U tuyến giáp là một tình trạng ngày càng phổ biến, đặc biệt ở nữ giới. Trong số các dạng u tuyến giáp, u lành tính chiếm tỷ lệ cao hơn nhiều so với ác tính, tuy nhiên không vì thế mà người bệnh có thể chủ quan. Điều đáng nói là dấu hiệu u tuyến giáp lành tính ở nữ giới thường mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn nội tiết thường gặp như thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, tiền mãn kinh hay thậm chí chỉ là mệt mỏi thông thường. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một cách có hệ thống về các dấu hiệu u lành tính tuyến giáp  ở nữ giới, lý do vì sao chúng dễ bị đánh đồng với rối loạn nội tiết, và cách phân biệt để chủ động thăm khám, điều trị hiệu quả từ sớm.

1. U tuyến giáp lành tính là gì và vì sao nữ giới dễ mắc hơn?

1.1 Cấu trúc và vai trò của tuyến giáp đối với cơ thể nữ giới

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nhỏ hình bướm nằm ở phía trước cổ, có vai trò sản xuất hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) – hai hormone thiết yếu giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất, thân nhiệt, nhịp tim và nhiều chức năng sống khác. Đối với nữ giới, tuyến giáp còn có sự tương tác chặt chẽ với hệ nội tiết sinh sản. Vì vậy, bất kỳ sự bất thường nào ở tuyến giáp, kể cả u lành tính, đều có thể ảnh hưởng đến tâm sinh lý và sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Khi tuyến giáp hình thành khối u, dù lành tính hay ác tính, đều khiến mô tuyến bị thay đổi về cấu trúc và chức năng. Dấu hiệu u tuyến giáp lành tính có thể nhẹ nhàng, không rõ ràng, đặc biệt ở nữ giới vốn có nhiều biến động nội tiết theo từng giai đoạn cuộc sống như dậy thì, thai kỳ, tiền mãn kinh.

1.2 Vì sao phụ nữ dễ xuất hiện u tuyến giáp lành tính?

Theo nhiều nghiên cứu y học, tỷ lệ nữ giới bị u tuyến giáp lành tính cao gấp 4-5 lần so với nam giới. Nguyên nhân được cho là do sự dao động nội tiết tố estrogen và progesterone ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào tuyến giáp. Những thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt, thai nghén hay mãn kinh đều có thể là yếu tố kích thích sự phát triển các nốt u ở tuyến giáp. Ngoài ra, yếu tố di truyền, tiếp xúc với tia phóng xạ, chế độ ăn thiếu iod cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện khối u.

Tuy là u lành tính, song nếu không phát hiện và theo dõi định kỳ, khối u có thể to lên, gây chèn ép, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và trong một số ít trường hợp, có thể tiến triển thành u ác.

Thăm khám định kỳ là cách giúp phát hiện và theo dõi mức độ tiến triển của u giáp lành tính

2. Dấu hiệu u lành tính tuyến giáp dễ nhầm lẫn với rối loạn nội tiết

2.1 Mệt mỏi kéo dài – dấu hiệu không điển hình nhưng phổ biến của u tuyến giáp lành tính

Một trong những dấu hiệu u tuyến giáp lành tính thường bị bỏ qua nhất chính là cảm giác mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân. Người bệnh, đặc biệt là phụ nữ, có thể cảm thấy thiếu năng lượng, uể oải dù vẫn ăn uống, nghỉ ngơi điều độ. Nhiều người nhầm lẫn tình trạng này là do thiếu máu, áp lực công việc hay đơn giản là do thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt.

Tuy nhiên, chính sự mất cân bằng hormone tuyến giáp do khối u chèn ép hoặc rối loạn chức năng tuyến giáp là nguyên nhân khiến quá trình chuyển hóa năng lượng bị rối loạn, gây ra cảm giác mệt mỏi, dễ mất tập trung, thậm chí là trầm cảm nhẹ.

2.2 Thay đổi về giọng nói, khó nuốt – dấu hiệu vùng cổ dễ bị bỏ qua của u tuyến giáp lành tính

Một đặc điểm điển hình nhưng thường bị đánh giá thấp chính là thay đổi ở vùng cổ như giọng nói khàn nhẹ, cảm giác nuốt vướng, nuốt khó hoặc có cảm giác cổ họng luôn bị vướng cục. Đây là dấu hiệu u tuyến giáp lành tính do khối u phát triển làm chèn ép dây thanh âm hoặc thực quản.

Đặc biệt ở nữ giới, triệu chứng này đôi khi bị hiểu nhầm là viêm họng mạn tính, viêm amidan hay chỉ đơn giản là nói nhiều trong công việc (giáo viên, bán hàng…). Tuy nhiên, nếu các triệu chứng kéo dài và không đáp ứng với thuốc điều trị thông thường thì cần nghĩ tới nguyên nhân sâu xa hơn – có thể là u tuyến giáp.

Thay đổi về giọng nói, khó nuốt là những dấu hiệu chị em phụ nữ cần chú ý

3. Cách nhận biết và xử lý dấu hiệu u lành tuyến giáp ở giai đoạn sớm

3.1 Tự kiểm tra vùng cổ – bước đơn giản nhưng hiệu quả

Một cách đơn giản giúp phụ nữ nhận diện dấu hiệu u lành tuyến giáp là thường xuyên kiểm tra vùng cổ trước gương. Khi khối u phát triển đến một kích thước nhất định, vùng cổ phía dưới cằm có thể xuất hiện một khối gồ lên, di chuyển khi nuốt. Tuy nhiên, với các khối u nhỏ, việc quan sát thường khó khăn và cần đến thăm khám bằng siêu âm tuyến giáp để xác định chính xác.

Ngoài kiểm tra bằng mắt, người bệnh cũng nên lưu ý đến các cảm giác khó chịu tại vùng cổ như tức cổ, đau nhẹ khi nuốt, khó nuốt chất rắn, hoặc thậm chí cảm giác bị đè nặng khi nằm ngửa.

Tự kiểm tra vùng cổ theo hướng dẫn

3.2 Thăm khám chuyên khoa nội tiết – chìa khóa chẩn đoán chính xác

Dù có hay không có triệu chứng rõ ràng, việc thăm khám định kỳ và siêu âm tuyến giáp là rất quan trọng đối với phụ nữ, đặc biệt là những người trong độ tuổi từ 35 trở lên hoặc có tiền sử gia đình bị bệnh tuyến giáp. Các xét nghiệm thường dùng bao gồm siêu âm, định lượng hormone tuyến giáp (TSH, FT3, FT4), chụp CT hoặc sinh thiết nếu nghi ngờ khối u có nguy cơ ác tính.

Khi được chẩn đoán là u tuyến giáp lành tính, bác sĩ sẽ theo dõi kích thước và chỉ định điều trị nếu u phát triển to, gây chèn ép hoặc ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp. Trong hầu hết các trường hợp, u lành có thể kiểm soát được mà không cần phẫu thuật, nếu được phát hiện kịp thời.

Dấu hiệu u tuyến giáp lành tính ở nữ giới không phải lúc nào cũng rõ ràng, và điều nguy hiểm là chúng thường bị hiểu nhầm với các biểu hiện của rối loạn nội tiết – một vấn đề phổ biến ở phụ nữ trong nhiều độ tuổi. Chính vì vậy, việc chủ động lắng nghe cơ thể, để ý đến những thay đổi dù nhỏ ở vùng cổ hay tình trạng sức khỏe chung là rất quan trọng để không bỏ qua “tiếng nói” từ tuyến giáp.