Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư phổ biến trong nhóm ung thư đường tiêu hóa. Nhờ sự tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại, nhiều phương pháp điều trị ung thư đại tràng đã được áp dụng nhằm kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Trong đó, phẫu thuật vẫn là phương pháp chủ lực và đóng vai trò quyết định trong việc loại bỏ khối u cũng như ngăn ngừa di căn. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể tiến hành phẫu thuật ngay. Vậy khi nào cần thực hiện phẫu thuật, và sau mổ cần lưu ý những gì để phục hồi tốt nhất? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Phẫu thuật trong điều trị ung thư đại tràng được áp dụng khi nào?

Phẫu thuật đóng vai trò then chốt trong chiến lược điều trị ung thư đại tràng, đặc biệt là ở những giai đoạn đầu và giữa, khi khối u chưa lan rộng ra ngoài thành đại tràng hoặc chưa di căn xa. Tuy nhiên, việc chỉ định phẫu thuật cần dựa trên đánh giá toàn diện từ bác sĩ chuyên khoa, bao gồm vị trí khối u, mức độ xâm lấn, sức khỏe tổng thể và bệnh lý nền của người bệnh.

Chỉ định thực hiện phẫu thuật K đại tràng cần dựa trên đánh giá toàn diện từ bác sĩ chuyên khoa cho từng tình trạng bệnh cụ thể

1.1 Phẫu thuật thường được chỉ định ở giai đoạn sớm

Ở giai đoạn sớm (giai đoạn I và II), khi khối u còn khu trú trong lớp niêm mạc và lớp cơ của đại tràng, việc phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột chứa khối u mang lại tiên lượng rất khả quan. Tỷ lệ sống sau 5 năm của người bệnh có thể đạt trên 90% nếu không có di căn hạch. Đây là lý do tại sao phát hiện bệnh sớm và can thiệp kịp thời lại mang ý nghĩa quan trọng trong quá trình điều trị ung thư đại tràng.

Ngoài ra, ở một số trường hợp giai đoạn III – khi ung thư đã lan tới các hạch bạch huyết vùng lân cận nhưng chưa có di căn xa – phẫu thuật vẫn đóng vai trò trung tâm. Trong các ca này, phẫu thuật thường được kết hợp với hóa trị bổ trợ sau mổ nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại.

1.2 Phẫu thuật có thể là biện pháp tạm thời ở giai đoạn muộn

Ở giai đoạn IV, khi ung thư đã di căn đến gan, phổi hoặc các cơ quan xa, phẫu thuật không còn mang tính triệt căn nhưng vẫn được xem xét nhằm giảm triệu chứng như tắc ruột, chảy máu đường tiêu hóa, hoặc đau đớn dữ dội do khối u chèn ép. Đây gọi là phẫu thuật giảm nhẹ (palliative surgery), giúp cải thiện chất lượng sống thay vì mục tiêu chữa khỏi hoàn toàn.

Ngoài ra, trong một số trường hợp chọn lọc, nếu di căn chỉ khu trú tại gan hoặc phổi và có thể cắt bỏ được, người bệnh vẫn có thể được chỉ định phẫu thuật cả khối u nguyên phát và các ổ di căn, sau đó tiếp tục điều trị hóa trị tích cực. Những phác đồ phối hợp như vậy đang mở ra hy vọng mới cho việc điều trị ung thư đại tràng ở giai đoạn tiến xa.

2. Các phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh ung thư đại tràng phổ biến hiện nay

Tùy thuộc vào vị trí khối u trong đại tràng (manh tràng, đại tràng ngang, đại tràng xuống, đại tràng sigma…), bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp mổ phù hợp. Việc lựa chọn giữa mổ mở hay mổ nội soi cũng cần cân nhắc nhiều yếu tố như kích thước khối u, khả năng xâm lấn, kinh nghiệm của bác sĩ và trang thiết bị y tế.

2.1 Phẫu thuật nội soi điều trị bệnh ung thư đại tràng: Ít xâm lấn, hồi phục nhanh

Phẫu thuật nội soi là lựa chọn ưu tiên cho các trường hợp khối u nhỏ, chưa lan rộng, bệnh nhân có thể trạng tốt và không có chống chỉ định gây mê. Thông qua các vết rạch nhỏ trên thành bụng, bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên biệt để cắt bỏ đoạn đại tràng chứa khối u, sau đó nối hai đầu ruột lại với nhau.

Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là giảm đau sau mổ, giảm nguy cơ nhiễm trùng, thời gian nằm viện ngắn và phục hồi nhanh hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy phẫu thuật nội soi có hiệu quả tương đương với mổ mở trong việc kiểm soát ung thư ở giai đoạn đầu, đồng thời mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.

Phẫu thuật nội soi

2.2 Phẫu thuật mổ mở điều trị ung thư đại tràng: Áp dụng trong trường hợp phức tạp

Khi khối u đã lan rộng, xâm lấn vào các cơ quan lân cận hoặc có di căn phức tạp, phẫu thuật mổ mở là lựa chọn cần thiết để đảm bảo loại bỏ triệt để tổ chức ung thư. Bác sĩ có thể cần kết hợp nhiều kỹ thuật như nạo vét hạch, lấy bỏ khối di căn, hoặc tạo hậu môn nhân tạo tạm thời (hoặc vĩnh viễn) nếu đoạn ruột còn lại không thể nối được.

Mặc dù thời gian hồi phục sau mổ mở lâu hơn và có nguy cơ biến chứng cao hơn, nhưng đây vẫn là phương pháp thiết yếu trong các ca bệnh khó, góp phần nâng cao hiệu quả chung của quá trình điều trị bệnh ung thư đại tràng.

3. Chăm sóc sau phẫu thuật: Yếu tố quan trọng quyết định kết quả điều trị

Không chỉ là giai đoạn hậu phẫu, quá trình chăm sóc sau mổ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe và ngăn ngừa tái phát bệnh. Người bệnh cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh để hỗ trợ tối đa cho quá trình điều trị tiếp theo.

3.1 Theo dõi biến chứng sau mổ và tái khám đúng hẹn

Ngay sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp một số biến chứng như rò ruột, nhiễm trùng vết mổ, chảy máu hoặc tắc ruột do dính. Do đó, trong thời gian nằm viện, bệnh nhân cần được theo dõi sát về dấu hiệu sốt, đau bụng kéo dài, chướng bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy bất thường.

Sau khi xuất viện, việc tái khám định kỳ giúp phát hiện sớm dấu hiệu tái phát hoặc di căn. Trong một số trường hợp, người bệnh cần làm thêm xét nghiệm CEA (chất chỉ điểm ung thư), nội soi đại tràng, chụp CT để đánh giá tình trạng ổ bụng. Việc tuân thủ lịch tái khám là điều kiện tiên quyết để đạt hiệu quả lâu dài trong quá trình điều trị ung thư đại tràng.

Tái khám đúng lịch hẹn theo chỉ định của bác sĩ để được kiểm soát, theo dõi tình trạng sức khỏe sát sao

3.2 Dinh dưỡng và tinh thần: Hai yếu tố hỗ trợ phục hồi hiệu quả

Sau mổ, hệ tiêu hóa cần thời gian để thích nghi trở lại, do đó chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt. Người bệnh nên bắt đầu với thức ăn lỏng, dễ tiêu, sau đó tăng dần độ đặc và lượng thức ăn theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng. Những thực phẩm giàu đạm, vitamin và chất xơ hòa tan nên được ưu tiên để hỗ trợ làm lành mô và tăng sức đề kháng.

Bên cạnh đó, yếu tố tinh thần cũng ảnh hưởng lớn đến tốc độ hồi phục. Tâm lý lo lắng, căng thẳng kéo dài có thể làm suy giảm miễn dịch và tăng nguy cơ tái phát. Việc duy trì tinh thần lạc quan, tham gia các hoạt động nhẹ nhàng, kết hợp thiền hoặc yoga nếu được phép… đều mang lại lợi ích tích cực cho quá trình điều trị bệnh lý ác tính ung thư đại tràng nói chung.

Phẫu thuật là phương pháp chủ lực trong điều trị ung thư đại tràng, đặc biệt ở giai đoạn sớm và trung gian. Với sự phát triển của y học hiện đại, các kỹ thuật mổ ngày càng ít xâm lấn, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ, bệnh nhân và người thân trong suốt quá trình điều trị, bao gồm cả giai đoạn hậu phẫu.