Trào ngược dạ dày thực quản (viết tắt: GERD) là một bệnh lý tiêu hóa thường gặp, xảy ra khi dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, buồn nôn, khó nuốt và đau ngực. Nếu không được điều trị hiệu quả, bệnh có thể nặng hơn và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc hiểu rõ các phương pháp điều trị trào ngược dạ dày là rất quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Điều trị bệnh trào ngược dạ dày bằng cách thay đổi lối sống
Điều trị trào ngược dạ dày thường bắt đầu bằng những thay đổi trong lối sống và thói quen ăn uống. Đây là những phương pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc kiểm soát triệu chứng.
1.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống khoa học có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày. Một số thực phẩm và đồ uống có thể kích thích tiết acid dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược, ví dụ như cà phê, rượu, đồ ăn cay nóng, thực phẩm giàu chất béo và đồ uống có ga.
Các thay đổi cần thiết trong chế độ ăn giúp cải thiện chứng trào ngược bao gồm:
– Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá no trong một lần.
– Tránh ăn quá muộn vào buổi tối, đặc biệt là trước khi đi ngủ ít nhất 2 – 3 tiếng.
– Hạn chế tiêu thụ đồ ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ và các loại thức uống kích thích.
– Uống nhiều nước, nhưng hạn chế uống nước trong bữa ăn để tránh dạ dày bị căng phồng.
Ăn uống điều độ, khoa học sẽ giúp giảm triệu chứng trào ngược, bảo vệ dạ dày, thực quản.
1.2 Điều chỉnh tư thế khi ngủ
Người bị trào ngược dạ dày nên kê cao đầu giường khi ngủ. Điều này giúp ngăn chặn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản khi nằm. Việc nâng cao đầu giường khoảng 10 – 15 cm bằng cách kê thêm gối hoặc dùng giường có khả năng điều chỉnh độ cao có thể mang lại hiệu quả rõ rệt.
1.3 Tránh các thói quen xấu
Một số thói quen như hút thuốc lá, uống rượu và cà phê có thể làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày. Việc từ bỏ những thói quen này không chỉ giúp kiểm soát bệnh mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.
2. Điều trị bằng thuốc
Trong trường hợp thay đổi lối sống không đủ hiệu quả, việc sử dụng thuốc có thể được xem xét để kiểm soát các triệu chứng. Có nhiều nhóm thuốc khác nhau được sử dụng để điều trị trào ngược dạ dày.
2.1 Thuốc kháng acid
Thuốc kháng acid có tác dụng trung hòa acid dạ dày, giảm nhanh các triệu chứng ợ nóng và khó tiêu. Đây là loại thuốc được sử dụng phổ biến và có thể mua mà không cần đơn thuốc. Một số loại thuốc kháng acid thông dụng bao gồm: Maalox, Tums, Gaviscon.
Tuy nhiên, thuốc kháng acid chỉ có tác dụng tạm thời và không giúp giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh.
2.2 Thuốc ức chế bơm proton (PPI)
Thuốc ức chế bơm proton (PPI) là nhóm thuốc mạnh hơn, có tác dụng giảm lượng acid dạ dày được tiết ra. Các loại PPI thường sử dụng bao gồm: Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole.
Nhóm thuốc này thường được sử dụng cho các trường hợp trào ngược dạ dày nặng và phải được kê đơn bởi bác sĩ. Mặc dù có hiệu quả cao, nhưng việc sử dụng PPI trong thời gian dài có thể gây ra một số tác dụng phụ như thiếu hụt vitamin và khoáng chất, loãng xương và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
2.3 Thuốc kháng thụ thể H2
Thuốc kháng thụ thể H2 cũng có tác dụng giảm tiết acid dạ dày, nhưng cơ chế hoạt động khác với PPI. Thuốc này thường được sử dụng cho các trường hợp nhẹ hơn và bao gồm các loại như: Ranitidine, Famotidine, Cimetidine.
Thuốc kháng thụ thể H2 có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với PPI để tăng hiệu quả điều trị.
Các loại thuốc trên chỉ mang tính tham khảo, đơn thuốc thực tế phải dựa trên quá trình thăm khám và tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân. Người bệnh cần uống thuốc đúng liều lượng và thời gian để đạt được hiệu quả trị bệnh tối ưu và hạn chế tác dụng phụ.
Một số loại thuốc có thể giúp kiểm soát tình trạng trào ngược.
3. Phương pháp phẫu thuật
Đối với những bệnh nhân không đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc hoặc có các biến chứng nghiêm trọng, phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết.
Mục tiêu điều trị bằng phẫu thuật là sửa chữa, cải thiện chức năng của cơ vòng thực quản dưới, ngăn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản.
Một số phương pháp phẫu thuật dùng trong điều trị trào ngược dạ dày, bao gồm: Nissen fundoplication, LINX.
Các phương pháp này có tác dụng giảm triệu chứng hiệu quả. Tuy nhiên, bất kỳ phẫu thuật nào cũng có rủi ro và nguy cơ biến chứng, người bệnh cần thận trọng khi đưa ra quyết định và thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ trước khi thực hiện.
4. Điều trị bằng thảo dược
Ngoài các phương pháp điều trị Tây y, nhiều người lựa chọn sử dụng các bài thuốc từ đông y và thảo dược để điều trị trào ngược dạ dày. Các phương pháp này thường dựa trên nguyên lý cân bằng cơ thể và giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh, bao gồm:
4.1 Sử dụng nghệ
Nghệ là một loại thảo dược phổ biến trong y học cổ truyền với nhiều tác dụng chữa bệnh, đặc biệt là hỗ trợ tiêu hóa và chống viêm. Hoạt chất curcumin trong nghệ có khả năng giảm viêm, bảo vệ niêm mạc dạ dày và giúp giảm các triệu chứng của trào ngược dạ dày.
4.2 Cam thảo
Cam thảo cũng được biết đến là một thảo dược có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm viêm và hỗ trợ điều trị trào ngược. Tuy nhiên, việc sử dụng cam thảo cần được giám sát để tránh các tác dụng phụ như tăng huyết áp.
4.3 Trà gừng
Gừng có tính ấm, giúp tăng cường hệ tiêu hóa và giảm triệu chứng ợ nóng. Uống một tách trà gừng sau bữa ăn có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu do trào ngược dạ dày.
Tuy nhiên, cách điều trị này thường chỉ có tác dụng với các trường hợp bệnh nhẹ và cần dùng kiên trì. Người bệnh cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa, không tự ý sử dụng.
Thăm khám với chuyên gia tiêu hóa và các phương pháp chẩn đoán hiện đại là cơ sở cho việc điều trị.
5. Các biện pháp điều trị hỗ trợ
Bên cạnh các phương pháp điều trị truyền thống, một số người lựa chọn sử dụng các liệu pháp hỗ trợ như:
– Châm cứu: Là biện phải giúp cân bằng năng lượng cơ thể và giảm triệu chứng. Phương pháp này cần được thực hiện bởi những người có kiến thức và chuyên môn về các huyệt trên cơ thể.
– Yoga và thiền: Giúp giảm căng thẳng, một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.
Để đưa ra được phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh cần xác định đúng nguyên nhân và mức độ bệnh bằng cách thăm khám tại cơ sở y tế uy tín. Tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, bệnh nhân sẽ được thăm khám với chuyên gia tiêu hóa giàu kinh nghiệm và thực hiện các phương pháp hiện đại như đo pH thực quản 24 giờ, đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM), nội soi, chụp X-quang để đưa ra kết luận chính xác, là cơ sở quan trọng định hướng cho việc điều trị.
Tóm lại, việc điều trị trào ngược dạ dày không chỉ dừng lại ở việc sử dụng thuốc mà còn cần có sự kết hợp với thay đổi lối sống và chế độ ăn uống hoặc phẫu thuật trong một số trường hợp nặng. Bệnh nhân cần lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp dưới sự tư vấn của bác sĩ. Quan trọng hơn hết, việc duy trì một lối sống lành mạnh và cân bằng là yếu tố quyết định trong việc kiểm soát và ngăn ngừa trào ngược dạ dày lâu dài.
