Ung thư trực tràng là một dạng ung thư phổ biến thuộc nhóm ung thư đại trực tràng, thường gặp ở người lớn tuổi nhưng đang có xu hướng trẻ hóa trong những năm gần đây. Căn bệnh này không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa mà còn tác động toàn diện đến thể chất, tinh thần và chất lượng sống của người bệnh. Tìm hiểu rõ những ảnh hưởng của bệnh ung thư trực tràng sẽ giúp người bệnh và gia đình chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe, điều trị và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh ung thư trực tràng là gì và có nguy hiểm không?
1.1. Tìm hiểu chi tiết về bệnh ung thư trực tràng
Trực tràng là đoạn cuối của ống tiêu hóa, dài khoảng 12cm, nối giữa đại tràng sigma và ống hậu môn. Đây là nơi lưu giữ phân tạm thời trước khi được đào thải ra khỏi cơ thể. Về mặt giải phẫu, trực tràng được chia thành 3 phần: đoạn trên, đoạn giữa và đoạn dưới – tương ứng với khoảng cách từ vị trí khối u đến hậu môn.
Thành của trực tràng được hình thành từ nhiều lớp mô. Trong đó, lớp niêm mạc – lớp lót trong cùng tiếp xúc trực tiếp với phân – là nơi thường khởi phát các tổn thương đầu tiên. Ung thư trực tràng hình thành khi các tế bào ở lớp niêm mạc phát triển bất thường, phân chia không kiểm soát, dần dần xâm lấn vào các lớp mô sâu hơn và có khả năng lan sang các cơ quan khác.
Trong đa số trường hợp, ung thư trực tràng bắt nguồn từ sự biến đổi ác tính của các polyp (u lành tính dạng nhô lên từ lớp niêm mạc). Tuy nhiên, không phải mọi polyp đều trở thành ung thư – chỉ một số loại polyp nhất định như polyp tuyến (adenoma) mới có nguy cơ cao phát triển thành ung thư nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
1.2. Bệnh ung thư trực tràng có thực sự nguy hiểm?
Theo dữ liệu từ Globocan 2020 – hệ thống thống kê ung thư toàn cầu của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), ung thư trực tràng hiện nằm trong top 10 loại ung thư phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao nhất trên toàn thế giới.
Những con số trên là hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của ung thư trực tràng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, điểm tích cực là bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được chẩn đoán sớm thông qua các chương trình tầm soát định kỳ. Phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu không chỉ giúp điều trị dễ dàng hơn mà còn làm tăng đáng kể khả năng sống còn và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
Chính vì vậy, việc chủ động khám sàng lọc định kỳ, đặc biệt ở nhóm có nguy cơ cao, đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả ung thư trực tràng.
Phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu không chỉ giúp điều trị dễ dàng hơn mà còn làm tăng đáng kể khả năng sống còn và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh
2. Ung thư trực tràng ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?
2.1. Rối loạn tiêu hóa – Biểu hiện sớm của bệnh
– Táo bón kéo dài.
– Hình dạng phân thay đổi, dẹt hoặc nhỏ bất thường.
– Đi ngoài ra máu hoặc phân có lẫn máu tươi.
– Cảm giác mót rặn.
Những rối loạn tiêu hóa này không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể khiến bệnh nhân chủ quan, nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thông thường khác như trĩ hay viêm đại tràng.
2.2. Biến chứng tại chỗ nếu không điều trị kịp thời
– Tắc ruột hoặc thủng ruột.
– Tiểu ra máu do xâm lấn bàng quang.
– Rò trực tràng – âm đạo hoặc rò bàng quang – trực tràng, gây nhiễm trùng kéo dài.
– Xuất huyết tiêu hóa.
– Những biến chứng này thường khiến bệnh nhân phải nhập viện khẩn cấp và can thiệp phẫu thuật cấp cứu.
2.3. Giai đoạn di căn – Lan rộng ra toàn thân
– Di căn hạch: Hạch vùng cổ (đặc biệt là hạch thượng đòn trái) có thể sưng to, gây đau, hoặc chèn ép mạch máu, khí quản, niệu quản. Trường hợp chèn niệu quản có thể dẫn đến ứ nước thận, suy thận.
– Di căn gan: Gây đau hạ sườn phải, vàng da, cổ trướng do dịch ổ bụng tăng.
– Di căn phúc mạc: Bụng trướng, đau âm ỉ kéo dài, có thể gây tắc ruột.
– Di căn phổi: Ho dai dẳng, khó thở, đau ngực, tràn dịch màng phổi.
– Di căn xương: Đau xương, dễ gãy, chèn ép tủy sống, rối loạn vận động.
– Di căn não: Đau đầu, nôn ói, rối loạn vận động, thay đổi ý thức hoặc hành vi.
2.4. Triệu chứng toàn thân
– Mệt mỏi kéo dài.
– Chán ăn, khó tiêu.
– Sụt cân bất thường.
– Suy giảm hệ miễn dịch.
Tắc ruột là một trong những ảnh hưởng trực tiếp mà ung thư trực tràng gây ra
3. Phòng ngừa các nguy cơ mắc ung thư trực tràng
Cuộc sống hiện đại với nhiều thói quen thiếu lành mạnh trong ăn uống và sinh hoạt đang làm gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lý mạn tính, trong đó có ung thư trực tràng. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bệnh thông qua việc điều chỉnh lối sống hằng ngày. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư trực tràng:
– Thiết lập chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ưu tiên thực phẩm tươi, đặc biệt là rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây. Hạn chế tối đa các món ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, muối chua hoặc lên men.
– Tăng cường hoạt động thể chất: Duy trì thói quen tập luyện đều đặn không chỉ giúp nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng – yếu tố nguy cơ quan trọng của ung thư trực tràng.
– Kiểm soát cân nặng: Tránh tình trạng thừa cân, béo phì bằng cách kết hợp ăn uống khoa học và vận động hợp lý, giúp ổn định chuyển hóa và giảm nguy cơ ung thư.
– Tránh xa các chất kích thích: Bỏ thuốc lá, hạn chế tối đa hoặc ngừng hoàn toàn việc sử dụng rượu bia – đây là những yếu tố đã được chứng minh có liên quan đến ung thư đường tiêu hóa, trong đó có ung thư trực tràng.
Việc thực hiện các nguyên tắc này không chỉ giúp phòng tránh ung thư trực tràng mà còn góp phần bảo vệ cơ thể khỏi nhiều bệnh lý mạn tính khác như tim mạch, tiểu đường, gan nhiễm mỡ… Vì vậy, hãy bắt đầu xây dựng lối sống lành mạnh từ hôm nay để chủ động bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Chủ động phòng ngừa bệnh thông qua việc điều chỉnh lối sống hằng ngày
Ung thư trực tràng là bệnh lý mà nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh, từ suy giảm chức năng tiêu hóa, sụt cân, thiếu máu đến nguy cơ di căn và tử vong. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, tầm soát sớm và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa là yếu tố then chốt giúp cải thiện tiên lượng và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh ung thư trực tràng.
