Là phương pháp loại bỏ sỏi hoàn toàn qua đường tự nhiên của cơ thể. Ống nội soi và thiết bị tán sỏi được đưa vào từ lỗ tiểu đến niệu đạo, vào bàng quang, niệu quản và có thể lên xa hơn là thận đối với ống soi mềm. Sỏi sẽ được tán vỡ vụn bằng năng lượng laser thành những mảnh nhỏ và được hút gắp ra bên ngoài. Bệnh nhân ít xâm lấn, ít đau, sau khoảng 24-48h là có thể về nhà.
– Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ bằng laser: Chỉ với một vết rạch khoảng 5mm để tạo một đường hầm nhỏ từ ngoài da vào thận giúp đưa được máy nội soi và thiết bị tán sỏi tiếp cận được vị trí của sỏi. Khi máy nội soi đã được đưa vào đường hầm nhỏ phát hiện sỏi, năng lượng laser được phát ra để phá vỡ sỏi thành vụn và vụn sỏi sẽ được gắp hút ra ngoài.
2.3 Các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu – Mổ mở lấy sỏi
Mổ mở là phương pháp cuối cùng bác sĩ sẽ sử dụng cho người bệnh khi sỏi có kích thước lớn, sỏi san hô, bệnh nhân không đáp ứng được những phương pháp điều trị ít xâm lấn. Phương pháp điều trị này hiện nay ít được sử dụng hơn. Tuy nhiên khi sỏi có kích thước quá lớn, sỏi đã gây ra những biến chứng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh bắt buộc phải sử dụng để đưa sỏi ra khỏi cơ thể.
Bệnh nhân mắc sỏi bàng quang kích thước lớn thực hiện mổ mở tại Thu Cúc TCI
3. Chỉ định phương pháp điều trị ít xâm lấn cho từng loại sỏi
– Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ: Áp dụng cho sỏi thận <1.5cm, sỏi niệu quản ⅓ trên sát bể thận và < 1cm. Bệnh nhân không có hẹp đường tiết niệu, thận đảm bảo vẫn còn chức năng, không có tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
– Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ: Áp dụng cho sỏi thận > 1.5cm, sỏi niệu quản ⅓ trên và > 1.5cm. Bệnh nhân không có chống chỉ định về gây mê hồi sức, không có tình trạng rối loạn đông máu và các mạch máu bất thường ở thận…
– Tán sỏi nội soi ngược dòng ống mềm bằng laser: Áp dụng cho sỏi thận <2.5 cm, bệnh nhân không có tình trạng hẹp, gấp khúc đường niệu đoạn dưới sỏi, không có nhiễm khuẩn đường tiết niệu…
– Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser: Áp dụng với sỏi niệu quản ⅓ dưới và ⅓ giữa, sỏi bàng quang, sỏi niệu đạo. Và bệnh nhân cũng yêu cầu không có tình trạng hẹp, gấp khúc, dị dạng đường tiết niệu đoạn dưới sỏi, không có nhiễm khuẩn đường tiết niệu…
Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống mềm laser thực hiện qua đường tự nhiên, không rạch mổ, không để lại sẹo
4. Kết luận
Điều trị sỏi tiết niệu là sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, sỏi niệu đạo bằng phương pháp cụ thể nào người bệnh sẽ được chỉ định sau khi thực hiện quá trình thăm khám xác định chính xác tình trạng sỏi. Khi gặp các dấu hiệu nghi ngờ bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện uy tín để thăm khám, xử lý sớm sỏi nếu có. Lúc này bạn có thể dễ dàng tiếp cận với các phương pháp tán sỏi nhẹ nhàng, hiệu quả sạch sỏi nhanh, không tổn hại sức khỏe. Tránh trường hợp tích sỏi lâu năm phải sử dụng tác động dao kéo mới có thể loại sạch sỏi.
