Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý do nhiều nguyên nhân gây ra. Bài viết này cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của bệnh lý này cũng như giải đáp một thắc mắc phổ biến: Trào ngược dạ dày có lây không?
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày thực quản do nguyên do nào?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và dẫn đến các triệu chứng khó chịu. Đây là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.
1.1. Nguyên nhân cơ học
Một số yếu tố cơ học có thể dẫn đến GERD bao gồm:
– Thoát vị hiatal: Khi cơ hoành yếu hoặc bị rách, một phần của dạ dày có thể lồi qua lỗ hiatal (trên cơ hoành) vào khoang ngực, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Thoát vị hiatal thường gặp ở người béo phì, phụ nữ mang thai, và những người từng trải qua phẫu thuật ổ bụng.
– Giảm co bóp cơ thực quản: Cơ thắt dưới thực quản (LES) không hoạt động đúng lúc, mở ra và cho phép axit trào ngược. LES là “cửa chặn” giữa thực quản và dạ dày, khi nó yếu hoặc giãn không đúng lúc, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Nguyên nhân có thể do bẩm sinh hoặc do các tổn thương từ phẫu thuật, chấn thương, hoặc do sử dụng một số loại thuốc như thuốc giãn cơ và thuốc an thần.
– Có những yếu tố cơ học khác cũng góp phần vào việc trào ngược dạ dày thực quản. Chẳng hạn như táo bón, việc uống nhiều nước ngay sau bữa ăn làm loãng dịch vị dạ dày, dẫn đến khả năng axit trào ngược lên thực quản. Hơn nữa, tập thể dục ngay sau khi ăn cũng có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, tạo điều kiện cho axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý do nhiều nguyên nhân gây ra
1.2. Các nguyên nhân khác
– Thức ăn không tiêu hóa và lưu lại bên trong dạ dày
– Các bệnh như ung thư dạ dày, đau dạ dày, viêm loét dạ dày, và hẹp môn vị có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
– Tình trạng tăng tiết axit dạ dày do Vi khuẩn H. pylori (Hp) và việc sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (NSAIDs) có thể làm tăng tiết axit. Căng thẳng cũng là một yếu tố góp phần.
– Các yếu tố khác: Sẹo thực quản do viêm loét, bỏng, hoặc các thủ thuật y tế; hẹp thực quản do khối u, sẹo, hoặc bất thường bẩm sinh.
– Béo phì : Áp lực tăng lên ổ bụng đẩy axit dạ dày lên thực quản.
– Mang thai : Thay đổi nội tiết tố và áp lực từ thai nhi lên cơ hoành.
– Chế độ ăn uống và thói quen: Tiêu thụ thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, sôcôla, cà phê, rượu bia, và hút thuốc lá cũng có thể góp phần gây ra GERD.
Béo phì khiến áp lực tăng lên ổ bụng đẩy axit dạ dày lên thực quản
1.3. Trào ngược dạ dày có lây không?
Bệnh trào ngược dạ dày có khả năng lây truyền từ người này sang người khác khi người bệnh bị trào ngược dạ dày do nguyên nhân là vi khuẩn Hp trong dạ dày.
Những con đường lây nhiễm chính của bệnh trào ngược dạ dày bao gồm:
– Tiếp xúc trực tiếp với dịch nước bọt chứa virus HP, chẳng hạn như việc mớm cơm, hôn, hoặc ăn chung thức ăn.
– Lây nhiễm do môi trường không đảm bảo vệ sinh.
Qua quá trình khám và điều trị cho thấy, bệnh dạ dày có thể lây lan giữa những người sống cùng nhau hoặc có mối quan hệ thân thiết trong gia đình. Nhiều bác sĩ đã phát hiện rằng các bệnh nhân có quan hệ gần gũi, như thành viên trong gia đình, thường xuất hiện các triệu chứng tương tự nhau như đau vùng thượng vị và ợ chua. Kết quả xét nghiệm cho thấy những người này đều dương tính với vi khuẩn HP.
Vì vậy, khi thắc mắc liệu trào ngược dạ dày có lây không, có thể khẳng định rằng bệnh này có khả năng lây truyền từ người này sang người khác. Nếu một bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP mà không có biện pháp phòng tránh hoặc điều trị triệt để, vi khuẩn này có thể lây lan sang người khác.
Đối với các nguyên nhân cơ học thì dường như trào ngược không lây giữa người với người.
2. Các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là gì?
GERD có thể gây ra nhiều triệu chứng như sau:
– Ợ nóng, cảm giác bỏng rát ở ngực, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nằm.
– Ợ chua, nước dạ dày có vị chua trào ngược lên cổ họng.
– Đau rát cổ họng, axit dạ dày gây kích ứng niêm mạc cổ họng.
– Khó nuốt, cảm giác vướng hoặc nghẹn khi nuốt thức ăn.
– Ho khan, axit dạ dày trào lên kích thích cổ họng gây ho.
– Buồn nôn và nôn, trong trường hợp nặng có thể nôn ra máu.
– Khàn giọng vì axit dạ dày có thể gây kích ứng thanh quản.
Axit dạ dày trào lên kích thích cổ họng gây ho
3. Làm sao để chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản?
Đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập thông tin về lịch sử bệnh lý, các triệu chứng hiện tại và thói quen sinh hoạt của bạn. Tiếp theo, họ sẽ tiến hành khám lâm sàng để phát hiện các dấu hiệu của bệnh trào ngược axit như viêm họng và sưng tấy thanh quản.
Để có cái nhìn rõ ràng hơn về bệnh lý GERD, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm chuyên sâu như sau:
– Nội soi dạ dày và thực quản: Kỹ thuật này cho phép quan sát trực tiếp niêm mạc của dạ dày và thực quản để phát hiện các tổn thương.
– Chụp X-quang thực quản có thuốc cản quang: Phương pháp này giúp theo dõi quá trình nuốt và phát hiện các bất thường ở thực quản.
– Theo dõi pH thực quản 24 giờ: Phương pháp này đo lường mức độ axit trong thực quản trong suốt 24 giờ, cung cấp các thông tin chính xác về tính chất, cường độ, số lần và thời gian trào ngược. Nó cũng giúp phân biệt GERD với các bệnh lý có triệu chứng tương tự và được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán GERD.
– Xét nghiệm đo áp lực và nhu động thực quản HRM: Phương pháp này đánh giá chức năng của cơ thắt dưới thực quản và phát hiện các bất thường trong vận động của thực quản.
Hiện nay, Thu Cúc TCI là một trong số ít bệnh viện sử dụng cả hai kỹ thuật đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực và nhu động thực quản HRM trong chẩn đoán và điều trị GERD.
4. Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản như thế nào?
– Thay đổi lối sống giúp giảm các yếu tố gây trào ngược dạ dày.
– Dùng thuốc: Thuốc trung hòa axit, thuốc chẹn H2 giảm tiết axit, và thuốc tăng cường co bóp cơ thực quản.
– Phẫu thuật: Áp dụng cho các trường hợp nặng hoặc không đáp ứng với điều trị bằng thuốc.
Bệnh viện Thu Cúc TCI hiện nay là một trong số ít các cơ sở y tế có áp dụng kỹ thuật đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực, nhu động thực quản HRM trong chẩn đoán và điều trị GERD.
5. Gợi ý một số thay đổi giúp đẩy lùi trào ngược dạ dày thực quản
Để phòng tránh và cải thiện triệu chứng trào ngược axit dạ dày, bạn cần thực hiện thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh.
– Tăng cường các chất trung hòa axit: Các sản phẩm từ tinh bột như bột ngũ cốc, bột yến mạch, và các loại bánh mì giúp giảm sự bào mòn của dịch và axit trong dạ dày.
– Chất đạm dễ tiêu
– Bổ sung chất xơ: Các loại đậu như đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, và đậu Hà Lan là nguồn cung cấp chất xơ tốt.
– Giảm cân: Sử dụng các biện pháp an toàn và hiệu quả như tập thể dục và hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo.
– Khi ngủ nên nâng cao đầu giường khi ngủ và tránh nằm ngay sau khi ăn.
– Thăm khám bác sĩ: Để được chẩn đoán chính xác và nhận các biện pháp chữa trị kịp thời.
Trên đây là những thông tin giúp bạn giải thích trào ngược dạ dày có lây không, nguyên nhân các triệu chứng cũng như cách chẩn đoán và điều trị hiệu quả căn bệnh phổ biến này.
