Sự ra đời của ngành siêu âm chẩn đoán đã giúp việc phát hiện gan nhiễm mỡ trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn. Vậy chúng ta cùng nhắc lại gan nhiễm mỡ là gì? siêu âm gan nhiễm mỡ có biểu hiện như thế nào? bác sĩ siêu âm có thật sự thấy được gan nhiễm mỡ không? Cũng như bệnh nhân nên được xử trí ra sao khi được chẩn đoán gan nhiễm mỡ?
Menu xem nhanh:
1. Hiểu một cách đơn giản về gan nhiễm mỡ là gì?
Nếu bình thường gan của bạn khỏe mạnh sẽ có rất ít hoặc không có mỡ trong gan. Nhưng vì một số lý do nào đó (chúng tôi sẽ nói ngay phía dưới đây) khiến một phần calo dư thừa trong cơ thể chuyển biến thành mỡ (mỡ trung tính triglyceride). Sau đó lớp mỡ này được lưu trữ trong khắp cơ thể bạn, ngay cả trong các tế bào gan. Khi lượng mỡ trong tế bào gan tích tụ lâu ngày, sẽ dần gây bệnh gan nhiễm mỡ.
Một số lý do gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ này do uống quá nhiều bia rượu, ăn quá nhiều thức ăn – thường gặp nhất ở những người dư cân, béo phì, người nghiện bia rượu. Tiếp theo, gan nhiễm mỡ cũng thường gặp ở người bị bệnh tiểu đường hoặc được nuôi dưỡng quá nhiều qua đường truyền dịch, người lạm dụng thuốc corticoid. Cuối cùng, gan nhiễm mỡ cũng thường thấy ở phụ nữ có thai, người bị suy dinh dưỡng.
Trong y khoa, quan niệm rằng nếu như nguyên sinh chất của tế bào gan không bị phá hủy mà chỉ bị đẩy lùi ra bên rìa thì ta gọi là “thâm nhiễm mỡ”, còn nếu mỡ được hình thành trong tế bào gan bị biến đổi thì ta gọi là thoái hóa mỡ.
Khi lớp mỡ tích tụ trong khắp cơ thể bạn dày lên, sẽ dần gây bệnh gan nhiễm mỡ. Hình ảnh minh họa gan khỏe mạnh và gan nhiễm mỡ.
2. Siêu âm gan nhiễm mỡ – chẩn đoán nhanh chóng, chính xác
2.1 Sự ra đời của siêu âm gan nhiễm mỡ là một thành công vượt bậc
Trước kia, khi chưa có siêu âm thì việc chẩn đoán phải dựa vào sinh thiết gan. Điều này khó thực hiện vì bệnh nhân phải có triệu chứng bệnh gan và phải chấp thuận cho các bác sĩ chọc kim vào gan mình. Khi kỹ thuật siêu âm chẩn đoán được sử dụng tại nhiều nước trong đó có Việt Nam thì việc chẩn đoán gan nhiễm mỡ trở nên nhanh chóng, đơn giản, không đau đớn, nên bệnh nhân dễ chấp nhận hơn.
Chính vì những ưu điểm này mà số người bị gan nhiễm mỡ được phát hiện sớm tăng lên, có khi thật tình cờ phát hiện gan nhiễm mỡ khi thăm khám bệnh lý ở đường tiêu hóa qua siêu âm ổ bụng.
2.2 Siêu âm gan nhiễm mỡ có biểu hiện như thế nào?
Xét về phương diện siêu âm, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh siêu âm có những tiêu chuẩn cụ thể để chẩn đoán. Nói một cách cơ bản, siêu âm gan nhiễm mỡ có biểu hiện như sau:
– Gan to hơn bình thường và góc bầu
– Gan trắng hơn thận nhiều và cấu trúc hồi âm dày
– Tuy nhiên ở vùng sâu của gan thì đen do hiện tượng giảm âm
– Các mạch máu trong gan không còn thấy rõ.
Siêu âm là giải pháp an toàn, tiện lợi giúp phát hiện gan nhiễm mỡ một cách dễ dàng và nhanh chóng. Điều này đã giúp số người bị gan nhiễm mỡ được phát hiện sớm tăng lên, khi thăm khám bệnh lý ở đường tiêu hóa qua siêu âm ổ bụng.
3. Trên siêu âm phát hiện gan nhiễm mỡ phải làm thế nào?
Trước một kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ, bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân đừng quá lo lắng, bởi gan nhiễm mỡ có nhiều nguyên nhân như trên. Đa số trường hợp là do người bệnh quá mập quá thì người đó nên hạn chế ăn mỡ đường và nên tập thể dục đều. Còn nếu do các nguyên nhân khác thì tùy trường hợp mà ta chữa.
Chẳng hạn như:
Đối với người nghiện rượu phải tuyệt đối cữ rượu, vì nếu không sẽ qua giai đoạn xơ gan.
Người bị tiểu đường phải tiết chế ăn uống và dùng thuốc insulin hoặc các thuốc giảm đường huyết do bác sĩ chuyên khoa chỉ định tùy trường hợp.
Bớt nuôi dưỡng quá nhiều qua đường truyền dịch và ngưng corticoid trong trường hợp lạm dụng.
4. Siêu âm gan nhiễm mỡ có chính xác không?
Việc chẩn đoán gan nhiễm mỡ bằng siêu âm khó có thể sai được, vì gan nhiễm mỡ xảy ra trong nhiều trường hợp, trong đó có trường hợp chỉ cần sự ăn kiêng của bệnh nhân là đủ làm giảm gan nhiễm mỡ. Vì vậy, bác sĩ siêu âm sẽ phải giải thích cho người bệnh để họ bớt lo lắng và bác sĩ điều trị nên chữa cho bệnh nhân tùy theo nguyên nhân để tình trạng gan nhiễm mỡ không tăng hơn, nhất là không đưa đến xơ gan như trong trường hợp nghiện rượu.
5. Biểu hiện gan nhiễm mỡ bạn cần đi thăm khám?
Bác sĩ sẽ thăm khám cho bạn 6-12 tháng một lần, tùy thuộc vào nguy cơ tổn thương gan của quý vị. Họ sẽ tiếp tục theo dõi chức năng gan (xét nghiệm máu) và cân nặng của quý vị. Họ cũng có thể kiểm tra xem quý vị có bất kỳ triệu chứng nào của các vấn đề về gan hay không, bao gồm:
– Buồn nôn hoặc nôn mửa, bao gồm cả nôn ra máu
– Ăn mất ngon
– Sưng bụng
– Dễ bầm tím
– Các tĩnh mạch hình mạng nhện trên da
– Suy giảm sức lực hoặc bị yếu
– Sút cơ
– Sút cân
– Lú lẫn
Bạn nên siêu âm gan nhiễm mỡ ngay khi có biểu hiện đầy bụng, khó tiêu, dư cân béo phì (vòng bụng to).
6. Cải thiện gan nhiễm mỡ
Thực hiện theo bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống nào do bác sĩ gia đình, chuyên gia dinh dưỡng hoặc huấn luyện viên sức
khỏe khuyến nghị
Vận động: bác sĩ có thể đề xuất một số loại hoạt động thường xuyên cho phù hợp cho bạn và gia đình sao cho phù hợp với hoàn cảnh của bạn.
Dùng thuốc theo chỉ định
Tránh uống rượu bia và hút thuốc
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên tại các cơ sở y tế uy tín.
