Tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh thường xuất hiện vào mùa hè và mùa thu, gây ra nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ, từ nguyên nhân, triệu chứng, cho đến cách phòng tránh và điều trị bệnh này.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ gây ra do đâu?
1.1. Virus
Bệnh tay chân miệng do các loại vi rút thuộc họ Enterovirus gây ra, phổ biến nhất là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Vi rút Enterovirus có thể tồn tại trong môi trường bên ngoài và dễ dàng lây lan từ người sang người qua nhiều con đường khác nhau.
– Coxsackievirus A16: Đây là loại virus thường gặp nhất và gây ra các triệu chứng nhẹ hơn. Trẻ em nhiễm Coxsackievirus A16 thường chỉ cần điều trị tại nhà và hồi phục sau vài ngày đến một tuần.
– Enterovirus 71 (EV71): Loại vi rút này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm màng não, viêm cơ tim, và viêm phổi. Trẻ em nhiễm EV71 cần được theo dõi cẩn thận và có thể phải nhập viện để điều trị.
Virus là nguyên nhân gây nên bệnh tay chân miệng cho trẻ nhỏ dưới 5 tuổi.
1.2. Điều kiện lây nhiễm
Vi rút gây bệnh tay chân miệng lây lan qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch mũi, dịch họng, hoặc phân của người bệnh. Những điều kiện dễ lây nhiễm bao gồm:
– Trường học: Những nơi tập trung đông trẻ em như trường học, nhà trẻ là môi trường lý tưởng để vi rút lây lan.
– Điều kiện vệ sinh kém: Việc không rửa tay thường xuyên, không vệ sinh đồ chơi và các vật dụng cá nhân có thể tạo điều kiện cho vi rút lây lan nhanh chóng.
2. Triệu chứng
2.1 Triệu chứng ban đầu của bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ
Triệu chứng ban đầu của bệnh tay chân miệng thường bao gồm sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng và chán ăn. Trẻ em khi mới nhiễm bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi và khó chịu, không muốn tham gia vào các hoạt động thường ngày. Sốt nhẹ thường xuất hiện trong vài ngày đầu, với nhiệt độ dao động từ 37,5°C đến 38,5°C. Đau họng là một triệu chứng phổ biến, khiến trẻ cảm thấy khó chịu khi nuốt và nói chuyện. Tình trạng chán ăn cũng thường gặp, làm cho trẻ không muốn ăn uống như bình thường.
2.1. Triệu chứng đặc trưng khi phát hiện bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ
Sau 1-2 ngày kể từ khi xuất hiện các triệu chứng ban đầu, các dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng bắt đầu rõ ràng hơn. Trẻ sẽ phát ban và xuất hiện các nốt mụn nước nhỏ ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và khu vực quanh miệng.
Triệu chứng đặc trưng của bệnh tay chân miệng là những nốt ban ở 3 khu vực này.
Những nốt mụn này không chỉ gây ngứa mà còn đau rát, làm cho trẻ cảm thấy khó chịu và thường xuyên gãi. Các nốt mụn nước thường có kích thước nhỏ, chứa dịch trong suốt và có thể vỡ ra, tạo thành các vết loét.
Ngoài ra, trẻ cũng có thể xuất hiện các vết loét nhỏ trong miệng, gây đau đớn và khó khăn trong việc ăn uống. Những vết loét này thường nằm trên niêm mạc miệng, lưỡi, lợi và bên trong má, làm cho trẻ cảm thấy rất đau khi ăn uống hoặc nói chuyện.
2.2.Biến chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ
Mặc dù phần lớn các trường hợp tay chân miệng là nhẹ và có thể tự khỏi, nhưng một số trường hợp có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Trẻ có thể bị viêm màng não do vi rút, biểu hiện qua các triệu chứng như đau đầu dữ dội, sốt cao, cổ cứng và co giật.
Viêm cơ tim là một biến chứng khác, khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó thở và nhịp tim không đều. Ngoài ra, trẻ cũng có thể bị viêm phổi, gây ra các triệu chứng như ho, khó thở và đau ngực. Những biến chứng này thường liên quan đến Enterovirus 71 và cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh những hậu quả nghiêm trọng.
3. Cách điều trị bệnh
3.1. Điều trị tại nhà
Phần lớn các trường hợp tay chân miệng không cần nhập viện và có thể được điều trị tại nhà bằng cách giảm đau và hạ sốt cho trẻ. Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ là cần thiết để giảm bớt khó chịu. Tuy nhiên, phụ huynh cần chú ý không tự ý cho trẻ sử dụng aspirin vì thuốc này có thể gây ra hội chứng Reye, một tình trạng tuy hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng
Chăm sóc các vết loét cũng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Trẻ cần được uống nhiều nước để tránh mất nước, đồng thời nên ăn thức ăn mềm và mát để giảm đau khi nuốt. Tránh các đồ ăn cay nóng, chua và mặn vì có thể làm tình trạng loét miệng trầm trọng hơn.
Bệnh có thể điều trị tại nhà nhưng vẫn cần đến thăm khám tại bác sĩ.
Duy trì vệ sinh cá nhân cũng là yếu tố rất quan trọng. Cha mẹ nên rửa tay cho trẻ thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi thay tã, đi vệ sinh, và trước khi ăn. Đồ chơi và các vật dụng cá nhân của trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày.
3.2. Khi nào cần đến bác sĩ?
Nếu trẻ có các triệu chứng nghiêm trọng hơn như sốt cao kéo dài, nôn mửa, co giật, khó thở, hoặc liệt cơ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, dịch não tủy để xác định chính xác loại vi rút gây bệnh và có phương án điều trị phù hợp. Điều này đặc biệt quan trọng vì những biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não, viêm cơ tim và viêm phổi có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ nếu không được điều trị kịp thời.
Điều trị tay chân miệng cần sự kiên nhẫn và chăm sóc kỹ lưỡng từ phía cha mẹ. Hiểu rõ về các triệu chứng và biết cách xử lý đúng cách sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả nếu được chăm sóc đúng cách. Việc nắm vững nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp các bậc cha mẹ yên tâm hơn khi chăm sóc sức khỏe cho con cái. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Việc phòng ngừa và điều trị kịp thời không chỉ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục mà còn ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.
