Mất ngủ ở tuổi dậy thì đang trở thành nỗi lo lắng của nhiều bậc phụ huynh học sinh hiện nay. Tình trạng này không chỉ gây tổn hại đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập và sinh hoạt trong cuộc sống. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân mất ngủ ở tuổi dậy thì để hiểu rõ hơn về chứng bệnh này cũng như có hướng khắc phục kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Có những nguyên nhân nào gây ra chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì?
Nhắc tới tuổi dậy thì, nhiều người vẫn nghĩ đây là độ tuổi đang ăn tốt, ngủ tốt, cơ thể phát triển nhanh chóng ở mức tối ưu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, có rất nhiều trẻ đang gặp phải tình trạng mất ngủ ở tuổi này. Một số nguyên nhân gây ra chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì có thể là:
1.1 Nguyên nhân mất ngủ ở tuổi dậy thì xuất phát từ áp lực, căng thẳng trong học tập
Việc học tập luôn là vấn đề hàng đầu khiến trẻ em trong độ tuổi dậy thì phải đau đầu, lo lắng. Ngoài việc học trên lớp, trẻ còn phải dành thời gian tham gia thêm những lớp học bên ngoài. Do đó, rất nhiều em chia sẻ thường xuyên bị trằn trọc, khó ngủ hay thậm chí là mất ngủ vào ban đêm.
1.2 Ngủ quá nhiều vào ban ngày
Thói quen sinh hoạt không khoa học dễ khiến trẻ ngủ nhiều vào thời điểm ban ngày, đặc biệt là buổi trưa. Điều này có thể ảnh hưởng tới giấc ngủ ban đêm, làm trẻ không có cảm giác buồn ngủ và thường thức quá giấc gây khó ngủ về sau.
1.3 Thay đổi hormone trong giai đoạn phát triển
Ở tuổi dậy thì, hormone thay đổi khiến cơ thể và tâm sinh lý đều bị rối loạn. Chúng không chỉ khiến trẻ thay đổi tính cách mà còn dễ gây nên tâm lý căng thẳng. Đây cũng được coi là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
1.4 Sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ
Hiện nay, các thiết bị điện tử xuất hiện phổ biến như điện thoại, ipad, máy tính… được trẻ sử dụng nhiều vào buổi tối, nhất là trước khi ngủ. Những tia sóng phát ra từ thiết bị điện tử có thể ảnh hưởng tới mắt, thần kinh và khiến trẻ em rất khó đi vào giấc ngủ ngay sau đó.
1.5 Nguyên nhân mất ngủ ở tuổi dậy thì do học bài khuya
Khối lượng bài tập lớn mỗi ngày khiến trẻ em thường xuyên phải thức muộn để hoàn thành. Khi đó, đầu óc sẽ căng thẳng do tập trung vào bài vở khiến trẻ khó thư giãn tinh thần. Thậm chí có nhiều trường hợp còn sử dụng các chất kích thích như cà phê hay trà để duy trì sự tỉnh táo trong khi học. Điều này khiến cho cơ thể bị rối loạn về giờ giấc, từ đó gây khó ngủ, mất ngủ ở tuổi dậy thì.
1.6 Thói quen ăn uống khuya
Ăn quá muộn vào buổi tối, sử dụng đồ ăn khó tiêu, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, uống nước ngọt có gas… đều là nguyên nhân gây mất ngủ. Quá trình nạp các loại thức ăn và đồ uống này làm hệ tiêu hóa phải hoạt động hết công suất, đi kèm với đó là cảm giác đầy bụng, ấm ách khiến trẻ không thể ngủ ngon giấc.
1.7 Mất ngủ do bệnh lý
Bên cạnh những nguyên nhân phổ biến trên, tình trạng nhiều trẻ ở tuổi dậy thì bị mất ngủ kéo dài còn xuất phát yếu tố bệnh lý. Một số bệnh có thể khiến trẻ mất ngủ như suy nhược thần kinh, bệnh hô hấp, viêm da ngứa ngáy hay bệnh trầm cảm.
Áp lực học tập căng thẳng, sinh hoạt không điều độ dễ khiến trẻ ở tuổi dậy thì bị mất ngủ.
2. Chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì biểu hiện ra sao?
Biểu hiện của tình trạng khó ngủ, mất ngủ ở tuổi dậy thì thường thể hiện ở những dấu hiệu cụ thể như sau:
– Cơ thể trằn trọc, khó ngủ, không có cảm giác buồn ngủ vào ban đêm.
– Ngủ không ngon, không sâu giấc, bị tỉnh giấc nhiều lần trong đêm và rất khó để ngủ lại.
– Thời ngủ rất ngắn, thưởng tỉnh dậy vào khoảng đêm về sáng sớm.
– Cơ thể mệt mỏi, lờ đờ, uể oải vào mỗi sáng thức dậy.
– Buồn ngủ vào ban ngày và khó tập trung vào công việc.
Theo nghiên cứu, chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì được chia thành 2 giai đoạn đó là mất ngủ cấp tính và mất ngủ mạn tính:
– Mất ngủ cấp tính
Mất ngủ diễn ra trong một thời gian ngắn với những triệu chứng không quá nghiêm trọng. Thông thường ở giai đoạn này, bệnh có thể điều trị dễ dàng và thường không tái phát lại nếu có chế độ sinh hoạt hợp lý. Đối với trẻ em ở tuổi dậy thì, nên tạo dựng lại đồng hồ sinh học bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt và giữ tinh thần thoải mái ở trẻ.
– Mất ngủ mạn tính
Nếu trẻ trong độ tuổi dậy thì có tần suất mất ngủ lớn hơn 3 đêm trong 1 tuần và lặp lại liên tục trong vòng 3 tháng thì được coi là mất ngủ mạn tính. Khi đó, bệnh đã trở nên khá nghiêm trọng, cần được can thiệp điều trị sớm để không ảnh hưởng tới sức khỏe.
Thường xuyên ngủ gật vào ban ngày là triệu chứng điển hình của tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
3. Mất ngủ ở tuổi dậy thì có nguy hiểm không?
Tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì sẽ trở nên nghiêm trọng nếu nó vẫn kéo dài mà không dứt hoàn toàn. Khi đó, bệnh có thể gây ra những hệ lụy đối với sức khỏe như sau:
– Kém tập trung, suy giảm trí nhớ trầm trọng trong cuộc sống hàng ngày. Tình trạng thiếu ngủ có thể khiến trẻ ngủ gật trong giờ học và ảnh hưởng trực tiếp đến việc học hành.
– Mệt mỏi, lờ đờ, uể oải là những biểu hiện dễ thấy mỗi ngày. Trẻ sẽ cảm thấy thiếu linh hoạt, lười nhác khi phải tham gia các hoạt động tập thể, không muốn giao tiếp hay vui đùa với mọi người.
– Cơ thể bị rối loạn về hormone, cân nặng và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về huyết áp, tim mạch, béo phì, tâm lý…
– Da bị xấu đi, kém sắc, thâm sạm và dễ nổi mụn, nám…
– Suy nhược hệ thần kinh, thể lực yếu, khả năng đề kháng và miễn dịch không ổn định khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn.
Trẻ trong tuổi dậy thì mất ngủ thường xuyên làm gia tăng nguy cơ bị mụn trứng cá
4. Khi nào trẻ ở tuổi dậy bị mất ngủ cần đi gặp bác sĩ?
Trong trường hợp trẻ ở tuổi dậy thì bị bị mất ngủ trong thời gian dài và không có dấu hiệu cải thiện thì cần được đi khám để tham khảo ý kiến bác sĩ. Chuyên gia Nội thần kinh sẽ thực hiện khám lâm sàng kết hợp với một số kiểm tra cần thiết để đưa ra phương pháp điều trị đúng, tránh tình trạng mất ngủ kéo dài.
Nếu trẻ bị mất ngủ nhiều ngày kèm theo một số hiện tượng như da nhợt nhạt, hoa mắt chóng mặt, thiếu máu, mất tập trung, tinh thần giảm sút cần phải thăm khám ngay. Bởi đây rất có thể là những dấu hiệu ban đầu cho thấy trẻ đang bị suy nhược thần kinh, trầm cảm hay các vấn đề khác nguy hiểm tới sức khỏe khác.
Thông qua những nguyên nhân mất ngủ ở tuổi dậy thì trên, hy vọng các bậc phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn về bệnh lý này cũng như có phương pháp rèn luyện khoa học, phù hợp cho trẻ. Từ đó giúp mang lại giấc ngủ ngon, đảm bảo sức khỏe ổn định để trẻ phát triển tốt nhất trong giai đoạn dậy thì.
