Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp, cần đặc biệt lưu tâm nếu không muốn biến chứng. Bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ. Chính vì vậy, trên hành trình nuôi dưỡng trẻ, thông tin về bệnh ho gà ở trẻ là kiến thức bố mẹ không thể không có.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
1.1. Nguyên nhân bệnh ho gà ở trẻ
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới mỗi năm có khoảng 30 – 50 triệu người mắc ho gà. Trong đó, khoảng 300.000 người tử vong, đa số là trẻ em dưới 1 tuổi, ở các nước chậm phát triển.
Nguyên nhân phát sinh ho gà là trực khuẩn gram âm Bordetella. pertussis. Đây là loại trực khuẩn chỉ có thể được tìm thấy ở người cũng như chỉ có thể gây bệnh cho người. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta đã định danh được tất cả 8 thể Bordetella. pertussis. trong đó, 3 thể: B. parapertussis, B. bronchiseptica, và B. holmesii là 3 thể có khả năng gây các bệnh đường hô hấp.
Trực khuẩn gram âm Bordetella. pertussis là nguyên nhân phát sinh ho gà
Khi trực khuẩn Bordetella. pertussis xâm nhập đường hô hấp trên, chúng khu trú và phát triển ở lông mao biểu mô trụ của thanh quản, khí quản. Tại đó, vi khuẩn tiết ra một loại độc tố có tên là Pertussis toxin – đây là protein độc lực chính đóng vai trò gây bệnh ho gà.
1.2. Yếu tố nguy cơ bệnh ho gà ở trẻ
Có 4 nhóm trẻ dễ mắc ho gà hơn bình thường, đó là: Nhóm những trẻ chưa chủng ngừa vắc xin đầy đủ. Nhóm những trẻ thừa cân, béo phí. Nhóm những trẻ mắc hen phế quản, COPD. Và nhóm trẻ nữ.
2. Triệu chứng bệnh ho gà ở trẻ
Sự phát triển của ho gà bao gồm 4 giai đoạn: Giai đoạn ủ bệnh (kéo dài 9 – 10 ngày, đôi khi có thể kéo dài đến 20 ngày); giai đoạn khởi phát hay còn gọi là giai đoạn viêm long đường hô hấp (kéo dài 7 – 14 ngày); giai đoạn toàn phát (kéo dài 7 – 42 ngày, một số trường hợp kéo dài 70 ngày) và giai đoạn lui bệnh. Ngoài giai đoạn ủ bệnh, ho gà không biểu hiện rõ ràng; ở mỗi giai đoạn còn lại, biểu hiện ho gà phân biệt như sau:
– Giai đoạn khởi phát: Ho gà có triệu chứng tương tự triệu chứng các bệnh lý viêm đường hô hấp phổ biến khác, như: Sốt, chảy mũi, hắt hơi, ho húng hắng, ở cuối giai đoạn, ho chuyển thành cơn.
– Giai đoạn toàn phát: Ở giai đoạn này, trẻ ho rũ rượi. Mỗi cơn ho của trẻ bao gồm 15 – 20 tiếng liên tiếp với những tiếng đầu mạnh và những tiếng sau yếu dần. Trong cơn ho, trẻ chảy nước mắt, nước mũi, ngưng thở, mặt đỏ hoặc tím, nổi tĩnh mạch cổ. Cuối cơn ho, trẻ thở rít như tiếng gà và khạc đờm, đờm trẻ trong và dính. Mỗi ngày trong 2 tuần đầu, trẻ ho 15 cơn. Tần suất này giảm dần trong các tuần sau của giai đoạn toàn phát.
Trẻ bị ho gà thường ho rũ rượi thành cơn
– Giai đoạn lui bệnh: Mọi triệu chứng ho gà giai đoạn khởi và toàn phát thuyên giảm và biến mất.
3. Biến chứng
Nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị nghiêm túc, khả năng ho gà biến chứng là hoàn toàn có. Về các biến chứng ho gà, chúng ta có thể kể đến một vài biến chứng tiêu biểu như sau;
– Viêm phổi, viêm phế quản: Đây là biến chứng phổ biến nhất của ho gà. Biến chứng này thường phát sinh ở trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng, trẻ miễn dịch kém hoặc suy giảm. Nếu có, viêm phổi và viêm phế quản thường xuất hiện từ tuần thứ 2 của giai đoạn toàn phát ho gà, với các triệu chứng là sốt cao, thở khó, mặt tím tái,…
– Suy hô hấp: Khi bị suy hô hấp do ho gà, trẻ nổi tĩnh mạch cổ, huyết áp tăng, mạch tăng, phù nề mặt và chi dưới,…
– Tổn thương thần kinh do thiếu Oxy trong quá trình suy hô hấp: Biểu hiện bằng các triệu chứng: Sốt cao đột ngột, môi tím, da tái, chân tay lạnh, co giật khu trú hoặc co giật toàn thân,…, biến chứng này có thể xuất hiện ngay trong tuần đầu tiên của giai đoạn toàn phát.
– Các biến chứng phổ biến khác, như: Tràn khí màng phổi, thoát vị trực tràng, sa trực tràng, viêm não, viêm màng não,..
4. Chẩn đoán và điều trị
4.1. Chẩn đoán
– Chẩn đoán lâm sàng: Nếu sở hữu những yếu tố sau, trên lâm sàng, trẻ được xác định là có ho gà: Thứ nhất: Trẻ thăm khám trong thời gian và địa điểm dịch tễ bùng phát ho gà. Thứ hai: Trẻ tiếp xúc gần bệnh nhân ho gà đã xác định. Thứ ba: Trẻ có triệu chứng ho gà.
– Chẩn đoán cận lâm sàng: Trên cận lâm sàng, trẻ được xác định là có ho gà nếu ít nhất một xét nghiệm (nuôi cấy, xét nghiệm PCR, huyết thanh học,…) của trẻ dương tính với ho gà, bao gồm cả những trẻ có kết quả xét nghiệm không đồng nhất. Ví dụ như những trẻ: Nuôi cấy dương tính và PCR âm tính, nuôi cấy âm tính và PCR dương tính,….
Để chẩn đoán xác định bệnh ho gà, trẻ cần được xét nghiệm máu
4.2. Điều trị
Để điều trị bệnh ho gà ở trẻ, trẻ luôn luôn phải điều trị song song nguyên nhân và triệu chứng. Trong đó:
– Điều trị nguyên nhân: Chuyên gia có thể sẽ chỉ định kháng sinh đồ như sau để điều trị nguyên nhân ho gà cho trẻ: 5 ngày uống Azithromycin (ngày 1 500 mg, ngày 2 đến ngày 5 250 mg) hoặc 7 ngày uống Clarithromycin 500 mg, mỗi ngày uống 2 lần hoặc 14 ngày uống Trimethoprim – Sulfamethoxazole 960mg (TMP – SMX), mỗi ngày uống 2 lần.
– Điều trị triệu chứng: Điều trị triệu chứng ở đây là điều trị những cơn ho kịch phát – nguyên nhân chính gây biến chứng. Để điều trị chúng, chuyên gia có thể sẽ chỉ định trẻ sử dụng Dextromethorphan
Phía trên là toàn bộ thông tin về bệnh ho gà ở trẻ mà bố mẹ nhất định phải biết để phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời, tránh biến chứng gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe của trẻ. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp chi tiết, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
