U tuyến giáp là một trong những bệnh lý nội tiết khá phổ biến, đặc biệt ở nữ giới. Trong đó, đa số trường hợp được chẩn đoán là u lành tính, không đe dọa tính mạng nhưng vẫn cần được theo dõi và điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm triệu chứng u tuyến giáp lành tính đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, ngăn ngừa biến chứng cũng như giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe tuyến giáp. Tuy nhiên, các dấu hiệu ban đầu thường rất âm thầm, dễ nhầm lẫn với những bất thường thông thường ở vùng cổ. Vậy làm thế nào để phân biệt triệu chứng u tuyến giáp lành tính một cách chính xác và kịp thời?

1. U tuyến giáp lành tính là gì và vì sao cần phát hiện sớm?

1.1 Khái niệm và phân loại u tuyến giáp lành tính

U tuyến giáp lành tính là sự phát triển bất thường của mô tuyến giáp, tạo thành các khối nhân hoặc nốt giáp nhưng không mang tính chất ác tính, không có nguy cơ xâm lấn mô xung quanh hay di căn xa. Đây là dạng tổn thương chiếm phần lớn các trường hợp phát hiện u tuyến giáp qua siêu âm. Các loại u lành thường gặp bao gồm nhân keo, u nang tuyến giáp, viêm tuyến giáp Hashimoto gây nhân, hay phì đại tuyến giáp dạng nốt.

Dù mang tính chất lành tính nhưng nếu không được kiểm soát và theo dõi định kỳ, các khối u này có thể phát triển lớn gây chèn ép, làm biến đổi chức năng tuyến giáp hoặc gây mất thẩm mỹ. Đặc biệt, trong một số ít trường hợp, u lành có thể tiến triển thành u ác nếu có yếu tố nguy cơ đi kèm. Do đó, việc nhận diện sớm triệu chứng u tuyến giáp lành tính là bước đầu để ngăn chặn những hệ lụy lâu dài.

U lành tính tuyến giáp là sự phát triển bất thường của mô tuyến giáp, tạo thành các khối nhân hoặc nốt giáp nhưng không mang tính chất ác tính

1.2 Vì sao triệu chứng u tuyến giáp lành tính dễ bị bỏ qua?

Điểm đặc trưng khiến nhiều người chủ quan với triệu chứng u lành tính tuyến giáp là bởi hầu hết các u này phát triển âm thầm, không gây đau, không ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe ở giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ tình cờ phát hiện khi đi siêu âm định kỳ hoặc kiểm tra vùng cổ. Bên cạnh đó, các biểu hiện nếu có cũng thường bị nhầm lẫn với những rối loạn thông thường như mỏi cổ, khàn tiếng do cảm, hoặc khó nuốt do viêm họng. Chính điều này khiến việc phát hiện sớm gặp nhiều thách thức và dễ bị trì hoãn.

2. Nhận biết triệu chứng lành tính u tuyến giáp qua biểu hiện lâm sàng

2.1 Triệu chứng tại chỗ u tuyến giáp lành tính dễ quan sát nếu biết cách chú ý

Triệu chứng rõ ràng và phổ biến nhất ở người có u tuyến giáp là sự xuất hiện của một khối ở vùng cổ, thường là phía trước, ngay trên xương ức hoặc lệch sang một bên. Khối này có thể di chuyển nhẹ theo nhịp nuốt và thường không gây đau. Người bệnh có thể nhận thấy sự bất đối xứng ở cổ hoặc cảm thấy như có gì đó vướng khi nuốt nước bọt. Với các u có kích thước lớn hơn 2cm, biểu hiện này càng dễ nhận thấy hơn khi đứng trước gương hoặc trong lúc rửa mặt.

Ngoài khối sưng, người bệnh có thể gặp phải tình trạng nuốt vướng, cảm giác nghẹn nhẹ, nhất là khi ăn các món cứng. Một số trường hợp còn có hiện tượng khàn tiếng kéo dài, thay đổi giọng nói, dấu hiệu cho thấy khối u có thể chèn ép lên dây thanh quản hoặc thần kinh quặt ngược.

Mặc dù các biểu hiện này không nguy hiểm tức thời, nhưng chính sự âm thầm của nó khiến nhiều người bỏ qua việc thăm khám kịp thời. Hiểu được triệu chứng u tuyến giáp lành tính sẽ giúp người bệnh nhận diện tốt hơn và chủ động kiểm tra chuyên khoa khi cần thiết.

Người có u tuyến giáp có biểu hiện phổ biến nhất là sự xuất hiện của một khối ở vùng cổ

2.2 Biểu hiện toàn thân và rối loạn chức năng tuyến giáp đi kèm

Một số u tuyến giáp lành tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp, gây ra tình trạng cường giáp hoặc suy giáp. Nếu không chú ý, người bệnh có thể chỉ nghĩ đây là dấu hiệu của mệt mỏi thông thường. Cụ thể, với người có nhân gây cường giáp, các triệu chứng có thể bao gồm sụt cân không rõ nguyên nhân, tim đập nhanh, bồn chồn, lo lắng, đổ mồ hôi nhiều, không chịu được nóng. Trong khi đó, nhân tuyến giáp lành tính gây suy giáp lại khiến người bệnh tăng cân, mệt mỏi, dễ lạnh, da khô, táo bón và suy giảm trí nhớ nhẹ.

Những biểu hiện này thường mơ hồ và không rõ rệt như các bệnh nội tiết khác. Do đó, nếu người bệnh xuất hiện đồng thời khối u vùng cổ cùng với rối loạn chuyển hóa nhẹ, cần nghĩ đến triệu chứng của u tuyến giáp lành tính và nhanh chóng thực hiện các xét nghiệm chức năng tuyến giáp để đánh giá chính xác hơn.

3. Khi nào cần đi khám nếu nghi ngờ triệu chứng u lành tuyến giáp?

3.1 Các tình huống nên thăm khám sớm

Mặc dù hầu hết các u tuyến giáp lành tính không cần can thiệp điều trị ngay lập tức, nhưng việc theo dõi và chẩn đoán đúng bản chất của khối u là điều rất cần thiết. Người bệnh nên đến khám chuyên khoa nội tiết hoặc siêu âm tuyến giáp khi có bất kỳ dấu hiệu nào như xuất hiện khối ở cổ, khó nuốt không rõ nguyên nhân, thay đổi giọng nói kéo dài hoặc cảm thấy áp lực nhẹ ở vùng cổ.

Trong một số trường hợp, ngay cả khi không có triệu chứng rõ rệt, người có yếu tố nguy cơ như có người thân bị ung thư tuyến giáp, từng tiếp xúc với tia xạ vùng cổ hoặc có bệnh tuyến giáp từ trước cũng cần được tầm soát định kỳ. Việc phát hiện sớm sẽ giúp xác định đây có thực sự là triệu chứng u tuyến giáp lành tính hay không, từ đó đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp.

Mỗi người nên chủ động thực hiện thăm khám sức khỏe định kỳ, siêu âm, đánh giá chức năng tuyến giáp để phát hiện sớm những bất thường

3.2 Tầm quan trọng của siêu âm và xét nghiệm đi kèm

Chẩn đoán chính xác bản chất khối u tuyến giáp phụ thuộc vào các phương pháp hình ảnh và xét nghiệm sinh hóa. Trong đó, siêu âm tuyến giáp là công cụ đầu tay giúp đánh giá tính chất, kích thước, số lượng nhân, cũng như phân loại nguy cơ theo hệ thống TIRADS. Đây là cơ sở để bác sĩ quyết định có cần chọc hút tế bào (FNA) để sinh thiết hay không. Với các nhân có hình ảnh lành tính rõ ràng (TIRADS 2), người bệnh thường chỉ cần theo dõi định kỳ mà không cần can thiệp.

Ngoài ra, xét nghiệm TSH, FT4 cũng cần được thực hiện để đánh giá chức năng tuyến giáp đi kèm. Nhờ sự phối hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán chính xác liệu các biểu hiện người bệnh đang gặp phải có thực sự là triệu chứng u lành tuyến giáp hay không, đồng thời tư vấn hướng xử trí tối ưu.

Dù u tuyến giáp lành tính không gây nguy hiểm tức thời, nhưng nếu không được phát hiện và theo dõi đúng cách, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy về lâu dài. Việc nhận biết sớm triệu chứng u tuyến giáp lành tính là chìa khóa giúp người bệnh chủ động kiểm tra sức khỏe, tránh để khối u phát triển lớn gây chèn ép hoặc ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.