Ợ hơi là một hiện tượng phổ biến mà hầu hết mọi người đều trải qua trong cuộc sống hàng ngày. Dù ợ hơi không phải là vấn đề nghiêm trọng, nhưng nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ đi sâu vào các nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện tượng ợ hơi.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân của ợ hơi
Ợ hơi xảy ra khi khí bị đẩy ra khỏi dạ dày thông qua miệng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này:
– Nuốt khí (Aerophagia): Khí có thể bị nuốt vào khi ăn uống, nói chuyện, nhai kẹo cao su hoặc uống nước có ga. Một phần khí sẽ bị đẩy ngược lại thông qua thực quản và ra ngoài qua miệng.
– Thực phẩm và đồ uống: Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng lượng khí trong dạ dày. Các loại thực phẩm như hành, tỏi, cải bắp, đậu, nước uống có ga, bia và rượu có thể gây ợ nhiều hơn.
– Thói quen ăn uống: Ăn nhanh, ăn nhiều hoặc ăn khi đang căng thẳng cũng có thể khiến lượng khí bị nuốt vào nhiều hơn.
– Sử dụng chất kích thích: Các chất kích thích như cà phê, thuốc lá và các loại thuốc giảm đau, chống viêm không steroid cũng có thể làm tăng nguy cơ ợ hơi.
– Bệnh lý tiêu hóa: Một số bệnh lý tiêu hóa như viêm dạ dày, loét dạ dày, trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), và hội chứng ruột kích thích (IBS) cũng có thể gây ợ hơi.
– Các yếu tố khác: Mang thai, căng thẳng và lo lắng cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng ợ hơi.
Ợ hơi là một triệu chứng phổ biến, gây khó chịu cho người bệnh.
2. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Mặc dù ợ hơi thường không phải là vấn đề nghiêm trọng, nhưng nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm với các dấu hiệu bất thường khác, bạn nên đi khám bác sĩ. Một số dấu hiệu kèm theo cần lưu ý bao gồm:
– Đau ngực: Đau ngực có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày-thực quản hoặc các vấn đề tim mạch.
– Buồn nôn và nôn: Triệu chứng này có thể là dấu hiệu của viêm loét dạ dày hoặc tắc nghẽn ruột.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân: Sụt cân không rõ nguyên nhân kèm ợ hơi có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư dạ dày.
– Đầy hơi và chướng bụng liên tục: Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đầy hơi và chướng bụng mà không rõ nguyên nhân, bạn nên đi khám bác sĩ để kiểm tra.
3. Chẩn đoán ợ hơi
3.1 Các phương pháp chẩn đoán ợ hơi
Chẩn đoán ợ hơi thường bắt đầu bằng việc thu thập thông tin chi tiết về triệu chứng và thói quen ăn uống của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ hỏi về tần suất, thời gian và hoàn cảnh xảy ra ợ hơi. Một số phương pháp chẩn đoán bao gồm:
– Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra bụng để xác định sự hiện diện của khí trong dạ dày và ruột.
– Nội soi dạ dày-thực quản: Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát trực tiếp dạ dày và thực quản để phát hiện các tổn thương hoặc bất thường.
– Xét nghiệm hơi thở: Xét nghiệm này giúp xác định sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori trong dạ dày, một nguyên nhân phổ biến gây viêm loét dạ dày và ợ hơi.
– Chụp X-quang: Chụp X-quang dạ dày-ruột có thể được thực hiện để kiểm tra sự tắc nghẽn hoặc bất thường trong hệ tiêu hóa.
– Đo áp lực thực quản: Phương pháp giúp kiểm tra khả năng vận động của thực quản, chẩn đoán chứng khó nuốt, co thắt thực quản và bệnh trào ngược dạ dày.
– Đo pH thực quản: Phương pháp này đo lường mức độ axit trong thực quản để xác định sự hiện diện của trào ngược dạ dày – thực quản.
3.2 Khi nào sử dụng phương pháp đo áp lực thực quản và đo pH thực quản để chẩn đoán ợ hơi?
Đo HRM giúp đánh giá các rối loạn vận động thực quản (gồm chứng nuốt khó, co thắt thực quản,…), phân biệt với bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Đối với trường hợp đã loại trừ được các nguyên nhân gây ợ hơi khác, nghi ngờ trào ngược dạ dày, bệnh nhân sẽ được tiến hành đo pH thực quản 24 giờ. Đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh GERD, xác định nồng độ axit trong thực quản, tần suất và thời gian mà axit dạ dày trào ngược lên thực quản; đánh giá mức độ nghiêm trọng của GERD, xác định mối liên hệ giữa các triệu chứng và trào ngược axit dạ dày, đánh giá hiệu quả của điều trị GERD.
Với phương pháp này, một ống mỏng và mềm (catheter) được đưa qua mũi vào thực quản bệnh nhân. Đầu ống có một cảm biến đo pH để ghi lại mức độ axit ở thực quản trong suốt 24 giờ. Trong thời gian đo pH, người bệnh cũng ghi lại các hoạt động, thời gian ăn uống, nghỉ ngơi và các triệu chứng xảy ra.
Tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, phương pháp đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) và đo pH thực quản 24 giờ là các kỹ thuật quan trọng phục vụ chẩn đoán chứng ợ hơi.
Hệ thống máy đo được nhập khẩu từ Mỹ, đảm bảo chất lượng và độ an toàn. Đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên hàng đầu đem lại sự chính xác và thoải mái tối đa cho người bệnh.
Đo pH thực quản là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày.
4. Điều trị ợ hơi
Việc điều trị ợ hơi phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:
– Thay đổi thói quen ăn uống: Hạn chế ăn nhanh, ăn nhiều và nhai kẹo cao su. Tránh các loại thực phẩm và đồ uống gây ợ hơi như hành, tỏi, cải bắp, đậu, nước uống có ga, bia và rượu.
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ, uống nhiều nước và tránh các bữa ăn lớn vào buổi tối.
– Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như antacid, thuốc chẹn H2 và thuốc ức chế bơm proton (PPI) có thể được sử dụng để giảm lượng axit trong dạ dày và điều trị các triệu chứng trào ngược dạ dày – thực quản.
– Phương pháp tự nhiên: Một số phương pháp tự nhiên như sử dụng tinh dầu bạc hà, uống nước gừng hoặc trà cam thảo cũng có thể giúp giảm triệu chứng ợ hơi.
– Điều trị bệnh lý tiêu hóa: Nếu ợ hơi do các bệnh lý tiêu hóa như viêm dạ dày, loét dạ dày hoặc hội chứng ruột kích thích gây ra, việc điều trị các bệnh lý này sẽ giúp giảm triệu chứng này.
– Quản lý căng thẳng và lo lắng: Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như tập yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí để giảm bớt hiện tượng ợ hơi do căng thẳng gây ra.
Quản lý các bệnh lý tiêu hóa có thể giúp cải thiện triệu chứng ợ hơi.
5. Phòng ngừa ợ hơi
Phòng ngừa ợ hơi có thể được thực hiện thông qua một số biện pháp đơn giản sau:
– Ăn chậm và nhai kỹ: Ăn chậm và nhai kỹ giúp giảm lượng khí bị nuốt vào dạ dày.
– Tránh các loại thực phẩm và đồ uống gây ợ hơi: Hạn chế sử dụng hành, tỏi, cải bắp, đậu, nước uống có ga, bia và rượu.
– Không nhai kẹo cao su và hút thuốc: Tránh nhai kẹo cao su và hút thuốc để giảm lượng khí bị nuốt vào.
– Uống nhiều nước: Uống đủ nước hàng ngày giúp tiêu hóa tốt hơn và giảm nguy cơ ợ hơi.
– Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm triệu chứng ợ hơi.
– Quản lý căng thẳng: Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như tập yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí.
Ợ hơi là một hiện tượng phổ biến và thường không gây hại, nhưng nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán và điều trị sẽ giúp bạn kiểm soát và giảm bớt triệu chứng ợ hơi. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm với các dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
