Viêm loét dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Bệnh thường xuất hiện khi lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương, gây ra các vết loét, viêm nhiễm. Một trong những triệu chứng điển hình của viêm dạ dày là hiện tượng ợ chua, một biểu hiện khó chịu mà nhiều người gặp phải. Cùng tìm hiểu mối liên hệ của bệnh lý và triệu chứng này, và các thông tin xoay quanh viêm loét dạ dày ợ chua trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Cơ chế hình thành viêm loét dạ dày và mối liên hệ với ợ chua
1.1 Cơ chế gây viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày thường do mất cân bằng giữa yếu tố bảo vệ và yếu tố tấn công trong dạ dày. Các yếu tố bảo vệ như lớp nhầy, bicarbonate và tuần hoàn máu niêm mạc dạ dày có tác dụng ngăn ngừa tổn thương từ axit dạ dày. Tuy nhiên, khi các yếu tố tấn công như axit hydrochloric và pepsin tăng lên hoặc các yếu tố bảo vệ giảm đi, lớp niêm mạc sẽ bị tổn thương, dẫn đến viêm và loét.
Tình trạng viêm loét dạ dày
1.2 Ợ chua là gì?
Hiện tượng ợ chua xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Bình thường, cơ vòng thực quản dưới (LES) có nhiệm vụ đóng kín, ngăn chặn axit trào ngược. Tuy nhiên, trong trường hợp viêm loét dạ dày, áp lực bên trong dạ dày tăng cao, khiến cơ vòng này hoạt động kém hiệu quả, tạo điều kiện cho axit trào ngược, dẫn đến ợ chua.
1.3 Đi sâu và mối liên hệ giữa viêm loét dạ dày và ợ chua
Viêm loét dạ dày có thể làm tăng nguy cơ bị ợ chua thông qua hai cơ chế chính:
– Tăng áp lực trong dạ dày: Khi dạ dày bị viêm loét, quá trình tiêu hóa trở nên khó khăn hơn, dẫn đến tình trạng ứ đọng thức ăn và tăng áp lực bên trong dạ dày. Áp lực này có thể đẩy axit và thức ăn trào ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng ợ chua.
– Giảm hiệu quả của cơ vòng thực quản dưới: Tình trạng viêm loét dạ dày kéo dài có thể làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, khiến nó không thể đóng kín hoàn toàn. Điều này tạo điều kiện cho axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây ra ợ chua.
Ợ chua không chỉ là một triệu chứng của viêm loét dạ dày mà còn có thể làm tình trạng viêm loét trở nên trầm trọng hơn. Khi axit trào ngược lên thực quản và thậm chí trở lại dạ dày, nó có thể kích thích thêm vùng niêm mạc bị tổn thương, làm tăng cảm giác đau rát và viêm nhiễm. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn, khi viêm loét gây ra ợ chua, và ợ chua lại làm viêm loét nặng hơn.
Viêm loét dạ dày có thể làm tăng nguy cơ bị ợ chua
2. Triệu chứng của viêm loét dạ dày ợ chua chi tiết
Triệu chứng của loét dạ dày thường biểu hiện qua nhiều hình thức khác nhau, trong đó ợ chua là một triệu chứng phổ biến. Ngoài ợ chua, người bệnh có thể gặp phải:
– Đau vùng thượng vị: Cơn đau thường xuất hiện sau bữa ăn hoặc khi dạ dày trống rỗng, và có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Đau thường có cảm giác nóng rát, lan ra sau lưng hoặc lên ngực.
– Buồn nôn và nôn: Viêm loét dạ dày có thể gây ra cảm giác buồn nôn, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi ăn. Nôn ra dịch chua hoặc thức ăn cũng là dấu hiệu của viêm loét dạ dày.
– Chán ăn, giảm cân: Khi dạ dày bị tổn thương, việc tiêu hóa thức ăn trở nên khó khăn, dẫn đến cảm giác chán ăn, từ đó gây giảm cân không mong muốn.
– Khó tiêu: Người bị viêm loét dạ dày thường gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn, cảm giác no bụng, đầy hơi, ợ nóng.
3. Chẩn đoán và điều trị viêm loét dạ dày và ợ chua
3.1 Chẩn đoán
Việc chẩn đoán viêm loét dạ dày thường bao gồm các phương pháp sau:
– Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán viêm loét dạ dày. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống soi mềm có gắn camera để quan sát bên trong dạ dày và thực quản, từ đó phát hiện các vết loét và mức độ tổn thương.
– Xét nghiệm H. pylori: Có nhiều phương pháp xét nghiệm để phát hiện vi khuẩn H. pylori, bao gồm test hơi thở, xét nghiệm máu, phân và sinh thiết từ mẫu nội soi.
– Xét nghiệm máu: Đôi khi qua thăm khám, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu viêm hoặc thiếu máu do mất máu từ vết loét.
Thông qua thăm khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa sẽ chỉ định phương pháp kiểm tra phù hợp, tăng khả năng chẩn đoán bệnh
3.2 Điều trị viêm loét dạ dày ợ chua
Việc điều trị viêm loét dạ dày ợ chua thường bao gồm các biện pháp sau:
– Sử dụng thuốc: Các loại thuốc kháng axit, ức chế bơm proton (PPI) và kháng histamine H2 có tác dụng giảm axit dạ dày, giúp làm lành vết loét và giảm triệu chứng ợ chua. Nếu nguyên nhân loét dạ dày ợ chua là do vi khuẩn H. pylori, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn này.
– Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống: Hạn chế ăn thực phẩm cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ, tránh rượu bia, cà phê, nước ngọt có ga. Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá no một lần, và tránh nằm ngay sau khi ăn. Cần quản lý stress và duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ tái phát bệnh.
– Điều trị bằng phương pháp tự nhiên: Một số người chọn các liệu pháp tự nhiên như uống trà gừng, nước ép nha đam, hoặc sử dụng tinh bột nghệ để giảm triệu chứng ợ chua và hỗ trợ quá trình lành vết loét.
4. Phòng ngừa viêm loét dạ dày ợ chua
Để phòng ngừa viêm loét dạ dày và ợ chua, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế ăn thực phẩm gây kích thích dạ dày như đồ cay, chua, nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi và thực phẩm giàu chất xơ.
– Quản lý stress: Học cách thư giãn, tập yoga, thiền định hoặc các bài tập hít thở để giảm căng thẳng, lo âu.
– Tránh sử dụng thuốc NSAIDs dài ngày: Nếu cần sử dụng thuốc này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
– Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện nội soi dạ dày định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu viêm loét và điều trị kịp thời.
Viêm dạ dày và ợ chua là hai vấn đề sức khỏe có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Việc hiểu rõ cơ chế, nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp bạn phát hiện và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc viêm loét dạ dày ợ chua.
