Tình trạng khó thở do trào ngược dạ dày có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý tim mạch hoặc hô hấp. Việc chậm trễ chẩn đoán không chỉ gây khó chịu mà còn khiến bệnh diễn tiến nghiêm trọng hơn. Vậy vì sao trào ngược lại gây khó thở và cần làm gì khi gặp tình trạng này? Hãy cùng khám phá trong bài viết sau.

1. Trào ngược và mối liên hệ với cảm giác khó thở

1.1. Trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày xảy ra khi dịch vị trong dạ dày gồm axit, pepsin, đôi khi là cả thức ăn chưa tiêu hóa bị đẩy ngược lên thực quản. Đây là kết quả của việc cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu hoặc giãn mở bất thường, không giữ được vai trò “van đóng” giữa dạ dày và thực quản. Người bệnh thường cảm thấy nóng rát vùng ngực, ợ hơi, ợ chua, nuốt vướng, đau rát họng, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi nằm xuống.

1.2. Vì sao trào ngược có thể gây khó thở?

Không ít người ngạc nhiên khi cảm giác khó thở lại liên quan đến bệnh tiêu hóa. Nhưng thực tế, khi dịch axit trào ngược lên cao, nó có thể kích thích thanh quản, làm phù nề niêm mạc vùng họng và đường hô hấp trên. Trường hợp nghiêm trọng hơn, một lượng nhỏ axit hoặc thức ăn lọt vào khí quản sẽ gây co thắt đường thở, khiến người bệnh cảm thấy ngột ngạt, hụt hơi. Đặc biệt, hiện tượng này có xu hướng xảy ra vào ban đêm khi nằm ngủ – tư thế khiến axit dễ trào ngược hơn.

Khi dịch axit trào ngược lên cao, nó có thể kích thích thanh quản, làm phù nề niêm mạc vùng họng và đường hô hấp trên khiến người bệnh cảm thấy khó thở

2. Những biểu hiện thường gặp khi trào ngược gây khó thở

2.1. Khó thở từng cơn, kèm theo cảm giác thắt ngực

Người bệnh có thể cảm thấy khó thở đột ngột, như có vật cản trong lồng ngực, đặc biệt sau bữa ăn hoặc khi thay đổi tư thế nằm. Cơn khó thở đôi khi ngắn ngủi, đôi khi kéo dài, kèm cảm giác ép ngực và hồi hộp.

2.2. Ho kéo dài nhưng không rõ nguyên nhân

Một số trường hợp bị ho mãn tính, ho khan kéo dài nhiều tuần không do cảm lạnh hay viêm phổi. Điều này xảy ra do axit trào lên làm kích thích niêm mạc hầu họng và thanh quản. Người bệnh thường ho nhiều vào ban đêm, làm giấc ngủ bị gián đoạn.

2.3. Khàn tiếng, nghẹn cổ, nuốt khó

Trào ngược gây viêm thanh quản kéo dài sẽ khiến giọng nói bị khàn, cảm giác như có đờm vướng trong cổ, nuốt nghẹn. Tình trạng này kéo dài ảnh hưởng rõ rệt đến giao tiếp và chất lượng sống.

2.4. Thở khò khè, tức ngực kéo dài

Một số người mô tả cảm giác như bị viêm phế quản mãn, hay thở rít nhẹ vào ban đêm. Đây là hậu quả của việc axit làm tổn thương niêm mạc khí quản hoặc gây co thắt phế quản, thường nhầm lẫn với hen suyễn.

Trào ngược gây viêm thanh quản kéo dài sẽ khiến giọng nói bị khàn, cảm giác như có đờm vướng trong cổ, nuốt nghẹn.

3. Trào ngược gây khó thở có nguy hiểm không?

3.1. Dễ bị chẩn đoán nhầm với bệnh lý tim mạch hoặc hô hấp

Khó thở, đau ngực là triệu chứng dễ khiến người bệnh lo lắng về tim. Tuy nhiên, nếu chủ quan không đi khám chuyên khoa, người bệnh có thể bỏ qua bệnh tiêu hóa gây ra vấn đề này. Việc điều trị sai hướng không những không cải thiện triệu chứng mà còn làm bệnh âm thầm tiến triển.

3.2. Ảnh hưởng đến giấc ngủ và tinh thần

Những cơn khó thở vào ban đêm làm người bệnh tỉnh giấc giữa chừng, ngủ không sâu. Thiếu ngủ kéo dài dẫn đến mệt mỏi, giảm tập trung, dễ lo âu, thậm chí trầm cảm. Chưa kể đến việc giọng nói bị khàn, ho kéo dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

3.3. Nguy cơ biến chứng hô hấp nghiêm trọng

Tình trạng viêm họng, viêm thanh quản kéo dài do trào ngược có thể gây hẹp thanh môn, suy hô hấp mạn tính. Một số trường hợp hít phải dịch axit vào phổi sẽ dẫn đến viêm phổi hít – một biến chứng nặng cần điều trị kháng sinh và theo dõi sát sao.

4. Khi nào cần đi khám và chẩn đoán trào ngược gây khó thở?

4.1. Cảnh giác với những dấu hiệu không còn đơn thuần

Nếu bạn bị khó thở kèm theo các triệu chứng tiêu hóa như ợ nóng, đầy bụng, buồn nôn hoặc ho kéo dài, đừng chủ quan. Đây là lúc nên tìm đến bác sĩ để được đánh giá toàn diện. Đặc biệt nếu tình trạng khó thở xảy ra về đêm, làm bạn thức giấc, không nên trì hoãn việc thăm khám.

4.2. Các phương pháp chẩn đoán

Bác sĩ có thể chỉ định nội soi thực quản – dạ dày để quan sát tổn thương niêm mạc, kiểm tra dấu hiệu viêm thực quản, hẹp thực quản hay trào ngược. Ngoài ra, đo pH thực quản 24 giờ giúp ghi nhận tần suất và cường độ trào ngược. Trong trường hợp nghi ngờ tổn thương hô hấp, có thể cần chụp X-quang ngực, đo chức năng hô hấp hoặc nội soi tai mũi họng.

Đo pH thực quản 24 giờ giúp ghi nhận tần suất và cường độ trào ngược.

5. Làm gì khi bị trào ngược gây khó thở?

5.1. Điều chỉnh lối sống là bước quan trọng đầu tiên

Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh ăn quá no hoặc ăn sát giờ đi ngủ. Hạn chế thực phẩm kích thích như đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê, socola, nước ngọt có gas. Khi ngủ nên gối cao đầu khoảng 15–20cm để giảm nguy cơ axit trào lên. Đồng thời duy trì cân nặng hợp lý, tránh tình trạng thừa cân béo phì – yếu tố làm tăng áp lực ổ bụng.

5.2. Sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ

Các nhóm thuốc thường được kê đơn gồm thuốc ức chế tiết axit (PPI), thuốc trung hòa axit, thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc điều hòa nhu động dạ dày hoặc thuốc giảm co thắt.

5.3. Theo dõi và tái khám định kỳ

Không nên tự ý ngưng thuốc hoặc bỏ tái khám nếu thấy triệu chứng giảm. Việc theo dõi giúp điều chỉnh phác đồ kịp thời, tránh tái phát. Những người có yếu tố nguy cơ như viêm dạ dày, viêm loét, thói quen ăn uống không điều độ cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm.

Không ít người xem nhẹ cảm giác khó thở và chỉ tập trung điều trị triệu chứng bên ngoài mà quên mất nguyên nhân gốc có thể xuất phát từ hệ tiêu hóa. Trào ngược dạ dày gây khó thở không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không điều trị đúng cách.

Việc sớm nhận diện dấu hiệu, thay đổi lối sống hợp lý và chủ động thăm khám sẽ giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng này, đồng thời phòng tránh các biến chứng lâu dài lên cả hệ tiêu hóa và hô hấp.