Bệnh hen ở trẻ nhỏ được phát hiện càng sớm thì bệnh càng dễ điều trị. Dù bệnh này rất khó trị khỏi, nhưng nếu bố mẹ và người chăm sóc được trang bị đầy đủ kiến thức thì có thể giúp bé kiểm soát tốt cơn hen, ngăn ngừa tối đa biến chứng có thể xảy ra. Nhờ đó, bé không gặp phải nguy hiểm như: xẹp phổi, tràn khí màng phổi hay nguy hiểm hơn là bị tử vong.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh hen suyễn ở trẻ có xu hướng tăng lên những năm gần đây
Hen suyễn là một bệnh viêm mạn tính của đường thở, được đặc trưng bởi những cơn ho, biểu hiện khò khè và khó thở. Trẻ mắc bệnh này rất nhạy cảm với các chất kích thích trong môi trường như: ô nhiễm, bụi bẩn, nấm mốc…
Hen suyễn không phải bệnh lây nhiễm mà có tính chất di truyền và gia đình. Tuy nhiên, nhiều yếu tố môi trường có thể góp phần vào sự phát triển và gia tăng của bệnh.
Những năm gần đây, bệnh hen suyễn ở trẻ có xu hướng tăng lên
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 10% trẻ em dưới 15 tuổi trên toàn cầu mắc hen suyễn. Các nghiên cứu tại Pháp cho thấy, mỗi 10 phút sẽ có một trẻ em mới mắc hen suyễn.
Tại Việt Nam, chưa có con số chính xác về tỷ lệ mắc hen suyễn ở trẻ em trên toàn quốc. Tuy nhiên, một số công trình nghiên cứu ở các vùng và địa phương đã chỉ ra rằng, tỷ lệ mắc hen suyễn ở trẻ em khoảng từ 4 – 8%.
Hen suyễn ở trẻ em có thể gây ra nhiều hậu quả xấu. Trẻ thường phải đối mặt với những cơn ho và khó thở, đặc biệt là vào ban đêm và sáng sớm. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ và khả năng tham gia vào hoạt động vui chơi, chạy nhảy của trẻ. Nhiều bé hen suyễn phải nghỉ học thường xuyên để đi khám hay nhập viện điều trị vì xảy ra triệu chứng khó thở nặng.
Việc hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích và môi trường ô nhiễm, theo dõi và điều trị kịp thời khi có dấu hiệu của bệnh là cách quan trọng để kiểm soát và giảm tỷ lệ mắc hen suyễn ở trẻ em.
2. Những nguyên nhân gây bệnh hen ở trẻ nhỏ
Bệnh hen ở trẻ em do nhiều nguyên nhân gây nên
Bệnh hen ở trẻ nhỏ xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây bệnh hen suyễn ở trẻ:
– Do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có thành viên mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thời tiết, mề đay, mẩn ngứa hay viêm mũi dị ứng theo mùa, đặc biệt là bố, mẹ hoặc cả hai có bệnh hen, thì tỷ lệ bé mắc hen cũng rất cao.
– Do yếu tố cơ địa. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ mắc hen suyễn. Có khoảng từ 30 – 60% trẻ em bị chàm sữa sau này có thể mắc bệnh hen suyễn. Các trẻ đã từng bị viêm phế quản co thắt, viêm mũi dị ứng hoặc có thể tăng tiết dịch cũng có khả năng mắc bệnh hen cao.
– Do các dị nguyên như phấn hoa, khói bếp, khói thuốc, bụi, lông động vật hay thời tiết thay đổi thất thường. Các dị nguyên này đều có khả năng gây kích ứng cơn hen và là nguyên nhân gây bệnh hen ở trẻ.
– Do yếu tố vi khuẩn, virus, nấm mốc.
Thực tế, điều kiện môi trường, yếu tố di truyền và cơ địa chỉ là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bệnh hen suyễn. Để giảm nguy cơ mắc bệnh và tái phát cơn hen, trẻ nên được xây dựng và duy trì một lối sống lành mạnh.
3. Những biến chứng nguy hiểm trẻ có thể gặp phải khi mắc hen suyễn
Trẻ mắc hen suyễn có nguy cơ xảy ra biến chứng khôn lường nếu không được phát hiện và điều trị cơn hen kịp thời. Dưới đây là những biến chứng nguy hiểm trẻ lên cơn hen suyễn có thể gặp phải:
– Xẹp phổi là một biến chứng phổ biến, xuất hiện ở hơn 1/3 trẻ em nhập viện do hen suyễn. Khi tình trạng hen được kiểm soát, tình trạng xẹp phổi sẽ được cải thiện.
– Giãn phế nang đa tiểu thùy là biến chứng trẻ mắc hen suyễn cũng dễ gặp phải. Ở bệnh nhi bị hen, sự đàn hồi của các phế nang sẽ giảm dần theo thời gian, dẫn đến giảm thể tích khí thở ra và tăng khí cặn.
– Tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất là biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi bé lên cơn hen. Lý do là bởi bệnh hen ở trẻ nhỏ làm cho các phế nang bị giãn rộng, tại các vùng phế nang bị giãn sẽ ít có mạch máu nuôi dưỡng, áp lực trong phế nang vì thế tăng lên. Khi phải làm việc nặng hoặc ho mạnh, phế nang dễ bị vỡ gây tràn màng phổi và tràn khí trung thất.
– Ngừng hô hấp kèm tổn thương não cũng là một biến chứng nguy trẻ hen có thể gặp phải: Tình trạng suy hô hấp kéo dài gây thiếu oxy cho não.
– Suy hô hấp là biến chứng thường gặp nhiều ở các bệnh nhi hen cấp tính nặng hoặc hen ác tính. Trẻ bị khó thở liên tục, tím tái, đôi lúc ngừng thở và cần sự hỗ trợ của máy thở. Nếu không được hỗ trợ xử lý kịp thời bé có thể bị tử vong.
4. Trẻ mắc hen suyễn cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt
Hen suyễn ở trẻ khó có thể điều trị khỏi hoàn toàn, song nếu bệnh được phát hiện sớm và tuân thủ đúng theo điều trị của bác sĩ thì hoàn toàn có thể kiểm soát được.
Trẻ em được phát hiện mắc hen suyễn sớm có ý nghĩa rất quan trọng. Điều này giúp bé được điều trị sớm, hạn chế sự tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng. Do đó, bố mẹ khi thấy con có biểu hiện bị hen suyễn hãy cho bé đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bé xuất hiện triệu chứng hen cần được đưa đi khám càng sớm càng tốt để xác định tình trạng bệnh
Điều trị hen suyễn ở trẻ em thường tập trung vào hai khía cạnh chính: kiểm soát triệu chứng và kiểm soát tình trạng viêm. Theo đó, các bé thường sẽ được bác sĩ chỉ định dùng thuốc kháng viêm dùng hít hoặc uống, thuốc giãn phế quản và các thuốc hỗ trợ giảm triệu chứng nếu cần.
Ở mỗi mức độ tình trạng bệnh, bé sẽ được bác sĩ kế những loại thuốc khác nhau để đem lại hiệu quả điều trị cao nhất. Do đó, các bố mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc điều trị hen cho bé. Mọi thuốc bé dùng đều cần phải có chỉ định của bác sĩ.
Để có được hiệu quả điều trị tốt cho bé mắc hen suyễn, hạn chế tối đa cơn hen tái phát, bố mẹ hãy tạo cho bé một môi trường sống sạch sẽ, lành mạnh. Bé cần được tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng để giảm tác động lên hệ hô hấp. Bố mẹ cũng nên hướng dẫn trẻ và các thành viên khác trong gia đình về cách xử trí an toàn khi bé lên cơn hen.
Ngoài ra, việc tập thể dục, tuân thủ kế hoạch điều trị bệnh của bác sĩ cũng rất quan trọng với bệnh hen ở trẻ nhỏ. Trẻ cần được đi kiểm tra định kỳ để được bác sĩ kiểm tra và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.
