Với khoảng 0,02 – 0,03% dân số thế giới gặp phải, bệnh viêm võng mạc sắc tố không phải là một bệnh lý nhãn khoa phổ biến. Bởi không phổ biến, ít người thực sự hiểu về bệnh lý nhãn khoa có thể khiến bệnh nhân mù lòa, nếu không được điều trị kịp thời này. Trong bài viết này, Thu Cúc TCI xin chia sẻ với bạn tất tần tật về bệnh lý viêm võng mạc sắc tố, đừng bỏ lỡ bạn nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm viêm võng mạc sắc tố
Võng mạc nằm tận cùng nhãn cầu, được cấu tạo từ 2 loại tế bào đặc biệt là: Tế bào que và tế bào nón. 2 loại tế bào này có nhiệm vụ đón ánh sáng từ giác mạc và thủy tinh thể rồi gửi chúng lên não bộ. Trong đó, tế bào que giúp chúng ta nhìn xa còn tế bào nón giúp chúng ta nhìn chi tiết.
Như vậy, viêm võng mạc sắc tố là bệnh lý thoái hóa tế bào que và tế bào nón. Cụ thể, khi bị viêm võng mạc sắc tố, đầu tiên, các tế bào que của bệnh nhân thoái hóa, dẫn đến hiện tượng thu hẹp thị trường mắt. Sau đó, các tế bào nón của bệnh nhân cũng thoái hóa, làm bệnh nhân suy giảm hoặc mất thị lực hoàn toàn vĩnh viễn.
2. Nguyên nhân phát sinh viêm võng mạc sắc tố
Cho đến thời điểm hiện tại, về nguyên nhân phát sinh viêm võng mạc sắc tố, chúng ta chỉ có một giả thuyết duy nhất, đó là đột biến gen. Đột biến gen thường là di truyền và nó có thể di truyền từ bố hoặc mẹ hoặc từ cả bố và mẹ. Trong đó, 60 – 70% là di truyền lặn, 25% là di truyền trội, còn lại là di truyền trên nhiễm sắc thể giới tính X. Tùy thuộc 2 yếu tố: Mức độ đột biến và cách thức di truyền, mà viêm võng mạc sắc tố sẽ có tình trạng nặng – nhẹ cũng như tốc độ diễn biến khác nhau.
3. Nhận biết viêm võng mạc sắc tố
Vì khởi phát do đột biến gen di truyền, viêm võng mạc sắc tố ở bệnh nhân thường phát triển từ thuở ấu thơ, tuy nhiên, chỉ phát triển âm thầm. Cho đến khi bệnh nhân trưởng thành, bệnh viêm võng mạc sắc tố mới biểu hiện như sau:
– Giai đoạn nhẹ: Vào ban đêm và/hoặc ở những nơi thiếu sáng, bệnh nhân giảm sức nhìn. Vào ban ngày và/hoặc ở những nơi đủ sáng, bệnh nhân mất tầm nhìn ngoại biên (bệnh nhân không nhìn thấy sự vật hiện tượng ở rìa khung cảnh). Chính vì vậy mà bệnh nhân hay ngã.
Bệnh nhân viêm võng mạc sắc tố mất tầm nhìn ngoại biên.
– Giai đoạn nặng: Vào ban đêm và/hoặc ở những nơi thiếu sáng, bệnh nhân mất sức nhìn. Vào ban đêm và/hoặc ở những nơi đủ sáng, bệnh nhân mất tầm nhìn ngoại biên và tầm nhìn trung tâm (bệnh nhân không nhìn thấy sự vật hiện tượng ở rìa và ở giữa khung cảnh), chỉ thấy 2 màu đen – trắng. Một số trường hợp, bệnh nhân mất thị lực hoàn toàn trong mọi điều kiện.
4. Điều trị viêm võng mạc sắc tố
Nguyên nhân hình thành viêm võng mạc sắc tố là không thể can thiệp. Bởi thế, bệnh lý nhãn khoa này chưa thể được điều trị triệt để. Tuy nhiên, tốc độ phát triển của nó thì chúng ta có thể hạn chế được, thông qua một số khuyến cáo đơn giản sau:
– Bổ sung Vitamin A: Bổ sung một lượng Vitamin A hợp lý, bệnh nhân viêm võng mạc sắc tố có thể trì hoãn mù lòa đến 10 năm. Tuy nhiên, lượng Vitamin A thế nào là hợp lý thì phụ thuộc vào mỗi bệnh nhân và mỗi giai đoạn bệnh. Chính vì vậy, để biết bản thân cần bao nhiêu Vitamin A, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến của chuyên gia nhãn khoa.
– Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Dụng cụ hỗ trợ ở đây là kính lúp và ống nhòm hồng ngoại. Sử dụng chúng, bệnh nhân có thể khắc phục tình trạng suy giảm thị lực vào ban đêm hoặc ở những nơi thiếu sáng. Bệnh nhân đã mất thị lực ngoại biên, đặc biệt nên dùng những dụng cụ hỗ trợ này.
– Đeo kính râm: Vào ban ngày, bệnh nhân nên đeo kính râm để bảo vệ võng mạc trước tia cực tím.
– Thăm khám định kỳ với chuyên gia nhãn khoa: Thăm khám định kỳ với chuyên gia nhãn khoa, bệnh nhân được đánh giá chính xác tình trạng viêm võng mạc sắc tố, từ đó được chỉ định phương pháp kiểm soát phù hợp. Đây cũng là biện pháp duy nhất giúp bệnh nhân phát hiện sớm các bệnh lý nhãn khoa khác có thể phát sinh kèm bệnh viêm võng mạc sắc tố, như: Các tật khúc xạ, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp,…
Bệnh nhân viêm võng mạc sắc tố nên thăm khám định kỳ với chuyên gia.
Một số phương pháp điều trị dứt điểm viêm võng mạc sắc tố, như: Cấy ghép võng mạc, cấy ghép võng mạc nhân tạo, liệu pháp gen,… đang được nghiên cứu và thử nghiệm, hy vọng trong tương lai, các phương pháp này sẽ thành công và được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
5. Dự phòng viêm võng mạc sắc tố
Không có biện pháp dự phòng viêm võng mạc sắc tố, mặc dù vậy, khuyến cáo để kéo dài thời gian viêm võng mạc sắc tố phát triển đến mù lòa thì chúng ta có:
– Hạn chế thức khuya, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trong điều kiện thiếu sáng.
– Xây dựng và thực hiện các phương pháp giải tỏa căng thẳng, áp lực cho bản thân. Không làm việc quá sức, nghỉ ngơi cũng như thư giãn đầy đủ.
– Giảm tần suất hoặc ngừng uống rượu, uống bia, hút thuốc lá,…
– Tập thể dục, chơi thể thao 30 phút mỗi ngày hoặc nhiều hơn, nếu có thể.
– Nếu bệnh sử gia đình có viêm võng mạc sắc tố, phải thăm khám định kỳ với chuyên gia nhãn khoa để được chuyên gia nhãn khoa tầm soát nguy cơ mắc bệnh.
Tập thể dục, chơi thể thao 30 phút mỗi ngày hoặc nhiều hơn.
Phía trên là thông tin cơ bản về bệnh lý nhãn khoa bệnh viêm võng mạc sắc tố. Hy vọng rằng với chúng, bạn có thể bảo vệ bản thân được phần nào trước bệnh lý nhãn khoa nguy hiểm này. Nếu còn băn khoăn cần giải đáp, liên hệ Thu Cúc TCI ngay để được giải đáp một cách nhanh chóng, bạn nhé!
