Nuốt vướng ở cổ họng là một triệu chứng phổ biến và gây ra nhiều phiền toái trong ăn uống, sinh hoạt, làm giảm chất lượng cuộc sống. Đây cũng là báo hiệu cho nhiều bệnh lý đằng sau, tuy nhiên muốn điều trị cần chẩn đoán chính xác bệnh lý đó là gì. Phương pháp đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM chính là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến rối loạn nuốt.
Menu xem nhanh:
1. Những bệnh lý nào có thể gây ra nuốt vướng ở cổ họng?
1.1. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nuốt vướng ở cổ họng. Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, nó có thể kích ứng niêm mạc, gây ra cảm giác nóng rát, khó nuốt, nuốt vướng và nghẹn ở cổ họng.
1.2. Rối loạn chức năng nuốt
Một số bệnh lý thần kinh hoặc cơ bắp gây ảnh hưởng đến các cơ quan tham gia vào quá trình nuốt như miệng, họng và thực quản.
1.3. Các rối loạn cơ
Viêm cơ vòng thực quản, cơ vòng ở đáy thực quản co thắt không đúng cách gây nuốt vướng, chứng Achalasia – mất khả năng co bóp của thực quản, làm thức ăn ứ đọng, chứng Dystonia thực quản – co thắt cơ thực quản không tự chủ, gây nuốt vướng, khó nuốt.
Nuốt vướng ở cổ họng là một triệu chứng phổ biến và gây ra nhiều phiền toái trong ăn uống, sinh hoạt, làm giảm chất lượng cuộc sống.
1.4. Bệnh lý về viêm
Viêm do virus hoặc vi khuẩn có thể gây sưng tấy và đau rát ở cổ họng, khiến việc nuốt trở nên khó khăn.
Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm của hai khối mô mềm nằm ở phía sau cổ họng. Khi amidan bị sưng to, chúng có thể cản trở đường nuốt, gây ra cảm giác vướng víu và khó chịu.
1.5. Khối u thực quản
Khối u lành tính hoặc ác tính trong thực quản có thể phát triển và chèn ép đường nuốt, gây ra cảm giác vướng víu, nghẹn và khó nuốt.
1.6. Dị vật trong cổ họng
Mắc nghẹn thức ăn hoặc các dị vật khác trong cổ họng có thể gây ra cảm giác vướng víu và nghẹn ngay lập tức.
1.7. Loạn cảm họng
Loạn cảm họng là tình trạng cảm giác vướng víu ở cổ họng mà không do bất kỳ nguyên nhân y tế nào gây ra. Nó có thể do căng thẳng, lo lắng hoặc các vấn đề tâm lý khác.
Các nguyên nhân khác: Một số bệnh lý khác cũng có thể gây nuốt vướng ở cổ họng, bao gồm:
– Viêm thanh quản
– Khô miệng
– Bệnh lý về tuyến giáp
2. Đo HRM trong chẩn đoán nguyên nhân nuốt vướng ở cổ họng
Ngoài những tình huống có thể nhận biết bằng khám lâm sàng như viêm họng, viêm amidan, phát hiện dị vật,.. thì các bệnh lý như GERD, rối loạn nuốt, các vấn đề về cơ thường khó để xác định chuẩn xác. Phương pháp đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) ra đời như một tiêu chuẩn vàng giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý liên quan đến rối loạn nuốt.
Phương pháp đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) tại Thu Cúc TCI
2.1. Giải thích HRM thực quản
Đo áp lực nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) là một xét nghiệm chẩn đoán tiên tiến sử dụng ống thông mỏng có gắn cảm biến để đo áp lực và chuyển động của thực quản. Xét nghiệm này đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chức năng vận động của thực quản, hỗ trợ chẩn đoán các rối loạn nuốt và các bệnh lý liên quan đến thực quản.
Quy trình thực hiện phương pháp này như sau: Bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 4 tiếng trước khi thực hiện xét nghiệm.
– Bác sĩ xịt thuốc tê vào mũi và họng để giảm cảm giác khó chịu.
– Đặt ống thông: Ống thông mỏng có gắn cảm biến được đưa qua mũi, xuống thực quản.
– Nuốt thử: Bệnh nhân được yêu cầu nuốt nước hoặc thức ăn trong khi ống thông đang ghi lại dữ liệu về áp lực và chuyển động của thực quản.
– Rút ống thông: Sau khi thu thập đủ dữ liệu, ống thông sẽ được rút ra khỏi cơ thể.
Dữ liệu thu thập được từ HRM sẽ được bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa phân tích để đánh giá các yếu tố sau:
– Nhóm cơ thực quản: Nhóm cơ thực quản co bóp như thế nào khi nuốt?
– Áp lực thực quản: Áp lực trong thực quản có bình thường hay không?
– Chức năng cơ thắt thực quản: Cơ thắt thực quản trên và dưới có mở và đóng đúng cách khi nuốt hay không?
– Sự phối hợp nuốt: Quá trình nuốt có diễn ra đồng bộ và hiệu quả hay không?
2.2. HRM xác định nguyên nhân gây nuốt vướng ở cổ họng
Chẩn đoán co thắt tâm vị – Achalasia gây nuốt vướng
Achalasia là một rối loạn hiếm gặp khiến cơ vòng dưới thực quản không thể thư giãn đúng cách, gây ra khó khăn khi nuốt. Phương pháp HRM có thể phát hiện các đặc điểm của achalasia như sau:
– Áp lực cao ở cơ vòng dưới thực quản: Áp lực này không giảm khi nuốt.
– Thiếu sự giãn nở: Cơ thực quản không giãn nở đúng cách, cản trở sự di chuyển của thức ăn.
Rối loạn co bóp thực quản
HRM giúp chẩn đoán các rối loạn co bóp thực quản gây khó nuốt, bao gồm:
– Co thắt thực quản lan tỏa:Các cơ thực quản co bóp không đều và không hiệu quả.
– Rối loạn cơ trơn: Hoạt động không đồng bộ của cơ trơn thực quản, gây ra nuốt nghẹn và khó chịu.
Rối loạn chức năng cơ thực quản dưới
Các vấn đề liên quan đến cơ thực quản dưới, như co thắt cơ không đồng bộ hoặc yếu, có thể được phát hiện qua HRM:
– Cơ thực quản dưới hoạt động không đồng bộ: Cảm biến áp lực ghi nhận sự không đồng bộ trong hoạt động của cơ thực quản dưới.
– Yếu cơ: HRM cho thấy cơ thực quản dưới không đủ mạnh để đẩy thức ăn xuống dạ dày.
Chẩn đoán nguyên nhân nuốt nghẹn kéo dài do GERD
HRM giúp xác định liệu nguyên nhân của tình trạng nuốt nghẹn kéo dài có phải do trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), đặc biệt khi các biện pháp điều trị thông thường không hiệu quả (không đáp ứng với thuốc), để loại trừ các chẩn đoán khác trước khi tiến hành phẫu thuật chống trào ngược:
– Áp lực thấp ở cơ vòng dưới thực quản: Cơ vòng không đủ mạnh để ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
– Rối loạn chức năng cơ thực quản: Hoạt động bất thường của cơ thực quản có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
HRM giúp xác định liệu nguyên nhân của tình trạng nuốt nghẹn kéo dài có phải do trào ngược dạ dày-thực quản (GERD)
3. Khi nào nên đo HRM?
Ngoài cảm giác nuốt vướng, khó nuốt hoặc nghẹn ở cổ họng kéo dài, có một số triệu chứng và tình trạng khác mà bạn nên xem xét đi kiểm tra để được bác sĩ chỉ định đo HRM (High-Resolution Manometry):
– Đau ngực không do tim: Đặc biệt nếu cơn đau xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nuốt.
– Ợ nóng thường xuyên: Nếu bạn cảm thấy nóng rát ở ngực hoặc bị trào ngược axit lên cổ họng, đo HRM có thể xác định liệu những triệu chứng này có liên quan đến rối loạn chức năng cơ thực quản hay không.
– Cảm giác mắc nghẹn ở cổ: Nếu bạn có cảm giác như có vật gì đó mắc kẹt trong cổ họng dù không có thức ăn hoặc vật thể nào thực sự ở đó, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề với cơ thực quản hoặc rối loạn chức năng thần kinh.
– Khó khăn khi nuốt:Triệu chứng này có thể biểu hiện ở nhiều mức độ, từ cảm giác thức ăn di chuyển chậm trong cổ họng đến không thể nuốt được thức ăn hoặc chất lỏng.
– Ho kéo dài: Nếu bạn bị ho mãn tính không liên quan đến các bệnh lý hô hấp như cảm lạnh hoặc viêm phế quản.
Nuốt vướng ở cổ họng là một triệu chứng phức tạp và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Kỹ thuật HRM mang lại một công cụ chẩn đoán hiệu quả, giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân và điều trị các rối loạn chức năng thực quản một cách hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
