Đau bụng là một trong những triệu chứng phổ biến mà hầu như ai cũng từng gặp phải trong đời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng vị trí, tính chất và diễn tiến của cơn đau bụng có thể phản ánh những vấn đề rất khác nhau bên trong cơ thể. Trong đó, đau bụng do thận ứ nước là một tình trạng nghiêm trọng, dễ bị nhầm lẫn với đau bụng do rối loạn tiêu hóa thông thường. Sự nhầm lẫn này có thể khiến người bệnh chậm trễ trong việc phát hiện và điều trị bệnh lý tiết niệu nguy hiểm, dẫn đến tổn thương thận không hồi phục. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa hai dạng đau bụng này để kịp thời phát hiện và xử lý đúng hướng.

1. Tổng quan về đau bụng do ứ nước thận và đau bụng tiêu hóa

1.1 Đau bụng do thận ứ nước là gì?

Đau bụng do thận ứ nước là tình trạng đau phát sinh khi nước tiểu bị ứ đọng trong thận do tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng này là do hẹp niệu quản, sỏi niệu quản, u chèn ép hoặc dị tật đường tiết niệu. Khi nước tiểu không được dẫn lưu bình thường, thận sẽ dần bị căng phồng, gây áp lực lên mô thận và vùng xung quanh, từ đó kích thích cảm giác đau.

Điều đặc biệt ở loại đau này là nó không chỉ khu trú tại vùng bụng mà còn lan sang lưng hoặc hông bên tương ứng với thận bị ứ nước. Đau có thể xuất hiện từng cơn hoặc kéo dài âm ỉ, tăng lên khi người bệnh uống nhiều nước hoặc vận động mạnh. Ngoài đau bụng, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng kèm theo như sốt, buồn nôn, tiểu buốt, tiểu ít hoặc tiểu ra máu.

Thận ứ nước gây đau bụng không chỉ khu trú tại vùng bụng mà còn lan sang lưng hoặc hông bên tương ứng với thận bị ứ nước

1.2 Đau bụng do tiêu hóa là gì?

Đau bụng do rối loạn tiêu hóa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như ăn uống không điều độ, ngộ độc thực phẩm, hội chứng ruột kích thích hoặc các bệnh lý như viêm dạ dày, loét tá tràng, viêm đại tràng. Cơn đau thường có tính chất co thắt hoặc âm ỉ, khu trú ở vùng bụng trên (đối với bệnh lý dạ dày) hoặc bụng dưới (trong trường hợp viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa).

Khác với đau bụng do ứ nước thận, đau bụng tiêu hóa thường đi kèm các biểu hiện như đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, táo bón, ợ hơi, ợ chua hoặc cảm giác ăn không tiêu. Các triệu chứng này thường có mối liên hệ trực tiếp với bữa ăn và cải thiện sau khi đi tiêu hoặc dùng thuốc tiêu hóa.

2. So sánh triệu chứng giữa đau bụng do thận ứ nước và đau bụng tiêu hóa

2.1 Vị trí và tính chất cơn đau bụng do thận ứ nước và đau bụng tiêu hóa

Một trong những điểm quan trọng để phân biệt hai loại đau bụng này chính là vị trí và đặc điểm cơn đau. Đau bụng do thận ứ nước thường bắt đầu từ vùng hông lưng một bên, sau đó lan ra vùng bụng dưới hoặc quanh rốn. Cảm giác đau có thể âm ỉ, kéo dài, hoặc từng cơn dữ dội như co thắt, nhất là khi ứ nước nhiều và gây căng giãn thận. Người bệnh thường cảm thấy cơn đau sâu, kèm theo cảm giác nặng vùng hông, không giống với kiểu đau co thắt bề mặt trong đau bụng ở hệ tiêu hóa.

Ngược lại, đau bụng tiêu hóa thường khu trú rõ ràng hơn, như đau vùng thượng vị trong viêm dạ dày hoặc đau vùng hố chậu trái trong viêm đại tràng. Tính chất đau thường nhẹ, âm ỉ hoặc co thắt và có mối liên hệ chặt chẽ với thời điểm ăn uống. Khi người bệnh ăn quá no, ăn thực phẩm lạ, cơn đau sẽ xuất hiện hoặc tăng lên. Việc đi ngoài có thể giúp giảm đau – điều này không đúng với đau bụng do ứ nước thận.

2.2 Triệu chứng đi kèm

Đau bụng do tình trạng thận ứ nước thường không đi một mình mà kèm theo các dấu hiệu liên quan đến đường tiết niệu. Người bệnh có thể bị tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu hoặc có máu. Trong những trường hợp ứ nước nặng, có thể xảy ra tình trạng sốt cao, ớn lạnh – dấu hiệu của nhiễm trùng tiết niệu hoặc viêm đài bể thận cấp. Ngoài ra, cảm giác buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn cũng xuất hiện do chức năng lọc thải của thận bị ảnh hưởng.

Đối với đau bụng tiêu hóa, các triệu chứng kèm theo sẽ thiên về rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn sau ăn. Nếu là viêm loét dạ dày, người bệnh có thể bị ợ hơi, ợ chua hoặc nóng rát vùng thượng vị. Các triệu chứng này thường cải thiện sau khi dùng thuốc giảm tiết acid hoặc điều chỉnh chế độ ăn uống.

Đau bụng do ứ nước thận có đi kèm vấn đề tiểu tiện

3. Khi nào cần nghi ngờ đau bụng do tình trạng thận ứ nước?

3.1 Cơn đau kéo dài, đau lệch một bên, không cải thiện khi đi tiêu

Nếu bạn cảm thấy đau bụng kéo dài không rõ nguyên nhân, đặc biệt là đau lệch một bên vùng bụng hoặc hông lưng, cơn đau không cải thiện sau khi đi ngoài hoặc uống thuốc tiêu hóa, thì đó có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của đau bụng do thận ứ nước. Đặc biệt, nếu bạn từng có tiền sử sỏi thận, nhiễm trùng tiết niệu hoặc dị tật đường niệu, cần cảnh giác cao độ vì đây là các yếu tố nguy cơ chính gây ra tình trạng ứ nước thận.

Việc trì hoãn khám chuyên khoa có thể khiến tình trạng ứ nước tiếp tục tiến triển, gây hủy hoại cấu trúc nhu mô thận, giảm chức năng lọc máu và thải độc. Nếu để quá lâu, người bệnh có thể mất hoàn toàn chức năng thận bên bị ứ, phải cắt bỏ thận hoặc thậm chí lọc máu nếu cả hai thận đều ảnh hưởng.

Khi cơn đau kéo dài và đau lệch một bên, người bệnh nên đi thăm khám kiểm tra sớm

3.2 Xuất hiện bất thường trong tiểu tiện

Các bất thường về tiểu tiện là “manh mối” quan trọng giúp phân biệt đau bụng do tình trạng thận ứ nước với đau bụng tiêu hóa. Nếu bạn thấy mình đi tiểu ít hơn bình thường, có cảm giác buốt, rát, nước tiểu đục hoặc có lẫn máu, thì đây là những dấu hiệu rõ ràng của bệnh lý đường tiết niệu. Trong khi đó, đau bụng tiêu hóa hiếm khi đi kèm rối loạn tiểu tiện.

Ngoài ra, khi đau bụng xuất hiện đồng thời với sốt, cảm giác buồn nôn, nôn, sưng tấy ở vùng hông lưng hoặc sờ thấy một khối u vùng bụng – khả năng cao thận đang bị ứ nước nghiêm trọng. Trong trường hợp này, người bệnh cần được siêu âm ổ bụng, chụp CT hoặc chụp cản quang hệ tiết niệu để xác định rõ mức độ tắc nghẽn và có hướng điều trị kịp thời.

Phân biệt đau bụng do thận ứ nước với đau bụng tiêu hóa là điều không dễ, đặc biệt trong giai đoạn đầu khi các triệu chứng còn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, nếu chú ý đến vị trí đau, đặc điểm cơn đau và các triệu chứng kèm theo, người bệnh hoàn toàn có thể nhận biết được dấu hiệu cảnh báo từ hệ tiết niệu. Thay vì tự ý điều trị như với đau bụng thông thường, người bệnh nên đến khám tại các cơ sở chuyên khoa tiết niệu để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Nhận diện đúng bệnh, điều trị sớm chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe thận và phòng tránh biến chứng nghiêm trọng về sau.