Bệnh tay chân miệng là một căn bệnh phổ biến thường xảy ra ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Nó lây lan nhanh chóng và có khả năng trở thành một đợt dịch lớn, đặc biệt là trong mùa tựu trường. May mắn là hầu hết các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng có thể được điều trị tại nhà. Dưới đây là cách trị bệnh tay chân miệng tại nhà.
Menu xem nhanh:
1. Những điều cha mẹ cần biết về bệnh tay chân miệng ở trẻ em?
Bệnh tay chân miệng là một loại bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan từ người này sang người khác và có thể gây ra dịch lớn. Bệnh thường lây qua đường tiêu hoá, nước bọt, các vết thương nước và phân của trẻ bị nhiễm bệnh. Mọi độ tuổi đều có thể mắc bệnh tay chân miệng, nhưng thường xảy ra nhiều nhất ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ 3 tuổi – và bệnh thường nặng hơn ở trẻ nhỏ hơn. Khoảng 90-95% trường hợp bệnh tay chân miệng ở trẻ có thể được điều trị tại nhà. Bệnh thường tiến triển nhẹ và tự khỏi sau khoảng 7-10 ngày, tuy nhiên nhiều phụ huynh vẫn mơ hồ về cách điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà để tránh tình trạng nặng hơn.
Bệnh tay chân miệng có thể tự khỏi được nếu như không xảy ra biến chứng
Trước khi tìm hiểu cách điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà, phụ huynh cần biết nhận biết bệnh qua các triệu chứng phổ biến sau đây:
– Bệnh thường ủ trong khoảng thời gian 3-6 ngày trước khi xuất hiện các dấu hiệu nhận biết.
– Trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường có triệu chứng sốt nhẹ, có khi chỉ sốt thoáng qua hoặc có thể sốt cao lên đến 39-40 độ C.
– Trẻ có triệu chứng đau họng và tiết nước miếng nhiều không ngừng.
– Biếng ăn.
– Không chịu ngủ, thường xuyên quấy khóc, run chi, và một số trẻ bệnh nặng có thể có tình trạng đột ngột giật mình bất thường.
– Xuất hiện vết thương trên da và niêm mạc chủ yếu tập trung ở miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối và mông.
– Vết thương trong miệng thường là những vết loét đỏ (do vỡ bọng nước) với đường kính 2-3mm trên vòm họng, niêm mạc má, nướu, lưỡi… gây đau đớn.
– Vết thương trên da thường là các nốt bọng nước có đường kính 2-10mm, hình bầu dục hoặc hơi
tròn, nổi lên hoặc ẩn dưới da trên nền da hồng, thường không gây đau nhưng khi bọng nước khô sẽ để lại vết thâm trên da.
2. Triệu chứng bệnh và cách chăm sóc trẻ tại nhà
2.1. Những triệu chứng cơ bản của bệnh như thế nào ?
Trẻ có thể trải qua các triệu chứng sau khi mắc bệnh tay chân miệng:
– Sốt nhẹ hoặc sốt cao, cảm thấy mệt mỏi.
– Đau họng, gây khó chịu khi nuốt.
– Trẻ biếng ăn
– Buồn nôn và tiêu chảy, thường xuyên trong ngày.
– Xuất hiện loét miệng: là các vết loét đỏ hoặc phỏng nước có đường kính khoảng 2-3mm trên niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau và khó chịu trong miệng, dẫn đến việc trẻ từ chối ăn hoặc bú, và tăng tiết nước bọt.
– Phát ban dạng phỏng nước: xuất hiện trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối và mông. Ban đầu là các vết phỏng nước, sau đó tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) và có thể để lại vết thâm. Rất ít khi gây loét hoặc bị nhiễm trùng.
– Trẻ có thể hồi phục hoàn toàn sau khoảng 8-10 ngày, nhưng cũng có khả năng phát triển biến chứng liên quan đến hệ thần kinh, hô hấp hoặc tuần hoàn, dẫn đến tình trạng nguy hiểm và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
2.2. Dấu hiệu cho thấy nguy cơ bệnh tay chân miệng trở nặng
Trong quá trình tự điều trị bệnh tay chân miệng cho trẻ tại nhà, phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo nặng sau đây. Khi trẻ hiển thị một trong các dấu hiệu này, phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức, bất kể thời điểm:
– Sốt cao: Nhiệt độ trên 39 độ C hoặc sốt kéo dài hơn 48 giờ.
– Hơi thở bất thường: Thở khó khăn hoặc thở nhanh.
– Trẻ có biểu hiện tay, chân run hoặc co giật
– Trẻ quấy khóc liên tục.
– Trẻ có giấc ngủ không yên, ngủ gà, hay ngủ lịm.
– Trẻ có dấu hiệu dễ bị giật mình, hoảng loạn, chối bỏ nhiều.
– Trẻ không thể ngồi vững, đi loạng choạng.
– Tay chân bị run hoặc co giật.
– Vã mồ hôi quá mức.
– Nôn ói nhiều, không ăn, từ chối bú, hay nôn mửa nhiều.
– Yếu tay chân, mất sức.
– Da xuất hiện nổi bông, vân tím hoặc chuyển sang màu xanh tái.
Khi trẻ có dấu hiệu trở nặng, cần đưa trẻ đi khám ngay
Khi thấy trẻ có sốt cao, xuất hiện nhiều vết bọng nước, đây là dấu hiệu nặng và có nguy cơ cao hơn về biến chứng của bệnh tay chân miệng như biến chứng về hệ thần kinh, tim mạch, hô hấp, v.v. Giai đoạn này thường xảy ra từ ngày 2-5 của bệnh.
2.3. Hướng dẫn cách trị bệnh tay chân miệng tại nhà cho bố mẹ tham khảo
Trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường có các triệu chứng nhẹ như sốt dưới 38,5 độ C, loét miệng, và hồng ban mụn nước trên lòng bàn tay và bàn chân. Trẻ vẫn tỉnh táo và có thể chơi đùa bình thường. Trường hợp như vậy thường được bác sĩ cho phép điều trị bệnh tại nhà. Phụ huynh cần nắm vững cách điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà theo các hướng dẫn sau:
– Cách ly trẻ bệnh với trẻ khác và cho trẻ nghỉ học, nghỉ ngơi tại nhà để tránh kích thích.
– Người lớn tiếp xúc và chăm sóc trẻ nên đeo khẩu trang y tế và rửa tay sạch sau khi tiếp xúc với trẻ, sử dụng xà phòng và nước sạch để hạn chế lây lan bệnh.
– Quần áo và tã của trẻ bị tay chân miệng nên được ngâm trong dung dịch sát khuẩn như cloramin B 2% hoặc luộc trong nước sôi trước khi giặt sạch.
– Các đồ dùng cá nhân của trẻ như bình sữa, ly nước, chén cơm, muỗng ăn…cần được luộc sôi.
– Chú ý cung cấp dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi cho trẻ, chọn thức ăn lỏng dễ tiêu và tránh thức ăn chua, cay.
– Trong trường hợp trẻ đau họng và miệng do vết loét, có thể sử dụng thuốc tráng niêm mạc dạng sữa như Phosphalugel, Varogel, Trimafort để làm dịu cơn đau trước khi cho trẻ ăn.
– Có thể lựa chọn sử dụng gel bôi chứa thành phần nano bạc, dịch chiết neem, kẽm salicylate…để lành tổn thương da do bệnh tay chân miệng, tránh để lại sẹo.
Chăm sóc trẻ đúng cách có thể giúp trẻ nhanh hồi phục hơn
– Khi trẻ có triệu chứng sốt trên 38 độ C, có thể cho trẻ sử dụng Paracetamol với liều 10-15mg/kg/lần (uống), lặp lại mỗi 4-6 giờ khi có tình trạng sốt trở lại. Phụ huynh nên tuân thủ theo toa thuốc và đưa trẻ đi tái khám theo chỉ định của bác sĩ.
– Khi điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà, phụ huynh nên khuyến khích trẻ ăn những thức ăn trẻ thích, ăn những thức ăn nguội, mát. Tránh cho trẻ ăn thức ăn cay, nóng, chua gây đau đớn tại các vết loét miệng.
– Bệnh tay chân miệng có khả năng lây lan mạnh nhất trong tuần đầu khi trẻ mắc bệnh, nhưng virus vẫn có thể còn tồn trong phân vài tháng sau. Trẻ đã từng mắc bệnh tay chân miệng vẫn có khả năng mắc lại nhiều lần sau đó. Do đó, phụ huynh không nên chủ quan và nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
– Thường sau ngày thứ 4 mắc bệnh, trẻ sẽ bắt đầu hồi phục và tỉnh táo trở lại. Trẻ không còn giật mình và sốt giảm, điều này cho thấy trẻ đang ổn định dần. Sau 10 ngày mắc bệnh, trẻ không còn lây nhiễm và các bóng nước trên lòng bàn tay và bàn chân sẽ mờ và nhạt màu, sau đó tự bay đi mà không để lại sẹo.
Tóm lại, trong thời gian cha mẹ chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, không nên lơ là, cần quan sát trẻ một cách cẩn thận để phát hiện bệnh sớm và áp dụng phương pháp điều trị thích hợp, nhằm tránh các biến chứng nghiêm trọng trong tương lai.
