Tai biến mạch máu não là một trong 5 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam và thế giới. Nắm được triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não sớm, bạn sẽ có biện pháp điều trị kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Sơ bộ về tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ não, là tình trạng mạch máu não (tĩnh mạch, mao mạch, động mạch) bị vỡ hoặc tắc nghẽn đột ngột mà không phải do yếu tố tác động khác vào não.
Tai biến mạch máu là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu
Khi các mao mạch có hiện tượng vỡ, tắc nghẽn thì các tế bào não ảnh hưởng. Việc này gây thiếu hụt oxy và dưỡng chất nên não bắt đầu chết dần. Thời gian để càng dài thì các tế bào não chết đi càng nhiều, khiến việc chữa trị khó khăn, thậm chí gây tử vong. Nếu được cứu sống thì người bệnh sau này cũng gặp các di chứng nặng nề như liệt nửa người, tê liệt chân tay, không thể giao tiếp, ….
2. Vì sao lại bị tai biến mạch máu não?
2.1. Do thiếu máu cục bộ
Tình trạng này xảy ra bởi các chất béo tích tụ thành mảng, bám chặt ở động mạch sẽ ngăn dòng chảy hoạt động của máu, gây nên xơ vữa động mạch. Đây là yếu tố chính gây nên bệnh tai biến mạch máu não.
Ngoài vấn đề trên, tuổi tác cũng là một nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não. Ở người lớn tuổi, động mạch thường có xu hướng hẹp hơn, từ đó nguy cơ bị thiếu máu lên não sẽ cao hơn.
2.2. Do xuất huyết não
Đây là tình trạng máu tràn vào mô não lân cận, gây nên hiện tượng phù não, tăng áp lực lên các mô xung quanh não. Các tế bào não sẽ yếu và chết dần đi, gây vỡ mạch não. Nếu không cấp cứu kịp thời thì người bệnh có thể tử vong. Chính vì vậy, tỷ lệ người tử vong do xuất huyết não thường cao hơn so với các nguyên nhân khác.
3. Triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não
3.1. Khó nói, hạn chế giao tiếp
Người bệnh bị tai biến mạch máu não có thể gặp khó khăn khi nói do lưỡi bị lệch. Vùng Broca nằm ở thùy trán có nhiệm vụ sản xuất lời nói đã bị tổn thương nên người bệnh có thể hiểu được người khác nói nhưng bản thân không thốt ra lời được. Hoặc vùng Wernicke nằm ở thuỳ thái dương có nhiệm vụ tạo ý nghĩa cho lời nói cũng bị tổn thương, nên người bệnh có thể nói thành lời nhưng người nghe lại khó hiểu ý nghĩa.
3.2. Triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não biểu hiện ở mặt
Tai biến mạch máu máu não ảnh hưởng trực tiếp vào nhu mô não cũng như đường đi của dây thần kinh nên sẽ gây ra tình trạng mặt bị liệt hoặc méo xệ sang một bên, mắt không thể nhắm kín như bình thường. Tình trạng yếu nửa người xảy ra khi chân tay một bên yếu hơn bên còn lại.
Một nửa khuôn mặt người bệnh bị tê liệt, trở nên buồn rầu
3.3. Triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não là mắt nhòe, mờ dần
Tình trạng oxy lên não không đủ sẽ khiến cho não bộ hoạt động kém, khiến thị lực bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây cũng là một triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não. Dấu hiệu này thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác nên nhiều người chủ quan. Do vậy, nếu người bệnh thấy mắt nhòe đi, mờ dần thì hãy tới cơ sở y tế thăm khám kịp thời.
3.4. Triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não thể hiện qua các cơn đau đầu
Nếu bị xuất huyết não, bạn sẽ cảm thấy cơn đau đầu dữ dội, có thể kèm triệu chứng nôn hoặc buồn nôn. Trường hợp bị nhồi máu não bạn có thể khó phát hiện hơn vì cơn đau đầu thoáng qua, âm ỉ theo thời gian. Khi có biểu hiện trên, cần đưa người bệnh tới viện khám để tránh không bị chết não.
3.5. Đi lại, làm việc khó khăn
Vùng tiểu não bị tổn thương sẽ gây ảnh hưởng tới chức năng giữ thăng bằng của cơ. Do nguyên nhân yếu các chi nên việc đi lại, sinh hoạt trở nên khó khăn. Bên cạnh những triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não nói trên còn có một số dấu hiệu khác như dáng đi bất thường, khó thở hoặc nấc cụt.
4. Tai biến mạch máu não thường rơi vào đối tượng nào?
Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ mắc tai biến mạch máu cao:
– Người bị bệnh tiểu đường: Do bị xơ vữa động mạch nên dễ gây hiện tượng tắc mạch máu và dẫn tới cơn tai biến nhanh chóng.
– Bệnh nhân cao huyết áp: Khoảng 80% các ca tai biến mạch máu não xuất phát từ nhóm đối tượng này.
– Người bị mỡ máu cao, mắc bệnh tim mạch: Do lòng mạch hẹp nên khiến máu khó lưu thông, từ đó gây thiếu máu lên não và tai biến.
– Người có thói quen không lành mạnh như uống rượu bia, hút thuốc lá, ít vận động, béo phì, … có nguy cơ bị cao huyết áp dẫn tới tai biến.
5. Phòng ngừa bệnh bằng các biện pháp đơn giản
Theo các bác sĩ, để phòng ngừa tai biến mạch máu não, bạn cần làm tốt các việc sau:
– Đầu tiên, người bệnh cần chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ đầy đủ và đi khám ngay khi phát hiện các triệu chứng bệnh.
Đi khám là cách nhanh nhất để chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả.
– Có chế độ ăn uống khoa học, ăn đủ bữa, đầy đủ chất dinh dưỡng. Hạn chế thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, cholesterol, chất béo. Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều rau củ quả, hải sản, thịt trắng, ngũ cốc, trứng, các loại đậu.
– Thể dục vận động thường xuyên, tối thiểu 30 phút/ngày, mỗi tuần nên thực hiện từ 3-4 ngày.
– Không được tăng cân quá mức, luôn duy trì cân nặng hợp lý
– Giữ lối sống lành mạnh, không sử dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê…
– Giữ huyết áp ổn định.
– Tránh các yếu tố gây căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái vui vẻ.
– Không nên thức khuya, chất lượng giấc ngủ phải đảm bảo.
– Tầm soát và khám đột quỵ định kỳ.
Người sau đột quỵ, cần lưu ý tới chế độ dinh dưỡng dưới đây:
– Không ăn quá nhiều, việc ăn quá no sẽ khiến lượng chất béo hấp thụ vào cơ thể cao, dễ gây béo phì.
– Không ăn thức ăn quá mặn.
– Bổ sung vào thực đơn hàng ngày chế độ ăn uống nhiều rau xanh, trái cây.
– Bữa ăn đa dạng, đầy đủ vi chất cần thiết cho cơ thể.
Khi nhận thấy cơ thể có các triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu não, người bệnh hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín để có biện pháp chữa trị kịp thời.
