Bệnh viêm tuyến giáp tự miễn là một tình trạng phức tạp, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tuyến giáp, gây ra suy giáp hoặc cường giáp. Dưới đây là một số dấu hiệu và thông tin về các kháng thể tự miễn xuất hiện trong bệnh nhân tuyến giáp tự miễn.
Viêm tuyến giáp tự miễn
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân viêm tuyến giáp tự miễn là gì?
Viêm tuyến giáp tự miễn (Viêm giáp Hashimoto) là một loại bệnh giáp mạn tính do sự tự miễn của hệ thống miễn dịch, chủ yếu xuất hiện ở người trưởng thành.
1.1. Hệ miễn dịch tự miễn và kháng thể
Hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất các kháng thể, bao gồm Peroxidase đặc hiệu tuyến giáp (TPO), kháng thể chống thụ thể TSH (TSHR), và kháng thể chống thyroglobulin.
1.2. Tấn công và viêm tuyến giáp
– Kháng thể tự miễn tấn công tế bào của tuyến giáp, gây ra quá trình viêm nhiễm.
– Viêm nhiễm dẫn đến sự tổn thương và phá hủy tế bào tuyến giáp.
1.3. Phá hủy tế bào và suy giáp
– Theo thời gian, việc phá hủy tế bào tuyến giáp diễn ra liên tục và quá mức.
– Số lượng tế bào tuyến giáp giảm đi đáng kể, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone giáp.
– Suy giáp xảy ra khi không còn đủ tế bào tuyến giáp hoạt động để tạo ra lượng hormone giáp đủ cho cơ thể.
2. Yếu tố nguy cơ gây viêm tuyến giáp tự miễn
2.1. Tiền Sử Gia Đình
Nếu có tiền sử gia đình, đặc biệt là trong thế hệ cha mẹ hoặc ông bà trước đó mắc bệnh Hashimoto, nguy cơ mắc bệnh tăng lên đáng kể cho con cháu.
2.2. Giới Tính
– Phụ nữ có nguy cơ cao hơn gấp khoảng 10 lần so với nam giới.
– Điều này có thể liên quan đến yếu tố hormonal và có thể giải thích tại sao tỷ lệ nữ mắc bệnh Hashimoto cao hơn.
2.3. Tuổi Tác
Nguy cơ phát triển bệnh Hashimoto và các rối loạn tuyến giáp tăng lên khi người ta già đi.
2.4. Bệnh Tự Miễn Dịch Khác
Bệnh Hashimoto có thể xuất hiện cùng lúc với các tình trạng tự miễn dịch khác như bệnh Addison, bệnh Celiac, lupus, thiếu máu ác tính, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren, và tiểu đường type 1.
2.5. Yếu Tố Hormone
– Hormon nữ, đặc biệt là estrogen, có thể có vai trò trong việc tăng nguy cơ mắc bệnh Hashimoto.
– Sự biến động hormonal trong thời kỳ mang thai cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng của bệnh.
2.6. Tiểu Đường Type 1
– Người mắc tiểu đường type 1 có nguy cơ cao hơn về bệnh Hashimoto.
– Đây là một sự kết hợp của các rối loạn tự miễn dịch.
Người tiểu đường type 1 có nguy cơ mắc viêm tuyến giáp tự miễn
2.7. Môi Trường và Yếu Tố Dịch Chuyển
Các yếu tố môi trường như nhiễm độc tố, stress, và yếu tố dịch chuyển địa lý cũng có thể đóng vai trò trong việc kích thích bệnh Hashimoto.
3. Dấu hiệu viêm tuyến giáp tự miễn
3.1. Giai Đoạn Đầu: Cường Giáp, Bướu Cổ
3.1.1. Cường giáp
– Một số người ở giai đoạn đầu có thể trải qua cường giáp, với các triệu chứng như tăng năng lượng, hồi hộp, và giảm cân.
– Tuy nhiên, một số người không có triệu chứng rõ ràng.
3.1.2. Bướu cổ
– Tuyến giáp sẽ phình lên, gây ra cảm giác căng tức ở dưới cổ.
– Bướu cổ thường không đau nhưng có thể gây khó chịu khi nuốt.
3.2. Bước Chuyển Tiếp: Cường Giáp đến Suy Giáp
– Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến khi bệnh Hashimoto chuyển từ cường giáp sang suy giáp.
– Sự chậm chuyển hóa calo gây ra tình trạng tăng cân không lý do.
– Sự giảm chuyển động của ruột có thể dẫn đến táo bón.
– Da có thể trở nên khô và người bệnh cảm thấy nhạy cảm với nhiệt độ lạnh.
– Hormone giáp thấp có thể làm chậm nhịp tim.
– Cảm giác cứng khớp và đau cơ là một phần của triệu chứng suy giáp.
– Tóc trở nên khô, dễ gãy, và có thể mọc chậm hoặc rụng.
– Tâm lý của người bệnh có thể bị ảnh hưởng, gồm chán nản, khó tập trung, và trầm cảm.
– Mắt và mặt có thể sưng húp, tạo ra vẻ mặt phồng.
– Ở phụ nữ, bệnh Hashimoto có thể gây rối loạn kinh nguyệt và giảm ham muốn tình dục.
– Ở trẻ, suy giáp có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao.
4. Cách chẩn đoán viêm tuyến giáp Hashimoto
4.1. Xét nghiệm hormone kích thích tuyến giáp (TSH)
– TSH được sản xuất bởi tuyến yên để thúc đẩy tuyến giáp sản xuất hormone giáp.
– Nếu nồng độ TSH cao, có thể là dấu hiệu tuyến giáp không sản xuất đủ hormone T4, đặc điểm của suy giáp hoặc suy giáp cận lâm sàng.
4.2. Xét nghiệm T4 (Thyroxine)
– T4 là hormone chính của tuyến giáp.
– Nếu nồng độ T4 thấp, đó có thể là một biểu hiện của suy giáp.
Xét nghiệm T4 chẩn đoán bệnh
4.3. Xét nghiệm kháng thể kháng giáp
– Hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể giả mạo tấn công tuyến giáp, đặc biệt là kháng thể peroxidase tuyến giáp (TPO).
– Xác định mức độ kháng thể có thể giúp xác định liệu có sự tự miễn dịch đang xảy ra hay không.
4.4. Siêu âm tuyến giáp
– Siêu âm giúp tạo hình ảnh của tuyến giáp.
– Bạn có thể thấy bướu cổ (tăng kích thước của tuyến giáp) và đánh giá cấu trúc bên trong tuyến giáp.
– Mặc dù không là phương pháp khẳng định chẩn đoán, nhưng nó hỗ trợ trong quá trình đánh giá.
4.5. Xét nghiệm máu tổng hợp
– Xét nghiệm máu tổng hợp bao gồm việc kiểm tra các chỉ số máu như ESR (tốc độ trầy tốc) và CRP (chỉ số chẩn đoán viêm).
– Mức độ tăng của chúng có thể là dấu hiệu của quá trình viêm.
4.6. Xét nghiệm chức năng gan và thận
– Vì tuyến giáp chịu ảnh hưởng lớn từ gan và thận, xét nghiệm chức năng của chúng có thể cung cấp thông tin quan trọng.
5. Nguy cơ ung thư của bệnh viêm tuyến giáp tự miễn
5.1. Nghiên Cứu tại Anh
Nghiên cứu của Silva de Morais và đồng nghiệp năm 2019 tại một phòng khám tuyến giáp ở Anh đã mang lại những thông tin quan trọng về nguy cơ ung thư tuyến giáp ở người bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto. Dựa trên dữ liệu thu thập từ 9581 người bệnh trong giai đoạn từ năm 1995 đến 2017, kết quả cho thấy:
– Tỷ lệ ung thư nhân giáp ở người bệnh viêm giáp Hashimoto là 23,3%, trong khi người không bị viêm giáp Hashimoto chỉ có tỷ lệ là 15,9%.
– Những người có nhân tuyến giáp > 1cm và bị viêm giáp Hashimoto có nguy cơ ung thư nhân giáp cao hơn so với nhóm không mắc bệnh.
Phát hiện này làm nổi bật sự quan trọng của việc kiểm tra và theo dõi các nhân tuyến giáp, đặc biệt là ở những người có tiền sử viêm tuyến giáp Hashimoto.
5.2. Nghiên Cứu tại Đài Loan
Nghiên cứu tại Đài Loan do Y-K Chen và cộng sự thực hiện đã tập trung vào xác định nguy cơ mắc ung thư ở nhiều vùng khác nhau của cơ thể ở người bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto. Dựa trên thông tin từ 1521 người bệnh mới được chẩn đoán viêm giáp Hashimoto và 6084 người không mắc bệnh, nghiên cứu đưa ra các kết luận quan trọng:
– Người bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto có nguy cơ cao hơn về ung thư tuyến giáp và ung thư đại trực tràng so với nhóm không mắc bệnh.
Kết quả này làm tăng sự nhận thức về nguy cơ ung thư gia tăng ở những người mắc bệnh viêm tuyến giáp tự miễn và hỗ trợ cho việc theo dõi và chăm sóc chặt chẽ hơn của những người này.
